Je plicht doen is ‘conservatief’

Als verantwoordelijke van de LBC-NVK, één van de grote ACV-centrales, heb ik wat ervaring met het voorbereiden van standpunten en met het vertalen in werkbare onderhandelingsposities om ze dan met gekende syndicale ijver verdedigen. Dat er recent qua nieuwe verwezenlijkingen al flink is ingeboet maakt dat niet eenvoudiger.

Bovendien word je voor ‘conservatief’ versleten als je bestaande cao’s, wetten en regels verdedigt. Is het dan verwonderlijk dat er op zeker ogenblik ‘tot hier en niet verder’ wordt gezegd? Een vakbond leiden is iets anders dan alleen op pad gaan zonder te worden gevolgd.

Wie weigert mee te werken aan het onderuit halen van opgebouwde rechten, wordt als ‘onbetrouwbaar’ aan de kant geschoven of staat buitenspel. Wie onbeschroomd en fel blijft verkondigen dat eerdere afspraken niet meer hoeven, is dan weer ‘betrouwbaar’.

De wereld op zijn kop

Er bestaan in dit land onnoemelijk veel mogelijkheden om tot soepele arbeidsregimes met overuren te komen. Toen recent de technici en onderhandelaars van de Groep van Tien (nvdr: zie verklarende voetnoot onderaan) het op vraag van de werkgevers en onder druk van de regering over meer flexibiliteit hadden, bleek tot ieders verbazing dat sommige werkgeverseisen al perfect mogelijk waren met de bestaande wetgeving.

Dat arsenaal aan flexibiliteit is allemaal vastgelegd in wetten en in heel veel collectieve arbeidsovereenbkomsten (cao’s). Dit zijn dus democratisch overeengekomen regels van het parlement of van de sociale partners. Deze overeenkomsten uitvoeren lijkt me dan de regel.

Wie is er dan onbetrouwbaar?

Al diegenen die zeggen dat ze die overeenkomsten niet langer willen! Als Unizo pleit voor de herinvoering van de 40-urenweek is dat best gewaagd, maar wie is er dan onbetrouwbaar? Toch niet de vakbonden die het afwijzen en vragen om de gemaakte afspraken na te leven.

Geen partijpolitieke leider liet onvermeld dat het sociaal overleg maar eens zijn nut moest bewijzen. Het speelveld van dat overleg is echter zo goed als gemillimeterd door de regering. Voor de komende zes jaar mogen er geen afspraken worden gemaakt die de loonkosten doen stijgen. Elke maatregel is echter in loonkostencijfers om te zetten.

De regering nam haar besluit terwijl vele tientallen cao’s, afgesloten in 2011, nog op de loonkosten-apothekersweegschaal van minister Monica De Coninck lagen. Resultaten van sociaal cao-overleg van 2011 blijken begin 2013 nog altijd niet te zijn goedgekeurd, ze staan op het ‘rode lijstje’ van de minister van werk.

Dit dient het sociaal overleg niet

Van de regering mocht er tot 1 februari nog wel sociaal overleg zijn over ‘een modernisering van de arbeidsmarkt’, codetaal voor ‘meer flexibiliteit’. Voor de niet zo goede verstaander werd er meteen bij gezegd wat de regering zou beslissen als een akkoord uitbleef. Zo bevorder je het sociaal overleg niet. Je legt er bij voorbaat een hypotheek op.

Hoeft het te verbazen dat er dan in vakbondskringen vraagtekens worden geplaatst? Buitenstaanders reageerden soms beledigend op de zogenaamde syndicale anarchie bij het ABVV. De leden, militanten en vrijgestelden van die vakbond zullen die reacties zien als een aanval op hun organisatie. Zo’n aanval zal dus niet verdelen maar verenigen. Wie dacht op deze manier bij te dragen tot het debat, doet dat juist niet.

Vakbonden zijn bondgenoten

Sommigen zullen misschien denken of godbetert hopen dat de beschimping van het ABVV met vreugde onthaald wordt bij militanten of vrijgestelden van het ACV. Dat is niet het geval, hier en daar een uitzondering wegens eerdere spijtige ervaringen buiten beschouwing gelaten. Vakbondsmensen mogen dan wel vaak onderling ‘concurreren’, fundamenteel zien ze de andere bond niet als hun eerste tegenstrever.

Mijn oordeel over de baas van Unizo zal in die organisatie ook geen applaus opleveren. Organisaties of hun leiders aanvallen komt het debat niet ten goede. We moeten de feiten zo objectief mogelijk bekijken. Er is een crisis, maar zoals ongeveer alles zijn de gevolgen hiervan erg onrechtvaardig verdeeld. Beleid én werkgevers doen te weinig om dit te verhelpen.

We moeten ons belastingsysteem fundamenteel herzien en de lasten op arbeid verminderen door de lasten op kapitaal en vermogen te verhogen. Dat is de enige sociaal juiste oplossing.

Het medicijn bestaat er niet in om de koopkracht en dus de consumptie aan te tasten, ontslagregelingen te versoepelen, goedkopere overuren mogelijk te maken en werkloosheidsvergoedingen af te pakken.

We moeten daarentegen ons belastingsysteem fundamenteel herzien en de lasten op arbeid verminderen door de lasten op kapitaal en vermogen te verhogen. Dat is de enige sociaal juiste oplossing.

Ferre Wyckmans, Algemeen Secretaris LBC-NVK

Toelichting van de redactie: De ‘Groep van 10’ bestaat werkelijk uit 11 personen: 2 vertegenwoordigers van het ACV, 2 van het ABVV, 1 van het ACLVB, 3 vertegenwoordigers van het VBO, 1 van UNIZO, 1 van l’Association des Classes Moyennes en 1 vertegenwoordiger van de Belgische Boerenbond. Deze groep van 10 wordt ook wel de groep van de sociale partners genoemd.

Om de 2 jaar worden tussen deze partners besprekingen gevoerd met het oog op het afsluiten van een interprofessioneel akkoord (IPA). Een IPA legt regelingen vast die gelden voor alle sectoren, bijvoorbeeld bepalingen inzake vorming, gewaarborgd minimumloon, e.a. en tekent een kader uit voor verdere aanvullende besprekingen in de sectoren. Rond grote sociaal-economische thema’s, zet deze groep krachtlijnen uit en benadrukt dat ze (als groep) wil gehoord en betrokken worden wanneer in deze materies politieke keuzes dienen te worden gemaakt.