De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Wereld Bossen Dag

Wereld Bossen Dag

zaterdag 23 maart 2019 23:34
Spread the love

In november 2012 kwamen de Verenigde Naties tot akkoord om 21 maart voortaan tot ‘Werelddag van de Bossen’ (International Day of Forests) uit te roepen. 
Al het gewicht is welkom in onze klimaatschaal. 

De VN wijst daarbij op het belang van de bossen en bomen, nu en in de toekomst. Want elk jaar verdwijnt er nog steeds 13 miljoen hectare bos, wat mee bijdraagt tot de klimaatverandering; de ontbossing genereert een CO2 uitstoot die bijna gelijk is aan die van de wereldwijde transportsector.

Het levert in elk geval een unieke kans op voor de natuurverenigingen die met het oog op natuurbehoud mensen willen besmetten met de liefde voor de boom. Zo kunnen ze die dag met de extra aandacht door de media evenementen organiseren die het bos eventjes in het middelpunt van de belangstelling plaatsen. Maar belangrijker nog, het schept ook de gelegenheid voor onze politici om de bevolking eens positief te verbazen door vanuit het niets grootse plannen, waar ze jarenlang in stilte aan gewerkt hebben, te ontvouwen – verregaande maatregelen die de klimaatverandering afremmen, het soort acties en stappen die de leiders in de omliggende landen doen trillen van opwinding en verlangen om er eveneens en met vereende krachten volop tegenaan te gaan.

Helaas is vierentwintig uur zo voorbij, en hebben onze beleidsvoerders ook deze keer eendrachtig besloten de plannen nog even voor zichzelf te houden. Maar lang kan het niet meer duren want zoals met alles waar men een dag lang op focust – zie onder andere ook: ‘Dag van het Vergeten Kind’ (29/01), ‘Dag voor Recht op de Waarheid’ (24/03), ‘Dag tegen Facisme en Antisemitisme’ (9/11) en ‘Dag van de Rechten van de Mens’ (10/12) – betekent zo’n themadag natuurlijk dat het bos in slechte papieren zit, en een krachtdadig optreden bij hoogdringendheid geboden is. Al hoeft niemand hier nog van overtuigd te worden natuurlijk.

Merkwaardig genoeg bleef het ook elders verbazend stil in dit jaar van protest en klimaatmarsen, en veel meer dan een vermelding op de radio, een verwijzing in de krant of enkele grappen op de televisie moesten we niet verwachten. 
Anderzijds is het nu ook niet zo vreemd aangezien ‘Wereld Bossen Dag’ anno 2019 op de meeste van onze themadagenkalenders nog steeds niet voorkomt. Daarom deze oproep aan de webmasters, om een snelle update, zodat zij niet in verlegenheid hoeven te komen bij de volgende, ondertussen alweer achtste editie.

Zoekend naar een synoniem voor bos kwam ik bij woud, maar de vergelijking blijkt niet helemaal te kloppen; een woud verwijst naar oerwoud, oftewel het oerbos. Dit is een bos dat organisch ontstond, door de eeuwen heen, en waar een mens niets in de humusachtige ondergrond te brokken had. 
Helaas zijn deze bossen – op het Woud van Bialowie?a na, een 1.500 km² groot bos waarvan het grootste gedeelte in Wit Rusland ligt, en de rest in Polen – allang verdwenen in Europa. De bossen die wij kennen zijn artificieel aangelegd. In een oerbos worden bomen gemakkelijk duizenden jaren oud, terwijl in België naar schatting amper drie procent van de bomen ouder dan tachtig jaar is.

Ter gelegenheid van ‘Wereld Bossen Dag’ publiceerde het Wereldnatuurfonds een studie die aantoont dat ons landje ver boven zijn stand leeft. Voor de productie van de jaarlijks ingevoerde grondstoffen is een hoeveelheid landbouwgrond en bos nodig, ruim drie keer zo groot als België. Vooral de invoer van soja vanuit Brazilië lijkt ervoor te zorgen dat België als mee verantwoordelijk kan beschouwd worden voor tenminste toch een deel van de ontbossing daar ter plaatse.

Je zou denken dat we, gedwongen door de verontrustend snel evoluerende klimaatverandering, de wereldwijd resterende ecologisch waardevolle oerbossen heden ten dage ongemoeid laten, maar helaas. Ze genieten in hun thuislanden wel een vorm van wettelijke bescherming, en verschillende organisaties zoals het WWF (World Wide Fund For Nature) en het IUCN (International Union for Conservation of Nature) zetten zich in voor het behoud ervan. Ook enkele regeringen doneren geld om grootschalige ontbossing tegen te gaan, zoals Duitsland, Groot-Brittanië of Noorwegen, dat vooraan staat als het op financieren van bosbehoud aankomt. Daartoe werden afspraken gemaakt met Brazilië, Peru en Indonesië. Noorwegen beschikt momenteel over een spaarpotje van 317 miljoen euro om het vernietigen van de regenwouden tegen te gaan. Want Europa heeft zijn laatste oerbossen – op eentje na dan – tijdens de industriële revolutie opgesoupeerd en je zou kunnen stellen dat ze een historische schuld af te betalen hebben aan derde wereldlanden die hun ‘longen van de aarde’ nu ook maar wat graag ten gelde zouden maken.

Helaas blijkt uit alles dat de financiële tegemoetkomingen om de massale ontbossing tegen te gaan nog steeds niet voldoende zijn om de al dan niet illegale boskap te voorkomen. We wisten al dat meer dan de helft van de regenwouden tijdens de laatste vijftig jaar verdwenen zijn, zowel in Zuid-Oost Azië, Zuid-Amerika als West-Afrika, en het lijkt wel alsof het tempo waarmee er gezaagd, gekapt en ontbost wordt, nog opgedreven wordt. Ook deze week waren er alarmerende berichten vanuit Brazilië waar president Bolsonaro te kennen gaf dat de bescherming van het regenwoud wel het minste van al zijn zorgen is. 
Het mag duidelijk zijn dat de Trump van de tropen er alles aan doet om de winst die hij dankzij een verbod op de houtkap ontloopt, ergens anders te verzilveren. 
Maar ook dat allerlaatste Europese oerbos, het Woud van Bialowie?a, bleek de bescherming van het Europees Hof van Justitie nodig te hebben; die stelde op 28 juli 2017 een noodverbod in om de grootschalige houtkap een voorlopige halt toe te roepen.

En zo kwam ik al surfend, bij de Club van Rome, een genootschap met zesendertig leden – vooral wetenschappers die zich eind de jaren zestig reeds zorgen maakten over de toekomst van onze planeet en daarom in 1972 haar rapport ‘De grenzen aan de groei’ publiceerde. Hierin werd het verband gelegd tussen economische groei en natuurlijke rijkdom, en de catastrofale gevolgen wanneer de twee bij gebrek aan inspanningen niet op elkaar afgestemd raakten, iets waar de clubleden – de aard van het menselijk beestje kennende – automatisch van uitgingen. De publicatie leidde aanvankelijk tot grote controverse maar het cynisme won het uiteindelijk van de paniek en het grote publiek besloot de waarschuwing als onrealistisch te beschouwen en te negeren. Beleidsvoerders bleven er iets langer bij stil staan, evenwel zonder er veel gevolg aan te geven.
Ondertussen hebben Australische onderzoekers van de Universiteit van Melbourne aangetoond dat de voorspellingen in het rapport er helemaal niet zover naast zitten, erger nog, eigenlijk redelijk gelijk lopen met wat zich momenteel aan het voltrekken is.

Maar gelukkig was het op 21 maart ook nog eens Wereld Poëzie Dag.

take down
the paywall
steun ons nu!