Scholen halen bij te korte rokjes, spaghettibandjes of te diep uitgesneden decolletés het schoolreglement boven. Dat document dat eigenlijk niemand leest en alleen wordt bovengehaald als iemand zijn gelijk wil halen of als er regels worden overtreden.

Scholen omschrijven de juiste kledij vaak als zijnde “gepaste kledij” met al dan niet een verbod op bijvoorbeeld de beruchte spaghettibandjes. Maar wat is gepast? En vooral … door welke bril kijken we om iets gepast of ongepast te noemen?

Want laat ons eerlijk zijn: leerlingen krijgen niet gewoon een opmerking omdat hun kledij ‘te ongepast’ is voor een school, maar vooral omdat ze te veel van hun lichaam laten zien. Een blote buik of te veel benen en het lijkt wel alsof het halve lerarenkorps in een kramp schiet. Al snel komt dan de vraag in de leraarskamer ‘Mag dat van het schoolreglement?’

Het moment dat iedereen naar elkaar afwachtend kijkt. Uiteraard zijn er de leerkrachten die hard van leer trekken en woorden als fatsoen, respect, waarden en normen in de mond nemen. Andere leerkrachten zien in al die textieldiscussie weinig graten. Het verdeelt letterlijk de leraarskamer. Dus hoe wil je dit dan in een schoolreglement gieten?

Nu, kledij in een schoolreglement is volgens mij problematisch. Want als je spaghettibandjes wil verbieden, is dat dan vanaf een bepaalde dikte van het bandje? Wat doe je met tanktops? Is een topje pas te kort als je de buik kan zien wanneer de armen in de lucht worden gestoken? Moeten we dan elke ochtend de leerlingen de klas laten binnengaan met opgestoken armen?

Ga je met een meetlat patrouilleren op de speelplaats om de rokjes te meten? En wat gaan we benoemen als lichaamsdelen die bedekt moeten zijn? Zijn de toezichthoudende leerkrachten dan ook een soort van fashion police vanaf nu? Maken we een verschil tussen meisjes die al een jong vrouwenlichaam hebben en meisjes die nog niet in deze puberteitsfase zijn beland? En als alles bedekt is, maar erg nauw aansluitend is, is dat dan een probleem? Moeten we dan bij wijze van spreken rekening gaan houden met cupmaten en heupomtrekken?

Is het misschien niet beter om naar deze meisjes te kijken als jongeren die op zoek zijn naar zichzelf en zich ook uiten met hun kledij in plaats van een geseksualiseerde bril op te zetten?

Langs de ene kant willen we onze dochters (en zonen) de boodschap meegeven dat hun lichaam van hen is en dat ze altijd op eender wat en tegen eender wie ‘neen’ mogen zeggen. Maar langs de andere kant krijgen ze wel de boodschap mee wat gepaste en ongepaste kledij is. En ik herhaal: gepast of ongepast voor wie of wat?

In hoeverre heeft een school überhaupt zeggenschap over wat een leerling draagt of doet? Als de ouders het ok vinden dat dochterlief luchtig gekleed naar school gaat om eender welke reden: wat heeft een school dan nog te zeggen? Of als een jongen een oorbel wil, is het dan niet bijna prehistorisch om in je schoolreglement te schrijven dat alleen meisjes dit mogen? En waar is de zeggenschap van leerlingen hierin? Veel scholen gaan prat op de inspraak van leerlingen, maar aan sommige heilige regeltjes mag blijkbaar niet geraakt worden. Of nog erger, het onderwerp wordt gewoon niet besproken.

Je ziet directies ook plots spartelen als een duivel in wijwater als het hen ter ore komt dat leerlingen een actie plannen op school. Mails om de leerlingen af te raden om acties te voeren zijn net olie op het vuur. Als je tegen een puber zegt dat hij/zij bij ongepaste kledij een T-shirt van de school mag aandoen, wees er dan maar zeker van dat enkelen dit als een uitdaging zien om te testen wanneer die T-shirt voorraad is uitgeput.

Jongeren worden volgens mij ook onderschat. Het is niet omdat meisjes in korte rokjes en shortjes naar school komen dat ze dit ook zullen doen wanneer ze een mondeling examen hebben of naar hun galabal gaan. Ze kennen echt wel het verschil. Bovendien corrigeren ze elkaar onderling. Ook wanneer het over kledij gaat. Ze gaan een opmerking over een leeftijdsgenoot trouwens veel serieuzer nemen dan een opmerking van een – in hun ogen – zeurende ouderwetse leerkracht die volgens hen trouwens nooit jong is geweest. Het enige effect dat dat heeft, is dat ze dag daarna nog een korter rokje dragen. Het gevolg daarvan is nog strengere regels of uitzonderingen die niet meer mogen. Op die manier komen we echt nergens.

Praat met hen. Luister wat er echt speelt. Er gaat echt wel meer uit de kast komen dan alleen maar die vervloekte crop top.