Belgische Minimi-machinegeweren gebruikt door “De Reuzen”, een militie in Jemen gesteund door de VAE. Bron: Amnesty International Vlaanderen
Wereld, Politiek -

Wapens van FN Herstal in handen van een gewapende groep in Jemen

De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) bevoorraden op roekeloze manier milities in Jemen met een scala aan geavanceerde wapens, onder andere van Belgische makelij. Amnesty International onderzocht deze zeer riskante wapenstroom.

woensdag 6 februari 2019 13:39
Spread the love

Het onderzoek toont hoe de VAE een belangrijk doorgeefluik is geworden voor pantservoertuigen, mortiersystemen, geweren, pistolen en machinegeweren. Het wapentuig wordt doorgesluisd naar milities in Jemen die beschuldigd worden van oorlogsmisdaden en andere ernstige schendingen.

“De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en het Waals gewest hebben terecht kritiek gekregen voor wapenleveringen aan de strijdkrachten van de Saudische coalitie. Iran wordt dan weer genoemd als het gaat over het sturen van wapens naar de Houthi’s. Maar nu doemt een nieuw, dodelijk gevaar op. Jemen is in een snel tempo een toevluchtsoord aan het worden voor milities die worden gesteund door de Emiraten en er straffeloos hun gang gaan”, zegt Patrick Wilcken, wapenbeheersingsexpert van Amnesty International.

“De VAE-strijdkrachten ontvangen voor miljarden dollars aan wapens van westerse en andere staten. Die wapens sluizen ze door naar milities in Jemen die aan niemand verantwoording hoeven af te leggen en waarvan het vaststaat dat ze oorlogsmisdaden plegen. De groeiende aanwezigheid van deze gewapende groepen betekent alleen maar meer onheil voor de burgers in Jemen, van wie er al duizenden zijn gedood en miljoenen op de rand van de hongersnood balanceren”, vervolgt Wilcken.

“In Jemen is een verschrikkelijke humanitaire crisis aan de gang door de aanhoudende oorlog”, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Het is onaanvaardbaar dat wapenleveringen direct en indirect oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen blijven voeden. Overheden moeten wapenleveringen aan de Emiraten opschorten zolang ze niet zeker zijn dat ze niet zullen gebruikt worden in het conflict in Jemen.”

“Dat is ook een duidelijke boodschap voor België. Sinds 2003 stond het Waals gewest voor miljoenen dollars wapenleveringen toe aan de VAE. Uit ons onderzoek blijkt dat Belgische Minimi-machinegeweren, geproduceerd door FN Herstal, recent zijn ingezet door een militie in de strijd om de Jemenitische havenstad Hodeida. Internationale regels wijzen duidelijk op de gevaren van afwending en doorsluizen van wapens eens ze geëxporteerd zijn en verplichten landen om dat te voorkomen. Ons land moet zich veel nauwgezetter aan die regels houden”, zegt Wies De Graeve.

De gewapende groepen die profiteren van deze duistere wapendeals – waaronder “De Reuzen”, de “Veiligheidsgordel” en “Elitetroepen” – worden getraind en gefinancierd door de VAE maar hoeven aan geen enkele regering rekenschap af te leggen voor wat ze doen. Sommige worden beschuldigd van oorlogsmisdaden, onder meer tijdens het recente offensief in de havenstad Hodeida en in het door de Emiraten gesteunde netwerk van geheime gevangenissen in het zuiden van Jemen.

Staten die wapens leveren aan de Emiraten

Volgens publiek beschikbare gegevens hebben westerse staten sinds maart 2015, toen het gewapende conflict in Jemen begon, voor minstens 3,5 miljard US-dollar wapens geleverd aan de VAE. Het gaat onder meer om zware conventionele wapens zoals vliegtuigen en schepen, maar ook kleine en lichte wapens, onderdelen en munitie.

België is een van de landen die onlangs wapens leverden aan de VAE, ondanks de ernstige schendingen toegeschreven aan de VAE en de milities die ze steunen. Andere staten die de Emiraten recent van wapens voorzagen, zijn Australië, Brazilië, Bulgarije, Tsjechië, Frankrijk, Duitsland, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de VS.

Amnesty International analyseerde open source bewijsmateriaal over de slag om Hodeida en kwam tot de conclusie dat militaire voertuigen en wapens die geleverd werden aan de VAE nu op grote schaal gebruikt worden door milities in hun strijd. Een brede waaier aan gepantserde voertuigen, geleverd door de VS en uitgerust met zware machinegeweren, inclusief M-ATV-, Caiman- en MaxxPro-modellen, zijn aantoonbaar in de handen van door de VAE gesteunde milities Veiligheidsgordel, Shabwani Elitetroepen en De Reuzen.

Minimi-machinegeweren uit België, die wellicht ook zijn verkocht aan de VAE, worden gehanteerd door “De Reuzen”. Andere wapens gebruikt door met de VAE geallieerde milities in Hodeida zijn onder meer de in Servië gefabriceerde Zastava MO2 Coyote-machinegeweren en de Agrab gepantserde trucks met Singaporese 120mm-mortieren. De VAE is het enige gekende land dat dit gecombineerd wapensysteem aankoopt.

Elders in Jemen heeft de VAE milities rechtstreeks opgeleid en gefinancierd, waaronder de Veiligheidsgordel en Elitetroepen, die een schimmig netwerk van geheime gevangenissen beheren, de zogenaamde “zwarte sites”. Onder meer Amnesty International heeft eerder al melding gemaakt van de rol van deze milities in gedwongen verdwijningen en andere schendingen op deze locaties. Gedetineerden worden er onder schot gehouden, gefolterd met elektrische schokken, aan schijnverdrinking onderworpen, langdurig in pijnlijke posities opgehangen, seksueel vernederd en langdurig in eenzame opsluiting gehouden.

De gevangenen worden vastgehouden in erbarmelijke omstandigheden en krijgen onvoldoende water en voedsel. De door de VAE gesteunde milities die deze “zwarte sites” runnen, gebruiken Bulgaarse geweren en rijden met Amerikaanse pantservoertuigen.

Schendingen van het Arms Trade Treaty

Veel staten die wapens leveren aan de VAE hebben het Arms Trade Treaty (ATT) geratificeerd – het verdrag dat de internationale handel in conventionele wapens regelt. Sommige hebben andere juridische verplichtingen, door Europese regelgeving of door binnenlandse wetten, die hen verbieden wapens te verhandelen die worden gebruikt om oorlogsmisdaden te plegen. Door toch wapens te blijven leveren aan de VAE, ondanks overtuigende bewijzen dat die worden gebruikt bij oorlogsmisdaden en andere ernstige schendingen in Jemen, lappen ze die verplichtingen aan hun laars.

Amnesty International roept alle staten op de wapenleveringen aan alle partijen in de oorlog in Jemen te staken, tot er geen aanzienlijk risico meer is dat dergelijk wapentuig wordt gebruikt om ernstige schendingen van de mensenrechten en van het internationaal recht te begaan of mogelijk te maken. Denemarken, Finland, Nederland en Noorwegen hebben onlangs aangekondigd dat ze hun wapenleveringen aan de VAE opschorten.

“Met de volgende ronde in de vredesgesprekken over Jemen in aantocht, moeten landen die wapens leveren heel goed nadenken over de manier waarop hun wapentransfers oorlogsmisdaden en andere ernstige schendingen rechtstreeks en onrechtstreeks in de hand blijven werken. De toenemende aanwezigheid van onberekenbare, door de VAE gesteunde milities in Jemen verergert de humanitaire crisis en vormt een groeiend gevaar voor de burgerbevolking”, besluit Patrick Wilcken.

“Slechts een handvol landen heeft de juiste beslissing genomen om de wapenbevoorrading voor het conflict in Jemen stop te zetten. Andere landen moeten hun voorbeeld volgen. Het alternatief is dat zij medeverantwoordelijk zijn voor de verwoestende tol die deze wapentransfers eisen van de burgerbevolking in Jemen.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!