Gaea Schoeters geeft op haar profiel op Facebook een stuk mee dat zij schreef in De Standaard. Over vrouwen die in literatuur nog  te weinig ernstig genomen worden. Daar geeft zij volgende inleiding bij, en daar gaf ik dan onderstaande bedenkingen, verzuchtingen, suggesties en kritiek bij.

“‘De geschiedenis van het verweer van de man tegen de vrouwelijke emancipatie is wellicht interessanter dan het verhaal van die emancipatie zelf. Het zou tot een amusant boek kunnen leiden, mocht een jonge studente er voorbeelden van verzamelen en er een theorie uit afleiden – ze zou wel dikke handschoenen nodig hebben, en massief gouden tralies om zich te beschermen.’”

Op vraag van De Standaard der Letteren herlas ik Virginia Woolfs A Room of One’s Own. Mijn (helaas trieste) conclusie vind je vandaag in de krant, in een bijlage waarin deze week alleen maar vrouwen staan. Misschien gloort er toch hoop aan de horizon, in 2022.

Nalezen kan hier:

https://www.gaeaschoeters.be/…/woolf-vandaag-geen…/

Kritiek

Voila. Er gloort massief veel hoop. Ook (juist) zonder jou stuk te lezen. Als sociaal historicus met grote betrokkenheid op de waardigheid, het geluk en het gezag van de vrouw kan ik vaststellen dat sinds mijn geboorte ten tijde van de Cuba-crisus en het Vaticaans Concilie er één grote historische verandering opvalt die zich doorzette: juist, de feminisering.

Alle mogelijke beroepen zijn toegankelijk geworden, evenals de taal en logica in het denken van de vrouw. Er is veel meer empathie onder ons dan toen. Integendeel, de (ernstige) nadelen van het afstoten van de rol van de op haar kinderen in tijd en emotie betrokken moeder lijken zich volgens mij al te manifesteren. In dit soort mooie beschouwingen, zie ook de vrouw Joke Struyf met opiniestuk “Alsof vrouwen gemaakt zijn om te zorgen” van zaterdag 30 december 21, gaan jullie hedendaagse vrouwenactivisten toch snel en radicaal voorbij aan bepaalde essentialia die tijdloos zijn. Zoals het existentiële feit dat de verbondenheid en (dus) het wederzijds begrip tussen jonge kinderen en de moeder veel sterker en dieper is omwille van de negen maanden die wij allen in haar lichaam gedragen hebben meegemaakt.

Juist daarom ook dat de traditie in de administratie het kind de naam van de man meegaf: om die vader (ook) meer bij zijn kind te betrekken. Veel activisten in dit veld lijken meesters in het collectief vergeten van de geschiedenis in het betreffende veld. En dus ook de basale biologie/fysiologie/ethologie/zoölogie. Dit soort feminisme lijkt vaak mooi, behartenswaardig en pertinent op het eerste gezicht, maar weegt naar Enzensberger in zijn gedicht “Leichter als luft”.

Begrijp me wel: ik ben de eerste om te erkennen dat meer vrouwen in allerlei beroepen de maatschappij kan verbeteren, versterken, verzachten en humaniseren. Van vrouwelijke advocaten, professoren, politie-inspecteurs, fotografen, regisseurs, reporters, tot het minder evidente vak van de beroemde vrouwelijke scherpschutters/sluipschutters in het Rode Leger tijdens de strijd tegen de legers van Nazi-Duitsland.

Meer aandacht, tijd en zorg voor de opvoeding van de kinderen in onze gemeenschap dat zou inderdaad ongetwijfeld heel wat pijnlijke en dure problemen preventief oplossen. Van zwerfvuil en vandalisme tot binge-drinken en cynisch in het beroep staan,levenslang. Het kind is verwaarloosde materie in ons bestel. Ondanks veel meer zeggingskracht voor vrouwen sinds zeker zestig jaar… Begrijpe wie kan.

Vanaf mijn eerste opiniestuk in De Standaard na de bekendwording van “de misdaden tegen de vrouwelijkheid” door Marc Dutroux in de zomer van 1997 heb ik dat bepleit. Maar ik had toen ook al aandacht voor de onmisbare moederlijke inbreng bij de opvoeding in de eerste duizend dagen. Denk aan uzelf, hoe uw moeder u naar de opera bracht.

Misschien kan er best ingezet worden op maatregelen die moederschap ondersteunen wanneer vrouwen twintigers zijn, en op studeren en intreden in de arbeidsmarkt daarna.

Na een wandeling te maken, heb ik nog een bedenking of twee. Misschien is het, los van het individuele leed van schrijfsters, (ik weet zeker dat ik door compassie bewogen zal zijn als ik het stuk lees), is het misschien toch gewoon goed en Rechtvaardig, een bepaald deel van de koek van maatschappelijke bezigheden aan de mannen te laten? Vrouwen hebben vanuit hun lichaam (dat ook voor de man iets sacraals behoudt) toch bepaalde voorrechten. Grote kansen. Zij kunnen zich in economisch moeilijke tijden staande houden als persoon, als identiteit, ondanks ruime werkloosheid, in die rol van moeder en huismoeder. Mannen gaan dan vaak massaal aan de drank, ze worden hoopjes ellende, zoals ik in Polen zag. Vrouwen, dat lijkt mij evident vanuit ervaringsdeskundigheid, zijn gemiddeld (!) veel beter in staat de zorgarbeid om te zetten in diepe voldoening, in innerlijke rijkdom. Vrouwen hebben een groter vermogen te genieten van lange, genuanceerde, persoonlijke gesprekken. En daar samen heling uit te halen. Mannen spreken niet licht over waar zij schaamte over ervaren, dat moet je als kenner van de jager beseffen.  Mannen leven zich bij innerlijke conflicten sneller uit in heftige arbeid, zoals boren en met de moker de tussenmuur slopen. Mannen mogen publiek spreken en schrijven misschien toch een beetje voor zichzelf voorbehouden, om ook nog iets te hebben dat hen eigen is.

Bovendien is de waarde en rijkdom van de werken van mannen misschien toch maatschappelijk soms groter omdat zij nu eenmaal meer monomaan, obsessief en lineair te werk gaan. Van Marx tot Mozart en Bernard Montgomery. Dat soort inzichten heb ik in elk geval voor wetenschappelijke waarheid meegekregen als student van professor Piet Nijs, die in zijn tijd als een Europese autoriteit in genderverschillen werd aanzien. Ook al heette dat toen “seksuele identiteit”, en ook zal zal dit licht van de zon vandaag voor sommigen onverdraaglijk zijn. Wellicht omdat zij zich liever concentreren op het licht van bepaalde sterren en planeten, omdat het hen in de persoonlijke situatie iets bijbrengen kan, hen tot dieper zelfinzicht kan brengen en ruimte kan scheppen voor gelijkaardige persoonlijkheden. Mijn overtuiging is overigens even goed dat vrouwen excellente vertellers kunnen zijn; van romancières en historicae tot grootmoeders. Dat is bijzonder waardevol, omdat zoals de betreffende Bijbeltekst het terecht stelt: “De mens leeft niet van brood alleen, maar ook van elk woord dat van God komt”. In hedendaagse taal omgezet, zou ik het zo stellen: “Ook van elk woord dat de geest voedt, en van elk goed verhaal”.

Apostrofe

Update

Wat drijft de seksen om te gaan zoals zij dit doen? Soms lief, soms manipulatief.

Je zou denken dat de situatie van de vrouw voldoende zou hebben aan vrouwen met wat gezond zelfrespect, om optimaler te worden, zoals een dame opmerkt in het debat gevoed door Gaea Schoeters’ opiniestuk. Inderdaad. Maar… De verhouding m-v lijkt me een van de meest ingewikkelde, zeurende situaties sinds de prehistorie. Naast de grootste bron van menselijke en “goddelijke” vreugde. Paulus spreekt over de onbaatzuchtige, vriendelijke, lankmoedige, niet zelfzuchtige liefde. Tot op vandaag geciteerd bij menige bruiloft. (Brief aan de Corinthiërs.) De Eurythmics zingen echter op overtuigende toon: Love is a danger of a different kind. It is false and unkind, Savage and cruel. Sleek by design. Totally cool. (Love is a stranger).

Kardinaal Godfried Danneels sprak in mijn bijzijn over dat het normale houding is van mannen, lichtjes anti vrouw te zijn, nadat de mannen de macht van hun moeder hebben moeten ondergaan in de jeugd…

Hij is de enige die ik dat hoorde zeggen of schrijven, hij kon zeer open en intelligent zijn, maar ik denk dat het voor veel heren opgaat, een existentiële positie meestal gehuld in een zwaar zwijgen… Jozef Deleu, ook een dapper spreker, schreef dat hij merkt dat veel echtgenoten vernederd en bazig behandeld worden door hun vrouw, en dat ze daar geen verweer tegen hebben. Deze soort situaties kon een verklaring bieden voor het soms verbazend lage niveau van vrouwvriendelijkheid dat ik waarneem.