Spaanse kranten titelden deze week dat de “paus Raúl Castro
bekeert” en ook in de Belgische pers weerklonken iets minder spectaculaire
echo’s van dat verhaal. Straffe kost: de leider van één van de weinige
communistische landen overweegt naar het katholicisme over te stappen.
Wat is er van aan?

Dezelfde taal

Wat Raúl echt zei, was:  “Ik lees alle toespraken van de paus, de
commentaren die hij geeft (..) Als de paus dezelfde taal blijft spreken,
ben ik zeker dat ik op de duur opnieuw in de kerk zal bidden”. Zo prees hij op (humoristische) manier het discours – het sociale, niet het
religieuze – van de huidige paus Franciscus en zijn kritiek op de
kapitalistische wereldorde.

Bovenop de aankondiging van het ‘wonder‘ van de bekering van de
Cubaanse leider, misbruikten de media de gelegenheid om de
veronderstelde vroegere ‘religieuze vervolging’ op het eiland te laken.

In de pers

CNN in het Spaans meldde: “We praten verder over Cuba, een land dat in
de voorbije 23 jaar de religieuze vervolging afbouwde, hoewel er in
al die tijd nauwelijks tekenen waren dat er een verandering in opvatting
is (…)  [Castro] is de leider van een land dat jarenlang de religieuze
praktijk heeft ingeperkt. President Raùl Castro verbaasde de wereld met
zijn reflecties na zijn ontmoeting met paus Franciscus.”

Vrijheid van eredienst

De Argentijnse krant Clarín “herinnert aan het hoogtepunt van de
vervolging van de Kerk in de jaren 1960” en het Spaanse El País
‘preciseert’ dat “ het dieptepunt van de relaties kerk – staat in het
jaar 1961 lag, toen 131 priesters van het eiland werden verbannen”. Geen
van beide kranten vermeldt er bij dat er een sterke alliantie was
tussen de toenmalige Cubaanse katholieke kerk en de grootgrondbezitters
en de criminelen van de Batista-dictatuur, die inderdaad echt vervolgd en
veroordeeld werden in die eerste jaren van de revolutie. In elk geval
heeft er in revolutionair Cuba steeds vrijheid van eredienst bestaan en
de “religieuze vervolging” is één van de vele geconstrueerde mythes
tegen Cuba.

Hun wensen voor werkelijkheid nemend, lanceerde de pers nog een
tweede boodschap: de paus zou een politieke overgang aan het faciliteren
zijn op Cuba. Een overgang die “al overeengekomen zou zijn met het
Vaticaan”. El Mundo uit Spanje titelde zelfs: “De doop van de overgang
op Cuba”. In een editoriaal in El País schreef men: “ Franciscus heeft van de
kerk een protagonist gemaakt van de nakende overgang op Cuba”. De
correspondent van Clarín getuigt van wel erg veel journalistieke
creativiteit door de betekenis van de ontmoeting Castro-Franciscus als
volgt uit te leggen: ”[de ontmoeting] bleek snel een historisch moment, want ze toont aan dat een etappe van het Cubaanse regime werd
afgesloten en er een nieuwe opening zit aan te komen: een proces dat
onvermijdelijk de deuren tot politiek pluralisme zal openen.”

Mirakel?

Wie dit alles leest, kan zich de vraag stellen of het geen groter
mirakel zou zijn, wanneer de internationale pers eindelijk eens ernstig
en met een minimum aan objectiviteit over Cuba zou berichten.