We leven in spannende tijden.
Wat er op dit moment gebeurt in Tunesië, Egypte, Jemen en Jordanië kan een bom leggen (niet letterlijk, naar ik hoop) onder het Amerikaanse en Israëlische alliantiesysteem, uitgebouwd na het verdrag gesloten in 1978 tussen de Egyptische president (en voorganger van Mubarak) Sadat en de Israelische premier Begin. Beide heren hebben er indertijd de Nobelprijs voor gekregen. Laat nu net de binnenlandse status quo in Egypte aangevochten worden. Maar er is een prangender vraag, mijns inziens: wat als de buitenlandse status quo (het vriendschapsverdrag met Israel) ook wordt aangevochten of ongedaan gemaakt?
Onder ElBaradei zie ik dat niet gebeuren (gelukkig!). Maar wat als bij verkiezingen bvb een partij met een anti-Israelisch programma aan de macht komt? Wat als in Jordanië de Hashemieten worden verdreven? Staat dat het Israelisch-Jordaanse akkoord uit 1994 op de tocht? En, zoals ik reeds aanhaalde, het Amerikaanse alliantiesysteem?
In de lessen “Geschiedenis van het Midden-Oosten” – gedoceerd door prof. dr. John Nawas – gaf de prof aan dat de ranglijst van meest door de Amerikanen gefinancierde landen aldus loopt: 1) Israel – 2) Egypte – 3) Jordanië. En laat nu net in die twee laatste landen het regime in meer of minder ernstige mate onder druk staan. Stel dat Israel weer een vijandig Egypte tegenover zich heeft, dan keren we misschien wel terug naar de ernstig gespannen situatie die zich voordeed onder Nasser, met de Suezcrisis (1956), de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Jom Kippoeroorlog (1973).
Op dit moment weerklinkt uit de geruchtenmolen dat Israel een aanval tegen Iran plant. Dat plan zou wel eens kunnen veranderen als Israel wederom op gespannen voet komt te staan met Egypte en Jordanië. En dat niet langer de “sji’itische as” de vijand is, maar de “traditionele” vijanden Jordanië, Syrië en Egypte.
Wat gaat er allemaal gebeuren? Is dit een Arabisch 1989? Draaien deze revoluties uit op democratische regimes? (Gesteld dat ze lukken, natuurlijk. Mubarak is voorlopig nog niet uit het zadel gelicht. In Jordanië is de toestand – volgens wat ik verneem via “de media” toch, en dat is erg weinig – nog niet zo vergevorderd als in Tunesië of Egypte.) Of komen na verkiezingen partijen als de Moslimbroeders aan de macht?
Ik besef dat ik nu verschrikkelijk op de zaken vooruitloop. Laat mij hier nog eens uitdrukkelijk duidelijk maken dat ik hoop op een democratische verandering voor de Arabische wereld en géén Iraakse (totale chaos) of Iraanse (theocratie) toestanden. Maar ik hou mijn hart vast over wat er misschien zou kunnen gebeuren. (Help, ik begin als mijn stadsgenoot Willy Claes te klinken. Die orakelde en kakelde na “11 september” over een Derde Wereldoorlog.)
Voor wie betekenen deze revoltes in de Arabische wereld het einde? En voor wie een “nieuw” begin? Voor de democratische krachten? Voor “islamisten” (Moslimbroeders)? Voor de autocraten (zoals Mubarak en de Hashemieten)? Voor de vermeende Israelische oorlogsplannen?
Place your bets!
