Beschikken over drinkwater en sanitaire voorzieningen is een mensenrecht, erkend door de Verenigde Naties. Sinds 1990 kregen 2,1 miljard mensen toegang tot een toilet, onder meer dankzij de impuls van de Millenniumdoelstellingen. Vandaag heeft nog steeds een derde van de wereldbevolking geen degelijk basissanitair. De Sustainable Development Goals (SDG’s), de internationale ontwikkelingsagenda voor de komende 15 jaar, leggen in SDG 6 een ambitieuze doelstelling vast: tegen 2030 moet iedereen over een toilet beschikken.
Een gebrek aan toiletten of latrines bedreigt de overlevingskansen, gezondheid, waardigheid en veiligheid van kwetsbare bevolkingsgroepen. Dagelijks sterven nog steeds 1000 kinderen jonger dan 5 jaar aan diarree, een ziekte die het gevolg is van het ontbreken van schoon drinkwater en hygiënisch sanitair. Niet beschikken over een proper toilet heeft ook implicaties voor de groei en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Daarnaast riskeren vrouwen en meisjes aangerand te worden, omdat ze geen toilet hebben dat hen privacy biedt. En puberende meisjes gaan minder lang naar school wanneer er in hun school geen toiletten zijn.
De Belgische ontwikkelingsorganisatie Protos zet zich, samen met zijn partners, dagelijks in om meer mensen in Afrika en Latijns-Amerika toegang te geven tot een proper toilet. De uitdagingen zijn enorm en de ngo zet dan ook in op alle fronten. In eerste instantie worden in samenwerking met de lokale bevolking en overheden latrines gebouwd. Bij families thuis, maar ook op scholen en op andere publieke plaatsen.
Vaak wordt gekozen voor EcoSan-latrines: hierbij worden vaste en vloeibare uitwerpselen gescheiden en de excreta kunnen na enige tijd als meststof op het land worden gebruikt. Maar over een toilet beschikken is geen garantie dat het toilet ook effectief gebruikt wordt. Via participatieve methoden wordt daarom gewerkt aan bewustmaking: gemeenschappen worden intrinsiek gemotiveerd om hun behoefte niet langer in de openlucht te doen. Tot slot worden ook projecten begeleid rond de ruiming van excreta. Ruimingsdiensten en collectie van afvalwater zijn in landen in ontwikkeling zo goed als onbestaande. De uitdagingen zijn hier dan ook enorm.
