Wat is beter voor ons milieu: glazen statiegeldflessen,wegwerpplastic of blik?

Dat onderzocht Sven Pichal in ‘De Inspecteur’ op Radio2 op donderdag 12 februari.
De uitkomst was zeer ‘verrassend’: ‘Plastic is vaak te verkiezen boven statiegeld’.
Maar heel vreemd:
Het aandeel van plastic en blik in ons zwerfvuil was géén parameter in het onderzoek (‘ALS iedereen goed recycleert is er geen probleem’)…
De impact van plastic op onze oceanen en het maritieme leven wordt evenmin in rekening gebracht in de vergelijking. En de kosten van het zwerfvuil-opruimen komen niet ter sprake.
M.a.w., Sven Pichal berekent de milieu-impact van wegwerp zónder… de milieu-impact mee te tellen.
Voor een zelfbenoemd ‘consumentenman’ een bedenkelijke werkwijze.
Nu, vergissen is menselijk. Maar de heer Pichal volhardt in de boosheid, en de grond van de beschuldiging wordt niet weerlegd in zijn antwoord.
Ook de klachtendienst van de VRT ontwijkt virtuoos mijn argumenten.

Hier het antwoord van de VRT-klachtendienst, en daaronder het antwoord van Sven Pichal zelf.
Nergens wordt de ecologische of de financiële impact van wegwerpplastic of blik vermeld.
Let u vooral op deze passage:
“Er worden voor
alle drie de verpakkingen voor- en nadelen opgesomd“.
Er staat niét: álle voor- en nadelen.
Zo wordt bij glas bijvoorbeeld zelfs de glasdikte als negatieve milieufactor meegerekend.
Ok, fair enough.
Maar als je dan voor plastic de milieuimpact en de financiële kosten gewoon vergeet…
Tenslotte was dít de opzet van het onderzoek (en ik citeer!):
“Wat kost
het meest en wat is het meest belastend voor het milieu?“

Nog even een quote van Sven Pichal op de site van ‘Topsprekers’:
“Komt er een dag dat de consument zich niet meer laat misleiden?”
Dan vraag ik: 
Komt er een dag dat deze consumentenman mijn argumenten gaat beantwoorden?
Zelf kan ik geen geding inspannen tegen hem, of de VRT, wegens geen rechtsgrond.
Volhouden dan maar tot hij mij dagvaardt wegens… Ja, wegens…?

Beste Toon, 

Bedankt voor uw belangstelling voor De Inspecteur en om ons uw mening te laten weten over de bijdrage rond wegwerpplastiek. 

De interviews over dit items waren veel genuanceerder dan gewoon
concluderen ‘plastic is beter dan glas’. Annick Verween van de
Universiteit van Gent zegt zelfs letterlijk op het einde ‘we
zouden kunnen concluderen -maar ik ben daar altijd voorzichtig
in- dat plastic beter is dan blik en glas ALS we er van uit gaan dat
iedereen goed sorteert, maar daar is nog veel werk aan de winkel’. Er
wordt ook benadrukt dat iedereen blik en plastic
goed moet sorteren, dat je alleen dan zou kunnen zeggen dat die beter
zijn voor het milieu dan glas. Er wordt verwezen naar bermen vol lege
blikjes, en daarover wordt gezegd dat dat niet de bedoeling is.

Het interview gaat inderdaad niet over de vervuiling van plastic in
de oceanen, maar dat was ook niet de insteek van het interview. In het
interview wordt de vraag gesteld: wat zijn nu de voor- en nadelen van
het gebruik van glas, plastic en blik. Wat kost
het meest en wat is het meest belastend voor het milieu? Er worden voor
alle drie de verpakkingen voor- en nadelen opgesomd, en meermaals wordt
gezegd dat we alles goed moeten nuanceren. Er wordt ook gezegd dat glas
even goed voor het milieu kan zijn als blik,
als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Uit het onderzoek van uw klacht is ook gebleken dat de
presentator Sven Pichal via De Wereld Morgen al een antwoord heeft
geformuleerd. Het is ons niet duidelijuk of u dat heeft ontvangen.
Daaromg even we hierna nog eens mee: 


Uit nazicht van de sociale media merken we dat u een niet al te
vriendelijke campagne tegen de presentator bent begonnen. Dat kan toch
niet de bedoeling zijn mogen we hopen.


Hierna het antwoord dat Sven formuleerde:


“Beste Toon,

Bedankt voor je blijvende ergernis aan hoe heel wat mensen in onze
samenleving omgaan met plastiek. Het is goed dat je de mensen blijft
wijzen op de vervuiling van onze bermen tot onze zeeën.

Toch vind ik het jammer dat je het gesprek dat ik donderdag had in
mijn radioprogramma vernauwt tot een oproep om het alleen maar met
plastiek te doen. Dat is een aanfluiting van alle nuances die in het
gesprek zaten. In het betoog van mijn gespreksgast
was het nochtans niet mis te verstaan dat de kleine voordelen van
plastiek en blik tegenover glas enkel opgaan als iedereen zijn afval
goed sorteert. En dat het enkel werkt als de Vlaming goed blijft
sorteren en liefst nog beter gaat sorteren. En bovendien
benadrukte ze de kleine voordelen van plastiek, tegenover blik en
tegenover glas en dat het ook voor heel veel van onze buurlanden niet
opgaat omdat daar niet altijd een selectieve ophaling is van blik of
plastiek. En bovendien zei ze ook dat glas een erg
goede verpakking blijft, zeker als het in je buurt uit een fabriek of
boerderij komt, waardoor die glazen verpakkingen kleinere afstanden
moeten afleggen. Dan is glas opnieuw de beste verpakking zelfs. Het is
een genuanceerd verhaal en de oproep blijft; sorteer,
denk goed na over hoe je omgaat met alles wat je koopt.

En dan persoonlijk voeg ik dit er nog aan toe. Beter nog is het, en
daar zal jij het ook mee eens zijn, dat we het doen met zo weinig
mogelijk verpakkingen. De verpakkingsloze winkels die her en der
ontstaan zijn een sprankeltje hoop, wie weet zetten zij
een trend in die steeds meer gevolgd wordt.

In ‘De Inspecteur’ hebben we het vaker over recycleren, over hoe we
als consument niet alleen aan onze portemonnee moeten denken, maar ook
in al mijn andere werk voor de openbare omroep had ik het al vaak over
zwerfvuil, over duurzaam leven, over verpakking
en over hoe we onze planeet moeten bewaren voor de volgende generaties.
En ik zal dat ook blijven doen. Ik hoop dat jij jouw vuur bewaart, maar
blijf openstaan voor alle nuances en voor dialoog.

Met vriendelijke groet,
Sven Pichal”

Ik hoop u hiermee een en ander te hebben verduidelijkt. 

Met vriendelijke groet,
Linda Van Crombruggen
Klachtencoördinator VRT
Klantendienst VRT