Vorige nacht hield een draaikolk aan gedachten en gevoelens me uit mijn slaap. Geen goed idee om het item ‘Racisme Relatief? uit de Afspraak te bekijken in bed. De VRT-redactie had niemand minder dan Assita Kanko (N-VA) uitgenodigd om duiding te geven bij de #BlackLivesMatter-beweging. Een blunder van formaat, die aanvoelt als een slag in het gezicht. Tragikomisch vond ik het, dat de openbare omroep denkt dat deze keuze recht doet aan zo’n complex, geladen thema als structureel racisme. For the record, toen de lieve Sint de laatste keer in aantocht was waren dit haar woorden: “Hoewel ik zelf even zwart ben als die goede ouwe zwarte piet, voel ik me helemaal niet aangesproken door zijn zogenaamd inherent racistische karakter.”

De gemeenschap van afro-origine is geen homogeen geheel. Er zijn verschillende visies en meningen mogelijk. Het is dus niet omdat iemand een zwarte huidskleur heeft, dat die de standpunten van die gemeenschap kan of wil vertolken. Wel is het zo dat door confrontatie met dezelfde wereldwijde intergenerationele uitsluitingsmechanismen, er een zekere consensus ontstaat over bepaalde thema’s.

Ervan uitgaan dat niet-witte personen per definitie eenzelfde gedachtengoed onderschrijven en dus onderling inwisselbaar zijn, is inherent racistisch. Dit is exact waar VRT enorm de mist is ingegaan. Een mooi staaltje ‘race casting’. Kanko’s visie en die van de ‘BLM’-beweging liggen mijlenver van elkaar verwijderd, dus de enige kwalificatievoorwaarde waaraan ze voldoet, is het feit dat ze toevallig ook zwart is.

De persoon die dacht dat het een goed idee zou zijn om haar als spreker te vragen, mist duidelijk voeling met alles waar dit thema voor staat en dat is best naïef uitgedrukt. Als minderheid zucht ik en vraag ik me af of ikzelf de luxe zou hebben om een blunder van dit formaat te begaan en nog steeds terug te kunnen keren naar mijn werk.

In het beste geval spreken we hier van een blunder, maar in het meer waarschijnlijke geval, spreken we van een schaamteloze, welberekende zet door de handen aan de touwtjes van het toxische Vlaamse politieke landschap. Het Vlaams Belang en haar light-versie N-VA nemen sinds de jongste verkiezingsuitslagen dan ook de helft van de zetels in bij de Raad van Bestuur bij de openbare omroep.

Ook ben ik niet vergeten hoe VRTnws Little Richard herdacht met de gevleugelde woorden: “Samen met Chuck Berry bracht hij de oorspronkelijke witte rock ‘n roll ook naar een zwart publiek.” Dit illustreert perfect hoe eurocentrisch het Vlaamse perslandschap is en hoe de geschiedenis wordt ge-whitewashed door het systematisch ontkennen van bijdragen door niet-witte mensen.

VRT poneert een bondgenoot te zijn, maar is ze dat echt wel? Ik zie verdacht weinig kleur op het scherm en ik vrees dat het er in de redactiekamer niet anders aan toegaat. Benieuwd hoe de openbare omroep hun steun verder zal concretiseren.

We leven in een tijd waarin zoveel mogelijk is en iedereen met elkaar in verbinding staat. Dit betekent dat er enorm veel potentieel is voor positieve verandering. Het is een serie aan kleine daden die opgeteld, een groot resultaat biedt. Daarom vind ik het belangrijk om mensen te activeren om kritisch stil te staan bij de eigen denkpatronen, privileges en de huidige machtsstructuren. Evalueren waar we nu zijn en waar we naartoe willen gaan. Time for change.

Joram Kunde Boumkwo is muzikant & jeugdwerker