Toen ik onlangs op mijn C4 naar de reden van mijn ontslag zocht, besefte ik het: bedrijven mogen meer. Niet gewoon in de zin van: ze komen met meer weg zoals bij belastingontduiking (dat is eenvoudigweg een kwestie van groot en machtig genoeg zijn), maar letterlijk: ze mogen meer en ze moeten zich minder verantwoorden dan mensen.

Neem bijvoorbeeld die reden voor ontslag op een C4. Als die reden erop wijst dat jij als werknemer misschien schuld hebt aan het ontslag, is de kans groot dat je door de RVA op het matje wordt geroepen om tekst en uitleg te geven. Als zij concluderen dat je zelf schuld hebt aan het ontslag kunnen ze jou sanctioneren. Je krijgt dan een tijdlang geen of een verlaagde uitkering.

Een werkgever daarentegen hoeft zich bij een ontslag echter geen zorgen te maken over zo’n sanctie. Een werkgever zal zich tegenover de overheid nooit moeten verantwoorden voor een ontslag en nooit moeten antwoorden op de vraag of hij tijdens de tewerkstelling al zijn verplichtingen als werkgever is nagekomen.

Werkgevers kunnen door hun werknemer natuurlijk wel gevraagd worden de redenen voor het ontslag mee te delen. Als het ontslag dan “kennelijk onredelijk” is (d.w.z.: het ontslag heeft niks te maken heeft met het gedrag of functioneren van de werknemer of de economische situatie van het bedrijf) dan moet de werkgever een vergoeding bovenop de opzegvergoeding betalen. Maar hij zal daardoor nooit RSZ-voordelen verliezen.

BEVOORDELING VAN BEDRIJVEN

De bevoordeling van bedrijven eindigt daar niet. Om recht te hebben op RSZ-verminderingen moet een onderneming niet aantonen dat alle financiële reserves werden opgebruikt alvorens men bij de overheid kwam aankloppen voor steun. Als ondernemingen dat zouden moeten doen zou men dat compleet onverantwoord vinden.

Maar van burgers verwacht men precies dat. Ga bij het OCMW aankloppen en je zal je hele hebben en houden op tafel moeten gooien om aan te tonen dat je geen stuiver meer op zak hebt. Heb je toevallig een aalmoes geërfd waarmee je hoopt je leven weer vlot te trekken, zal je eerst de hele erfenis moeten opsouperen vooraleer je op steun mag rekenen. Als we onze bedrijven zo zouden behandelen zou onze economie een complete puinhoop zijn.

EEN ANDERE LOGICA

Voor bedrijven geldt een heel andere logica dan voor mensen. Volledige bedrijfssectoren worden suf gesubsidieerd tot ze een succes zijn. In zijn bijdrage voor Dit was het nieuws niet van De Correspondent legt Rutger Bregman uit hoe de grootste innovaties door overheden gebeuren en hoe bedrijven en sectoren net zo lang overeind worden gehouden tot ze zelfbedruipend zijn. Waarna bedrijven met de winst kunnen gaan lopen die ze met dank aan de overheid hebben verworven.

Maar mensen moeten op eigen houtje iets zien te maken van hun leven. Mensen worden niet overeind gehouden tot ze een succes zijn, maar verliezen na zes maanden een deel van hun uitkering omdat ze anders in hun hangmat blijven liggen. Mensen zijn blijkbaar nooit “too big to fail”, alleen bedrijven.

Een van de ziektes van onze tijd is dat we de economische logica naar alle domeinen van het maatschappelijke leven doortrekken. Met alle kwalijke gevolgen van dien. Maar als het ooit gerechtvaardigd was om die economische logica door te trekken, dan misschien wel op dit vlak: waarom zouden we mensen niet vaker behandelen als bedrijven en ze net zolang ondersteunen tot ze een geslaagd leven leiden?