In El Salvador dreigt het drinkwater geprivatiseerd te worden. In de praktijk zal water fors duurder worden voor gezinnen, zullen armen minder toegang hebben tot water en zullen bedrijven quasi onbeperkt kunnen verbruiken aan gunsttarieven. Zo ver wil ACCPS het niet laten komen. ‘Het volk heeft de privatisering van de gezondheidszorg kunnen tegenhouden in 2002, vandaag zullen we ook de privatisering van het water verhinderen.’

Kaderwet

Sinds 2006 probeert een parlementaire commissie in El Salvador te komen tot een kaderwetgeving over drinkwater. Die wet bepaalt wie ‘eigenaar’ wordt van het drinkwater in El Salvador en welke instituties onder andere het waterverbruik, de zuivering en de prijszetting reguleren. Na ruim tien jaar van discussie bereikte de commissie eindelijk een consensus en kwam men tot een voorstel waarbij water erkend werd als een publiek goed dat ten goede moet komen aan de bevolking en beheerd moet worden door overheidsinstanties met respect voor het ecosysteem. Het was enkel nog aan het parlement om de wet te bekrachtigen.

Begin dit jaar schudde de kiezer de kaarten in El Salvador echter grondig door elkaar. Het linkse FMLN kreeg forse klappen bij de parlementsverkiezingen en verloor haar meerderheid. De rechterzijde kondigde meteen aan dat ze helemaal niet van plan zijn om de wet goed te keuren en kwam met haar eigen alternatief. In de praktijk betekent hun wetsvoorstel de privatisering van het drinkwater in El Salvador.

Recht op water = recht op gezondheid

Het middenveld, verenigd in het ‘Nationaal Water Forum’, schoot meteen in actie. Gesteund door de universiteiten en de katholieke kerk – die laatste geen onbelangrijke factor in het katholieke El Salvador – eiste men de onmiddellijke goedkeuring van de kaderwet die drinkwater erkent als een mensenrecht en een publiek goed.

Ook ACCPS, een Salvadoraanse gezondheidsorganisatie die het opneemt tegen de privatisering van zorg, maakt deel uit van het Forum. Margarita Posada, voorzitter van ACCPS: “Voor ons als gezondheidszorganisatie is het recht op water fundamenteel. Jouw gezondheidssituatie hangt immers niet alleen af van de toegang tot dokters, ziekenhuizen of medicamenten maar ook van heel wat sociale factoren. Toegang tot water is daar een van. Als je geen toegang hebt tot water, wordt je eenvoudigweg ziek. Ofwel doordat je vervuild water gaat drinken, ofwel omdat je niet veilig kan koken of omdat je niet kan voorzien in je basishygiëne, wat weer ziektes met zich meebrengt. Het recht op water maakt voor ons integraal deel uit van het recht op gezondheid.”

Speerpunt

De absolute meerderheid van Salvadoranen leeft in armoede of extreme armoede. Vandaag hebben meer dan 750 000 inwoners geen toegang tot drinkwater in huis. In de steden heeft 5% geen toegang, op het platteland 25%. En dat in een land met grote drinkwaterreserves. De privatisering van het water dreigt die toestand nog te verergeren, naast het feit dat het wetsvoorstel bedrijven een vrijgeleide geeft om onbeperkt te consumeren en te vervuilen. Het middenveld vreest voor een desastreuze impact op het leefmilieu.

Positief is dat het wetsvoorstel heel wat deining veroorzaakt heeft. Het middenveld heeft van deze strijd een echt speerpunt gemaakt. De verwijzingen naar de strijd tegen de privatisering van de gezondheidszorg zijn niet toevallig. Voor het eerst in ruim 15 jaar trekken zoveel geledingen in de maatschappij terug aan één zeel en is men vastbesloten om rechts in deze strijd te verslaan. In juni en juli vonden in heel het land bijeenkomsten, acties en betogingen plaats. Volgens een peiling van de Centraal-Amerikaanse Universiteit (UCA) staat 89,2% van de bevolking achter hun eisen.

Auteur: Jasper Rommel