Elk jaar opnieuw beleeft Genève gedurende enkele weken de grootste mondiale democratische bijeenkomst. Dan zijn daar vertegenwoordigers bijeen van bijna alle regeringen van de wereld, samen met – en dat is wel heel uniek – werknemers en werkgevers.

Op de agenda van de 101ste zitting van de Internationale Arbeidsconferentie staan enkele van de meest acute problemen en crises die samenlevingen het leven zuur maken.

Niet te vinden: goede jobs voor jongeren

Vooreerst is er de crisis van de jeugdwerkloosheid die, aldus de IAO, nog nooit zo groot is gewest.

Sinds de eurocrisis is het stilaan vrij bekend geraakt dat jongeren in vooral Zuid-Europese landen ontzettend moeilijk aan werk geraken, laat staan aan goede jobs. In Spanje is nu zelfs iets meer dan de helft werkloos.

Maar het fenomeen van de jeugdwerkloosheid is ook nog op vele andere plaatsen pijnlijk reëel. Jongeren vallen steeds meer uit de boot, en dat geldt ook voor opgeleide jongeren.

Het is dan ook geen toeval dat jongeren massaal de kop opstaken bij het protest in landen als Tunesië en Egypte, vervolgens ook in Spanje, Griekenland en later in de Verenigde Staten en elders. Hun bekommernissen draaien om veel meer dan werk alleen, maar de bekommernis om de toekomst – die van de samenleving én die van henzelf – speelt een belangrijke rol. Zelfs in de zogenaamde groeilanden als India en China is het ritme van nieuwe jobs in de moderne economie aan het dalen.

Men moet al helemaal teruggaan tot de grote depressie van de jaren dertig in vorige eeuw om een sociaaleconomische situatie te vinden die even slecht is. En dan zwijgen we nog over de ecologische crises die vandaag veel erger zijn.

De massale jeugdwerkloosheid en het gebrek aan perspectief vindt de IAO al lang onrustwekkend. De organisatie wijst op het grote risico dat ze tot grote sociale en politieke spanningen leiden, en ze besluit: het is tijd voor actie.

Sokkel van sociale bescherming voor alle mensen

Vooral de voorbije drie decennia leidde de globalisering van economie en handel tot een steeds meer tegen elkaar uitspelen van werknemers de aardbol rond. In alle continenten daalde gemiddeld genomen, en soms heel fors, het aandeel van de werkende mensen in de verdeling van de welvaartskoek. En genieten van sociale zekerheid en andere werknemersrechten was al evenmin een vanzelfsprekendheid in de oprukkende neoliberale economie: de heersende logica is zelfs gericht op de afbraak daarvan.

Om deze nefaste evolutie te keren, pleit de IAO er al langer voor om wereldwijd te komen tot een basissokkel van sociale bescherming. Op die manier wordt het mogelijk voor alle mensen hun rechten op sociale zekerheid te garanderen. Uitgangspunt daarbij zijn de universele rechten op onder andere voedsel, wonen, water, gezondheidszorg, onderwijs, culturele participatie en kennis.

Daarom is het dat er op de agenda van de komende Internationale Arbeidsconferentie van 30 mei tot 15 juni de uitwerking staat van een aanbeveling ten voordele van deze sokkel van sociale bescherming. In gewone taal, het is hoog tijd om voor alle mensen sociale bescherming en sociale zekerheid in te voeren. Want vandaag kunnen verreweg de meeste werknemers daar niet of slechts heel gedeeltelijk van genieten.

Blijven hameren op de fundamentele arbeidsnormen zoals het verbod op dwangarbeid of de vrijheid van vereniging

Wat niet mag ontbreken op de 1O1ste zitting zijn de fundamentele arbeidsnormen.

Daaronder bijvoorbeeld de vrijheid van vereniging, dat is de vrijheid zowel voor werknemers als voor werkgevers om in alle landen hun eigen organisaties op te richten, en het bijbehorende recht op collectieve onderhandelingen.

Verder zijn er de afschaffing van alle vormen van dwangarbeid of verplichte arbeid, de opheffing van discriminatie op het gebied van werkgelegenheid en beroep en de daadwerkelijke afschaffing van kinderarbeid.

Bij de IAO hoopt men op de goedkeuring van een actieplan door de Conferentie over wat prioritair aan te pakken in de jaren 2012-2016.

Wel 400 conventies en aanbevelingen op te volgen

En natuurlijk buigt de 101ste Conferentie zich ook over hoe al die andere conventies en aanbevelingen uit de al lange IAO geschiedenis – zowat vierhonderd in totaal – al dan niet worden nageleefd en toegepast.

Vorig jaar was er bijvoorbeeld de definitieve goedkeuring van de Conventie en Aanbeveling over Huisarbeid. Geen mens die er kan van uitgaan dat achter de gevels van zo vele woningen, van Peru tot Nigeria, van Quatar tot Singapore, deze rechten van tientallen miljoenen huisarbeidsters al overal worden geëerbiedigd.