Het valt op dat niemand het zinnetje oppikt uit een recent interview van huidig onderwijsminister Pascal Smet. Het kwam hierop neer: “Je kan je niet voorstellen welke warboel ik hier op Onderwijs gevonden heb. Eerst heb ik orde op zaken moeten stellen.” Hoezo? Wat is er dan wel verkeerd gelopen? Zulk enigmatisch zinnetje uit de mond van een onderwijsminister verdient meer aandacht dan het gekregen heeft.

Hier volgt een poging. Héél hypothetisch, hoor… Als ik mis zit, zoveel te beter…

Mijn vermoeden. Zou het kunnen dat de informatie die minister Smet momenteel aan het ontvangen is over de ontwikkelingen inzake onderwijsresultaten in de grote steden, vooral sedert 2004, hem verontrust? Om dat te weten te komen, zou het interessant kunnen zijn om de cijfers onder ogen te krijgen over de percentages van “drop outs” (leerlingen die spijbelen en voortijdig de school verlaten)  in ons Vlaams onderwijs tussen 1995 en 2010.

Men kan dan vergelijken en zien of nieuw beleid ‘beter’ dan wel ‘slechter’ werkt op zulk vlak? Als mijn geheugen me niet in de steek laat, valt het beleid van minister Vandenbroucke samen met:

(1) Het eenzijdig en zeer veralgemenend overinvesteren in de Nederlandse taalverwerving.

(2) Het begin van de strijd tegen de huistaal.

(3) Het geloof dat je via alleen maar financiële prikkels, zonder begeleidende maatregelen, een sociale mix kan realiseren.

Nu staan zulke beleidsopties haaks op de laatste academische inzichten uit het buitenland, waarin men stelt dat:

(1) Maatwerk dat rekening houdt met omgevingsfactoren de norm zou moeten zijn.

(2) Het niet respecteren van de huistaal demotiverend is voor veel gezinnen.

(3) Sociale mix meestal een goede zaak is, maar niet met financiële prikkels afdwingbaar is.

Met andere woorden: driemaal ging met minister Vandenbroucke het onderwijsbeleid de verkeerde kant uit. Maar de minister had wel twee zaken mee:

(1) De perceptie over de bekwaamheid van zijn persoon.

(2) De dominante Vlaamse ideologische “evidentie” dat je de kennis van het Nederlands aanscherpt door enkel Nederlands aan te bieden  (een evidentie die geen nood voelt aan ernstige verificatie)..

Terug naar mijn vermoeden. Wat kan je als beleidsman, afkomstig uit dezelfde partij als je voorganger, en wetende dat je een als “uitstekend” gepercipieerde minister in vraag moet stellen, doen om een andere weg in te slaan? Met daarenboven als belastende factor dat het ideologisch standpunt van je voorganger, meer nog dan vroeger vandaag de toon zet… Niet gemakkelijk, hé!

Daarom mijn en wellicht ook uw vraag: mogen we de cijfers kennen over de evolutie in het schools afhaken sedert 2004 en die vergeleken zien met de cijfers tussen 1995  en 2003 (toen nog een antidiscriminatie c.q. spreidingsbeleid ‘oude stijl’ telde)?

En wat moeten we besluiten als die cijfers van na 2004 erger zouden zijn dan vroeger? En daarenboven niet alleen meer met allochtonen maar met iedereen zouden te maken hebben… Hoe zullen we dat dan uitleggen?

Men kan natuurlijk nog enkele jaren doen alsof… en argumenten aanbrengen in de zin van meer echtscheidingen vandaag dan vroeger, en wat nog allemaal. Maar wat moeten we concluderen als de waarheid veel eenvoudiger zou zijn, namelijk dat men in het tijdperk voorafgaand aan minister Vandenbroucke efficiënter met gelijke kansen en goed spreidingsbeleid bezig was dan vanaf minister Vandenbroucke zelf. Pijnlijk, nietwaar… voor een minister die voor iedereen de lat gelijk én hoger ging leggen?

Zou het kunnen, dat wat de huidige minister van onderwijs moet rechttrekken met dit soort informatie te maken heeft die hij nu stilaan onder ogen krijgt en die zijn voorganger uit ideologische starheid niet wou of kon zien? 

Zou het kunnen, dat de huidige ideologische toestand hem daarenboven niet veel speelruimte biedt? Of gaat het om iets anders?

Hopelijk worden we binnenkort geïnformeerd over wat verkeerd gelopen is op Onderwijs sedert 2004? Want op ‘iets’ moet minister Smet toch gealludeerd hebben?