Pilootproject Eandis en Infrax

Tijdens een pilootproject van Infrax en Eandis werden in 2014 bijna 9000 meters geïnstalleerd bij Vlaamse gezinnen in het kader van een pilootproject. Wat blijkt? Acht percent van de gezinnen weigerde de digitale meter. Op het einde van het pilootproject konden mensen bij Infrax ook hun verbruik raadplegen. Dat is het gouden haantje: als mensen hun verbruik kunnen raadplegen, zullen ze meer besparen. Dat viel echter nogal tegen. Weinig mensen raadpleegden hun detailgegevens en nog minder deden dat meermaals.

Het hoge cijfer van mensen die weigert is markant omdat Eandis zelfs in een publicatie van 2015 met geen woord rept over wat de digitale meter nu exact bijhoudt en op welke manier dat je privacy schendt. Ze zeggen enkel dat de gegevens veilig verstuurd worden. En toch weigert bijna één op de tien de meter.

Linear-project: bevraging

Dat cijfer wordt nog verder bevestigd in onderzoek naar aanleiding van het Linear-project. Dat ging bij bijna tweehonderd gezinnen na hoe de smart grid hun leven en gedrag zou beïnvloeden. Zouden ze bijvoorbeeld hun tarieven actief sturen om zo minder te betalen voor energie?

In de marge van dit onderzoek werd de consument verdeeld in vier groepen, afhankelijk van de manier waarop gebruikers naar slimme huishoudtoestellen kijken. Vijfhonderd huishoudens – die representatief waren voor de Vlaamse energieconsument – werden bevraagd en in de segmenten ondergebracht. Dit zijn de segmenten en de resultaten:

• Advocates (36%): de voorstanders van slimme huishoudtoestellen. Van hen mag een wasmachine zich bijvoorbeeld automatisch inschakelen als er niemand thuis is.
• Supporters (27%): de supporters van slimme huishoudtoestellen. Ze stellen zich wat meer vragen over veiligheid en de controle over die toestellen.
• Doubters (25%): de twijfelaars. Ze zijn minder positief dan de eerste twee groepen. Zo denken ze dat de slimme toestellen meer zullen kosten.
• Refusers (12%): de weigeraars. Ze hebben geen intentie om slimme toestellen te gebruiken en geloven niet dat ze milieuvriendelijk zijn.

Wat valt er op? Dat opnieuw één op de tien deze technologie weigert. Maar wat interessanter is: een kwart stelt er zich vragen bij. Samen vormen zij meer dan een derde dat zich ernstige vragen stelt bij deze slimme huishoudtoestellen.

Linear-project: veldonderzoek

Het veldonderzoek van Linear ging na op welke manier gezinnen om zouden gaan met de smart grid, slimme huishoudtoestellen en flexibele tarieven. De deelnemers waren echter onevenwichtig verdeeld: 82% waren Advocates, 16% Supporters en slechts 2% waren Doubters. Geen enkele deelnemer was een Refuser.

Maar hoe kijken de deelnemers naar deze slimme huishoudtoestellen op het einde van dit veldonderzoek? Dat valt wat tegen. Slechts 57% is nog Advocate en 32% is Supporter. 9% is Doubter en 2% is Refuser. Met andere woorden, van de mensen die overwegend voorstander zijn van die slimme huishoudtoestellen en er écht in geloven, stelt één op de tien zich na een jaar ernstige vragen. De helft gelooft er blijkbaar niet zo hard meer in.

Verplicht?

De overheid en de netbeheerders zwijgen in alle talen over deze cijfers omdat ze niet zo bemoedigend zijn. Tien percent van de Vlaamse gezinnen zou de meter weigeren. Een kwart stelt zich ernstige vragen bij slimme huishoudtoestellen. Na een jaar is een tiende van de voorstanders al veel minder enthousiast. Je zou net het omgekeerde verwachten, niet? Dat mensen meer enthousiasme vertonen eens ze de voordelen zien? Niet dus. Het torpedeert ook hun argument van de slimme meter. Veel mensen zullen de overstap naar die slimme meter niet maken en bijgevolg geen geld besparen. Als ze in de winkel moeten kiezen tussen een gewone wasmachine en een duurdere slimme, zullen ze voor die eerste kiezen. Want niet iedereen heeft het budget van een Musk of een Gates.

De overheid zegt dat de meter geïnstalleerd moet worden van Europa. Volgens de richtlijn in kwestie mag deze uitrol afhangen van een economische evaluatie. Het is op basis van die evaluatie dat Duitsland de meter niet algemeen verplicht gemaakt heeft. En Vlaanderen zou hetzelfde kunnen doen als ze eens een onafhankelijke analyse zou laten uitvoeren die geen kosten en baten berekent op twintig jaar, terwijl de uitrol eigenlijk op vijftien jaar zal plaatsvinden. Op enkele A4’tjes. Dat doet de VREG namelijk.

De meter moet dus verplicht worden omdat de Vlaming er niet echt warm voor loopt. Bovendien is dat enige manier waarop de overheid die o zo kostbare data over onze leefgewoontes in handen kan krijgen. Google en Facebook hebben een imperium gebouwd op dergelijke data en onze overheid zit zich likkebaardend in de handen te wrijven tot ze ook data kunnen verzamelen. Ten koste van onze privacy. En onze gezondheid, want alles wordt natuurlijk draadloos verstuurd.