Geïnspireerd door de protestbeweging in Tunesië en Egypte kwamen in februari en maart ook in Bahrein betogers op straat. De sjiitische actievoerders eisten politieke hervormingen en gelijkberechtiging met de soennitische minderheid, die de macht in handen heeft op de eilandstaat. Algauw kwam daar de roep om het aftreden van koning Hamad bin Isa Al Khalifa bij. Bahrein heeft een verkozen parlement, maar de koning benoemt de ministers en de leden van het Hogerhuis.

Nationale dialoog

In maart sloeg het regime de opstand neer met hulp van troepen uit Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Naar schatting dertig betogers stierven; honderden actievoerders werden gearresteerd en duizenden sjiieten verloren hun werk. In juni kreeg een aantal oppositieleiders levenslang. Het blijft nog altijd onrustig in Bahrein.

Zaterdag (2 juli) is een nationale dialoog begonnen over de politieke toekomst van het land, maar de oppositie is niet tevreden met de organisatie daarvan.

Bij het begin van de protesten in februari liet ook de vrouwenbeweging in Bahrein van zich horen. Er werden zeker drie verschillende initiatieven gelanceerd om meer aandacht te eisen voor de rechten van vrouwen op de eilandstaat.

Maar alle initiatieven verzandden. “De meeste van onze organisaties moesten hun activiteiten stopzetten omdat de eisen onverenigbaar bleken met hun statuten of omdat sommige leden er hun eigen politieke agenda’s probeerden door te drukken”, zegt de oprichtster van een van de oudste vrouwenorganisaties in Bahrein, die niet genoemd wil worden. “We moesten bijna alle initiatieven bevriezen om onze neutraliteit te bewaren”, zegt ze.

Vrouwen voor Bahrein

Een voorbeeld is het project Vrouwen voor Bahrein. “Dat initiatief nam in maart een overtuigende start, maar een maand later stierf het een stille dood toen de Facebookpagina ervan een slagveld werd tussen jongeren van verschillende geloofsgemeenschappen. Het bleek onmogelijk die jongeren weg te houden van de pagina, en daarom zetten de initiatiefnemers het project stop.”

De vrouwen in Bahrein speelden een belangrijke rol in de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Britten in de jaren zestig en ze hebben ook de voorbije jaren al wat bereikt. In 2002 dwongen ze het recht af om te kunnen stemmen en zich verkiesbaar te stellen bij nationale verkiezingen. In 2004 kreeg het land een eerste vrouwelijke minister. Maar volgens Abdulnabi Al Ekri, de voorzitter van de Bahreinse Vereniging voor Transparantie, maakten vrouwen niet meer dan een kwart uit van alle deelnemers aan betogingen en bijeenkomsten tijdens de opstand en daarna. De vrouwen namen ook nauwelijks een leidende rol op zich.

Al Ekri vindt dat de Bahreinse vrouwen nu de kansen moeten grijpen die de nationale dialoog biedt.

De Vrouwenunie van Bahrein diende op 23 juni in elk geval een lijst met discussiepunten in die volgens haar op de agenda van de nationale dialoog moeten komen. De unie, een samenwerkingsverband van twaalf vrouwenorganisaties, eist onder meer dat vrouwen die met iemand uit het buitenland trouwen, hun nationaliteit kunnen doorgeven aan hun kinderen. Voor mannen met een echtgenote uit een ander land geldt dat als vanzelfsprekend. De vrouwenunie wil ook dat de gezinswet wordt uitgebreid met sjiitische rechtsprincipes – nu gelden alleen soennitische principes.

“Onze ideeën worden gesteund door bijna alle vrouwenorganisaties, maar het is afwachten of ze prioriteit krijgen”, zegt Mariam Al Ruwai, de voorzitter van de Vrouwenunie.