In Guatemala schiet de realiteit meermaals de fictie voorbij. Onlangs nog maar eens ter gelegenheid van de naderende verkiezingen. Die grijpen plaats op 16 juni. Zomaar 28 partijen dingen nar de macht. Een van hen is de UCN (Unie van Nationale Verandering) formeel in 2007 in het Kiesregister ingeschreven. De presidentskandidaat die door de partij UCN naar voor geschoven wordt is voorzitter Mario Estrada. De krant Prensa Libre wist mee te delen dat Estrada op 15 februari dit jaar zijn officiële aanstellingsbrief als kandidaat in handen kreeg en daardoor van onschendbaarheid geniet.
Maar op 17 april werd hij samen met een kompaan van dezelfde partij in Miami aangehouden. Het begint op een triller te gelijken. De monden van het partijbestuur vielen – al dan niet fake – open van verbijstering. Hoe kan dat nu?
Drugs en Kalasjnikovs
De beschuldigingen tegen de voorzitter van de partij zijn niet van de minste: ‘Samenzweren om aan het drugskartel Sinaloa geld te vragen en een corrupt schema te financieren dat erin bestaat zijn verkiezing tot president te verzekeren en tot een akkoord te komen om politieke rivalen uit te schakelen.’ Sinaloa is een Mexicaans drugskartel dat zijn territorium tot in Guatemala uitbreidde. Volgens Geoffrey S. Berman, de aanklager in Manhattan, zouden Estrada en zijn kompaan daarbij beloofd hebben om de havens en de luchthaven van Guatemala ter beschikking te stellen om tonnen cocaïne naar de VS te smokkelen. Een nota van het Amerikaanse Departement van Justitie maakt duidelijk dat het doen en laten van Estrada sinds eind 2018 gevolgd werd en dat het Anti-drugsagentschap van de VS (DEA) zijn bijeenkomsten met het machtige drugskartel Sinaloa registreerde. De Amerikaanse autoriteiten bevestigen dat ze beschikken over audio- en videomateriaal waarbij Estrada en zijn kompaan ‘miljoenen dollars vragen in ruil voor het binnenbrengen van drugs van het Sinaloa kartel. Ondertussen is DEA begonnen de mogelijke betrokkenheid van nog meer personen te onderzoeken. En of dat niet genoeg was onthullen verklaringen van informanten dat Estrada en zijn kompaan het kartel verzochten huurmoordenars te voorzien om politieke rivalen uit te schaken en zo zijn overwinning te verzekeren. Er zijn geen namen van mogelijke doelwitten gevallen. Volgens de beschuldigingen werd afgesproken dat er wapens aan de huurmoordenaars zouden afgeleverd worden, onder meer de AK-47 om de moorden uit te voeren.
Een bekende stem klinkt uit de verte dichtbij
‘De erfzonde van de democratie in Guatemala is het illegaal financieren van de verkiezingen.’ Een gevleugelde uitspraak van de Colombiaanse jurist Iván Velásquez. Als voorzitter van de VS-Commissie tegen de Straffeloosheid in Guatemala leverde hij titanenwerk. De Guatemalteekse president zette hem eind vorig jaar aan de deur onder het mom van onrechtmatige inmenging in de zaken van de staat. In feite zat de commissie te dicht op het corrupt vel van de president en zijn familie.
Samen met het Openbaar Ministerie riep Iván Velásquez tevens beschuldigen in tegen de politieke partijen UNE, FCN-Nación, Líder, Todos, PAN en Encuentro por Guatemala. Zij bezondigden zich aan illegale financiering ter gelegenheid van de vorige verkiezingen.
Vandaag zegt hij met enige bitterheid en sarcasme: ‘Zou iemand het aandurven om te zeggen dat de aanhouding van de presidentskandidaat van de UCN in Miami om illegale verkiezingsfinanciering na te streven een onrechtmatige inmenging is in het Guatemalteeks verkiezingsproces?’
