Bustillo bleef vrijdagavond tot half acht aan het werk op het hoofdkantoor samen met twee andere vakbondsactivisten. Ze verlieten samen het gebouw en reden in haar rode pick-up truck via de noordelijke boulevard naar de volkswijk El Roble waar zij halt hield bij een mini-supermarkt. Toen ze uitstapte, werd ze benaderd door een figuur die van dichtbij drie kogels op haar afvuurde. Hierna rende hij weg naar een vluchtauto die achter Bustillo´s pick- up truck geparkeerd stond.
Haar twee collega’s brachten haar in allerijl naar het ziekenhuis, maar alle hulp kwam te laat. Om half negen werd ze klinisch dood verklaard. Juana Suyapa Bustillo was 49 jaar oud en werkte al twintig jaar voor het Instituut voor Sociale Zekerheid waarvan twaalf jaar als vakbondsafgevaardigde.
Op 3 februari 2010, werd ook Vanessa Janeth Zepeda Alonso, een 29-jarige verpleegster werkzaam in een ziekenhuis van de Sociale Zekerheid in Tegucigalpa en ook lid van SITRAIHSS vermoord. Op 16 juli werd het hoofd van inkoop voor het Instituut voor Sociale Zekerheid, Lenin Augusto Guevara en zijn familie beschoten in de buurt van Jardines del Valle. Hierbij kwamen zijn vrouw en kind van amper drie jaar om het leven.
SITRAIHSS wordt als één van de meer strijdvaardige vakbonden beschouwd in het syndicale landschap van de overheidssector in Honduras Vorige week waarschuwde de vakbond nog dat ze zou overgaan tot algemene vergaderingen – wat in Honduras zoveel betekent als stakingen – tegen de aan de gang zijnde ‘outsourcing’ van de sociale zekerheid.
Het zijn maar enkele voorbeelden van de vervolging waar militanten, activisten en leiders van de vakbonden onder te lijden hebben in het Centraal-Amerikaanse land waar vorig jaar een staatsgreep plaatsvond die de democratisch verkozen president Manuel Zelaya het land uit zette.
Ook in het nieuwe rapport van de wereldvakbond IVV over de fundamentele arbeidsnormen in Honduras dat deze maand gepubliceerd werd, worden de ernstige schendingen van de rechten van werknemers aangehaald.
Hoewel vrijheid van vereniging erkend wordt door de wet zijn er vele juridische beperkingen en in de praktijk is het zeer moeilijk voor werknemers om dit recht uit te oefenen en om zich vrij te organiseren. Het recht op collectieve onderhandelingen bestaat, maar in de praktijk staan de meeste werkgevers zeer afwijzend tegenover collectieve onderhandelingen.
Het stakingsrecht wordt erkend, maar vaak beperkt en daden van discriminatie tegen vakbondsleden blijven ongestraft. De nationale arbeidswetten zijn ook van toepassing op de vrijhandelszones, maar het organiseren van vakbonden is er veel moeilijker en gevaarlijker.
In de nasleep van de coup van vorig jaar moesten vrijwel alle vakbondsactiviteiten opgeschort worden. De vakbonden leden onder talrijke aanslagen waarbij minstens 12 vakbondsmensen werden gedood, aldus het IVV-rapport.
Ook nog volgens het IVV- rapport onderdrukt het huidige regime van Porfirio Lobo op systematische manier de vakbondsactie door gebruik te maken van buitensporig geweld, ook tegen politieke tegenstanders die verenigd zijn in het Nationaal front van Volksverzet onder leiding van de drie grote vakbondscentrales.
