(Je kan de toespraak ook volgen op de YouTube hieronder met NL ondertitels)

De klimaatcrisis kan al het leven op de planeet uitroeien, inclusief de mens. We spreken niet in termen van millennia. Zelfs voor de meeste grote levende soorten spreken we niet in termen van eeuwen maar van decennia. Onze kleinkinderen zullen veel slechter leven dan wij. Het idee van vooruitgang stort in elkaar als we de crisis niet stoppen.

De realiteit van de afgelopen perioden waarin wij leven laat zien dat het kapitalisme dat zich de afgelopen 30 jaar heeft ontwikkeld niet in staat is om de klimaatcrisis te stoppen.

Het ongebreidelde en gedereguleerde winstbejag is de motor van het laatkapitalisme. Ze zal niet toelaten dat schone technologieën fossiele brandstoffen zullen vervangen, tenzij ze een groter vermogen aantonen om de productiviteit te verhogen.

Het kapitalisme dat zich de afgelopen 30 jaar heeft ontwikkeld is niet in staat om de klimaatcrisis te stoppen.

Winst is gekoppeld aan productiviteit en productiviteit aan energie. De grote energie die de winstgroei van de afgelopen 200 jaar mogelijk heeft gemaakt is steenkool en daarna olie. Het is moeilijk om de geschiedenis van de winsthonger van het kapitaal te begrijpen zonder de fossiele brandstoffen.

Het kapitalisme heeft het in de voorbije drie decennia voor landen onmogelijk gemaakt om te kunnen plannen en heeft de markten maximaal geliberaliseerd. Daardoor is een soort wereldwijde anarchie ontstaan die het onmogelijk maakt om economische en sociale maatregelen te nemen die nodig zijn om de uitstoot van broeikasgassen tot nul te reduceren.

Gezien het onvermogen van het kapitalisme om te plannen, heeft het de oplossing van de klimaatcrisis gedelegeerd aan de markt en de wet van vraag en aanbod. Maar de tijd die daarvoor nodig is valt niet samen met de urgentie die het leven op aarde vereist.

De oplossing voor de klimaatcrisis ligt niet bij de individuele kapitalisten, of bij het marktmechanisme. Dat mechanisme is niet in staat om de technologische veranderingen met de nodige snelheid te garanderen. We stevenen af op collectieve zelfmoord door ons vast te klampen aan de markt.

We stevenen af op collectieve zelfmoord door ons vast te klampen aan de markt.

De huidige landen met een te hoge schuldenlast hebben geen middelen voor beperking van, of aanpassing aan de klimaatcrisis. De door de VN-klimaatconferenties voorgestelde oplossing is om nog meer schulden aan te gaan. Dat is een ongepaste oplossing.

Bedrijven zullen niet beslissen om over te schakelen op schone technologieën als dat de productiviteit van hun werknemers niet verhoogt. Meer energie gebruiken in de productie over de hele planeet betekent de opwekking van schone energie democratiseren voor elke inwoner van de aarde.

Dit is de reden waarom, ondanks politieke retoriek en mooie woorden, de accumulatie van CO2 in de atmosfeer niet alleen toeneemt, maar zelfs versnelt. Dat zal ons binnen enkele jaren dichter bij een point of no return brengen en dus bij het begin van het uitsterven.

In de loop van de geschiedenis heeft het kapitalisme gezorgd voor de koppeling tussen ongebreidelde winst en chemische en atmosferische veranderingen. Als het kapitalisme van de laatste 30 jaar niet in staat is om dat probleem op te lossen, dan zal dit kapitalisme een einde maken aan de mensheid, ofwel zal de mensheid het kapitalisme moeten begraven om te kunnen blijven leven.

De zakenlui in Davos zouden een ander kapitalisme als hun laatste kans moeten beschouwen: een koolstofarm kapitalisme.

Een koolstofvrij kapitalisme zou aan de naties opnieuw de mogelijkheid geven om te kunnen plannen, in de vorm van een multilaterale en mondiale overgangsplanning. Het vacuüm dat is ontstaan door het zoeken naar winst om de overgang te versnellen, wordt opgevuld door openbare, mondiale en democratische planning.

Een koolstofvrij kapitalisme zou aan de naties opnieuw de mogelijkheid geven om te kunnen plannen.

Dit betekent dat de COP’s bindende kracht hebben in hun besluiten. Als de Wereldhandelsorganisatie of een vrijhandelsovereenkomst bindend is, waarom zijn besluiten over het corrigeren van de klimaatcrisis dan niet bindend? Waarom zijn het slechts suggesties te midden van de catastrofe?

Een koolstofvrij kapitalisme zou de verdragen van de Wereldhandelsorganisatie en het Internationaal Monetair Fonds, ondergeschikt moeten maken aan klimaatafspraken. Een koolstofvrij kapitalisme zou ervoor moeten zorgen dat het klimaatakkoord op korte termijn de emissie als gevolg van kolen, olie en gas tot nul reduceert.

Een koolstofvrij kapitalisme zou moeten voorzien dat het immense plan om te decarboniseren ingrijpende hervormingen inhoudt van het wereldwijde financiële systeem, die het mogelijk maken om schulden in te ruilen voor klimaat, op zo’n manier dat landen de kosten van aanpassing en vooral die van mitigatie kunnen financieren door hun schuld te verminderen. Een koolstofvrij kapitalisme moet de schuld die wereldwijd op productieprocessen en op naties drukt, devalueren.

Een koolstofvrij kapitalisme zou een einde moeten maken aan belastingparadijzen die de overheidsbegrotingen ondermijnen om de overgang te maken.

Bij een koolstofvrij kapitalisme moeten grote infrastructuurvoorzieningen radicaal worden getransformeerd, zoals privévoertuigen of voorstedelijke stedenbouw. Deze moeten worden vervangen door infrastructuur die de ontwikkeling van een schone energie-economie mogelijk maakt, zoals bijvoorbeeld grote spoorwegnetten voor openbaar vervoer.

Een koolstofvrij kapitalisme kan de fossiele economie niet langer beschermen. Fossiel kapitaal moet een ernstige en definitieve fase van ontwaarding ingaan.

Een koolstofvrij kapitalisme moet ervoor zorgen dat bepaalde grondrechten niet langer handelswaar zijn waarop winst wordt gemaakt, zoals drinkwater, basisvoedsel, preventieve gezondheidszorg en geneesmiddelen. Voedsel voor mensen moet gebaseerd zijn op voedselsoevereiniteit en niet op de wereldwijde vrije markt.

Een koolstofvrij kapitalisme moet ervoor zorgen dat bepaalde grondrechten niet langer handelswaar zijn waarop winst wordt gemaakt.

Is een koolstofvrij kapitalisme mogelijk? De grote transformatie van het kapitaal, zoals Polanyi zei, is nu of er zal geen koolstofvrij kapitalisme zijn, helemaal geen kapitalisme, en mogelijk zelfs geen mensheid meer.

De toespraak van president Gustavo Petro Urrego kan je hier bekijken (klik op icoon voor ondertiteling onderaan rechts in beeld ) (9:27):