De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Wat de zorgsector vooral weer nodig heeft, is solidariteit.

donderdag 18 juni 2020 16:42
Spread the love

Vandaag wordt er actie gevoerd in de zorgsector voor betere verloning, betere arbeidsvoorwaarden, voor werkbaar werk,… Maar wat de zorgsector vooral nodig heeft, is het herinstalleren van een solidariteitsprincipe.

Post Corona.

Wat hebben we geleerd van Corona? Dat er zoiets bestaat als essentiële beroepen. Beroepen die in crisis levensnoodzakelijk zijn. Het zijn vooral beroepen die zich ten dienste stellen van anderen. Deze krijgen vaak niet de waardering die ze verdienen wordt er gezegd. Om dit gevoel warm te houden wordt er vandaag actie gevoerd.

We hebben ook geleerd dat wij mensen geen egoïstische wezens zijn die enkel aan ons eigen belang denken. Heel wat solidariteitsacties ontstonden tijdens Corona. Van het boodschappen doen voor een oudere buur tot het opvangen van minderjarige vluchtelingen… Deze werden spontaan opgericht, zonder er iets voor terug te krijgen. Vanuit een intrinsieke motivatie en een gevoel van samenhorigheid.

Persoonsvolgende financiering

De invoering van een neoliberaal marktprincipe in de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg, de ouderenzorg, de ziekenhuizen zetten deze solidariteit op de helling. Zo had de invoering van de persoonsvolgende financiering in de gehandicaptenzorg als gevolg dat zorgcoördinatoren vooral boekhouders werden, die zo goed en efficiënt mogelijk het budget van hun cliënten (of zijn het ondertussen al klanten?) moeten beheren. De inhoudelijke invulling wat goede zorg is, komt alsmaar meer op de achtergrond te liggen. Meer doen met minder middelen is de contradictio in terminis waar onze sector op drijft.

Een minder zichtbaar effect van de persoonsvolgende financiering is dat de onderlinge solidariteit volledig weggevallen is. De solidariteit tussen cliënten, tussen voorzieningen, tussen personeel…

Cliënten willen waar voor hun geld en willen vooral dat dat geld uitsluitend naar hen gaat. (https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2020/06/17/open-brief-aan-minister-beke-mijn-dochter-is-haar-ondersteuningsrugzak-kwijt/). De overheidssubsidies naar voorzieningen zijn weggevallen en omgevormd tot persoonlijke budgetten. Dit heeft als gevolg dat zorg organiseren in groep alsmaar moeilijker wordt. Want iedereen heeft een verschillend budget en eist dus ook een verschillende aanpak. De financiering in het oude systeem met een dagprijs per persoon, maakte hen gelijkwaardiger waardoor het ook makkelijker was om solidair met elkaar te zijn. Zorg is gefragmenteerder en complexer geworden, waarbij het vooral belangrijk is om goed te registreren als bewijs van de geleverde zorg.

Voorzieningen zijn concullega’s geworden die door de schaarste moeten vechten voor de beschikbare budgetten. In het oude systeem werd er veel gedeeld tussen voorzieningen. Kennis via intervisie, maar ook cliënten wanneer het voor de voorziening nodig was om even op adem te komen om de zorg te kunnen blijven dragen. Bij intakes  werd er ook makkelijk naar elkaar doorverwezen als de andere voorziening beter op de vraag kon antwoorden. Met de persoonsvolgende financiering zijn al deze vormen van zorg(en) delen weggevallen. Volgens de nieuwe marktprincipes monden samenwerkingen uit in fusies van voorzieningen met als voornaamste doelen efficiëntie en besparing. Hierbij wordt weinig rekening gehouden met wat de cliënt wil.

Ook binnen de personeelsbezetting zorgt de concurrentie voor een verarming in expertise.  Samenwerkingsverbanden als multidisciplinariteit of transdisciplinariteit worden weer vervangen door een hyperspecialisatie waarbij iedere discipline zijn ivoren toren streng bewaakt en waarbij er weinig tot geen tijd of middelen zijn tot uitwisselen van kennis. Hierbij wordt het begrip zorg vaak nog verengd tot louter fysieke verzorging, waarbij er minder aandacht besteed wordt aan het mentaal welzijn van de cliënt. Bijkomende therapeutische zorg moet dan ook vaak met eigen middelen bekostigd worden.

Solidariteit

Het opnieuw binnen brengen van solidariteit binnen het persoonsvolgend financieringssysteem zal tot moeilijke gesprekken leiden. Hoe leg je aan je cliënt uit dat zijn ‘persoonlijk’ budget in een grote pot wordt gegooid en daarna opnieuw wordt verdeeld onder alle cliënten? Hoe zorg je voor een gevoel van samenhorigheid en vertrouwen bij je cliënt dat ‘zijn’ of ‘haar’ budget zal bijdragen aan goede zorg binnen de voorziening voor iedereen. Hoe krijgen we als voorzieningen onderling opnieuw vertrouwen in elkaar dat we enkel het beste willen voor de cliënt en niet alleen uit zijn op ‘zijn’ of ‘haar’ budget? Hoe maken we binnen onze voorzieningen tijd en ruimte voor minder efficiënte vormen van zorg als overlegmomenten, intervisie, teambuilding,…

Corona heeft ons geleerd dat de meeste mensen deugen en solidair kunnen zijn met elkaar. Laten we ook dit gevoel warm houden en meenemen in de verdere organisatie van onze zorg. En natuurlijk rekenen we daarbij ook op de solidariteit van onze politici.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!