“Lichamen van vrouwen zijn nog steeds een slagveld en straffeloosheid is meer regel dan uitzondering” zei Michelle Bachelet, de voormalige (en eerste vrouwelijke) president van Chili en de huidige directeur van VN-Vrouwen, de organisatie binnen de VN die zich bezighoudt met thema’s zoals gendergelijkheid.
Volgens Bachelet wordt de mate waarin iemand toegang heeft tot het gerecht na een conflict verregaand bepaald door diens geslacht. In vergelijking met mannelijke slachtoffers, hebben vrouwelijke slachtoffers van oorlogsmisdaden minder kans om hun zaak voor de rechter te zien verschijnen en minder kans om schadevergoedingen te ontvangen.
Meer vrouwen, meer rechtvaardigheid
Bachelet stelt drie strategieën voor om het probleem aan te pakken. Eerst en vooral moet er een uitbreiding komen van de deelname van vrouwen aan de wederopbouw na conflicten, “een kans voor vrouwen om ervoor te zorgen dat vredesakkoorden en nieuwe wetten meer gelijkheid en rechtvaardigheid bieden.”
Volgens cijfers van VN-Vrouwen vertegenwoordigden vrouwen in recente vredesonderhandelingen minder dan 8 procent van de deelnemers. Minder dan 3 procent van de ondertekenaars van vredesakkoorden waren vrouwen en geen enkele vrouw werd ooit benoemd tot hoofdbemiddelaar in vredesbesprekingen die gesteund werden door de VN.
Vervolgens vindt Bachelet dat vrouwenorganisaties die rond dit probleem actief zijn, steun moeten krijgen van overheden wereldwijd.
Bachelet riep tenslotte de internationale gemeenschap, de nationale regeringen, het maatschappelijk middenveld en individuen op om samen te werken om de verantwoordelijken van op gender-gebaseerde misdaden te vervolgen.
Om het probleem van seksuele misdaden in tijden van conflict aan te pakken, werken VN-Vrouwen en het VN-departement voor Vredesoperaties momenteel samen aan een trainingsprogramma voor militaire vredesmachten om seksueel geweld te voorkomen.
“We doen momenteel tests in landen die vredesmachten uitsturen” verduidelijkte Bachelet. “Eerder deze maand vond een eerste training plaats in Den Haag om gevallen van seksueel en op gender-gebaseerd geweld te laten onderzoeken als internationaal misdrijf.”
Stilte rond seksueel geweld
Zainab Bangura, de speciale vertegenwoordiger van de secretaris-generaal voor seksueel geweld in conflictsituaties, voegde daar nog aan toe dat verkrachters al te lang “kunnen wegkomen met seksueel geweld, terwijl de slachtoffers de rekening betalen.”
De Britse minister van Buitenlandse Zaken, William Hague zei dat de stilte rond seksueel geweld nog moeilijker te breken is als het gaat om misdaden tegen mannen en kinderen. “We moeten de stilte doorbreken als we een duurzame vrede en welvaart willen bereiken.” Hij voegde daar aan toe dat het Verenigd Koninkrijk bereid is “haar volle gewicht in de strijd te gooien en als een katalysator op te treden voor anderen om ook actie te ondernemen”.
De bijeenkomst had plaats in het kader van de 67e Algemene Vergadering van de VN en werd georganiseerd door VN-Vrouwen in samenwerking met de Britse minister van Buitenlandse Zaken.
