“Zwarte mensen, zeker in het Globale Zuiden, zijn te arm om de grootste vervuilers zijn”, weet Philsan Osman. “Hun ecologische voetafdruk is veel kleiner, maar ze ondervinden wel de grootste impact van de klimaatverandering. Somalië kent om de twee jaar een extreme droogte, wat de politieke situatie in het land onstabiel maakt, wat dan er weer voor zorgt dat mensen naar hier vluchten. Al die zaken zijn met elkaar verbonden.”
Daarom schreef Osman mee aan het boek ‘Voor wie willen we zorgen? Ecofeminisme als inspiratiebron’, dat bij uitgeverij EPO verscheen. Philsan Osman is masterstudent Afrikaanse talen en culturen en schrijft voor het feministische online magazine Spijker. “Mijn idee over ecofeminisme is helemaal anders dan wat ik doorgaans lees over ecofeminisme. De klimaatbeweging is sowieso nog heel wit en vertrekt te veel vanuit een middenklasseperspectief. Ik wilde een intersectioneel perspectief toevoegen aan het boek.”
Overheersing
Maar wat is ecofeminisme nu juist? Philsan Osman legt uit: “Eerst en vooral: De begrippen die vandaag gebruikt worden, klinken zo groot, zo intellectueel en gecompliceerd. Als ik het niet uitgelegd krijg aan mijn mama, dan heeft het weinig nut. Maar ecofeminisme is makkelijk uit te leggen: het probeert paralellen te trekken tussen de manier waarop vrouwen onderdrukt werden en de manier waarop we omgaan met het klimaat. Tegenwoordig gaat het niet alleen over vrouwen, maar over alle gemarginaliseerde groepen.”
Philsan Osman: “De manier waarop we vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen hebben behandeld in de geschiedenis, zegt veel over de manier waarop we vandaag omgaan met het klimaat. In de geschiedenis wilden we landen, volkeren en culturen overheersen, net zoals we het klimaat en de Aarde nu proberen te overheersen.”
“Als je het klimaat alleen uit een wit, middenklasseperspectief belicht, blijven er te veel blinde vlekken overeind”
Ook de term intersectionaliteit duikt vandaag veelvuldig op. Philsan Osman is van mening dat de term te vaak misbruikt wordt. “Het is belangrijk om de oorsprong van de term te blijven erkennen. De Afro-Amerikaanse Kimberlé Crenshaw beschreef de term in een juridische paper. Ze zag dat mensen op een bepaalde manier onderdrukt worden en dat er verschillende lagen van onderdrukking bestaan, gelinkt aan een gelaagde identiteit. Die gelaagde onderdrukking kwam terug in het politieapparaat, op de woonmarkt, in de zorg en het onderwijs, …”
“Een beweging intersectioneel maken, betekent dat je zoveel mogelijk stemmen betrekt in de beweging”, aldus nog Osman. “In de context van de klimaatbeweging: haal genoeg mensen erbij om volledig te kunnen doorgronden welk effect het klimaat heeft op zwarte gemeenschappen, op gemeenschappen van kleur, op vrouwen en queer mensen, op het Globale Zuiden, … Als je het klimaat alleen uit een wit, middenklasseperspectief belicht, blijven er te veel blinde vlekken overeind.”
Bekijk hier de volledige aflevering van Menji met Philsan Osman over intersectioneel ecofeminisme:
