Het gezicht van de immigrant evolueert en verandert in al z’n aspecten. Dat gezicht wordt momenteel meer en meer vrouwelijk, vaak geschoold, maar –en vooral in de grootsteden– ook armer. 

Steeds meer vrouwen met kinderen staan er alleen voor, worden geconfronteerd met een reeks van problemen als precaire huisvesting, en ondergekwalificeerd werk. Er wordt al langer een flagrante discriminatie vastgesteld: gelijkwaardige diploma’s leveren geen gelijkwaardig werk op en staan ook niet in verhouding met de actuele vereisten. Teveel vrouwen in het bezit van een diploma moeten dus op lager gekwalificeerde (en dus minder betaalde) jobs terugvallen. Dat gebeurt vaker als vrouw ten aanzien van de man in een gelijkaardige situatie & diploma, en dat gebeurt evenzeer vaker als migrante vrouw ten aanzien van de autochtone vrouw. Een dubbele achterstelling dus. 

Een gemis aan onthaalstructuren voor kleine kinderen straft de (steeds vaker alleenstaande) migrante moeder nog harder: het tekort aan kribbes en crèches speelt niet bepaald in het voordeel van wie het al moeilijk heeft.

Structuren zijn niet aangepast aan deze nieuwe realiteit. Bij het inburgeringsproces van de alleenstaande en migrante vrouw wordt hiermee nog te weinig rekening gehouden. Ze wordt nog te veel herleid tot een ‘migrant’ tout court, niet meer, niet minder.  

Isolement wordt groter

Laten we niet vergeten dat de alleenstaande, vrouwelijke migrant vaak niet kan terugvallen op een netwerk of familiebanden. Dit is een groot verschil met de migrante vrouw van 20 of 30 jaar terug: ook zij stond dikwijls geïsoleerd in de ‘onthalende’ maatschappij, maar was wel nog omringd door haar familie en natuurlijke omgeving.

Er zijn nog te weinig structuren die deze vrouwen ondersteunen in hun rol als alleenstaand gezinshoofd, die ook de rol van opvoeder èn cultuur-doorgever combineert. Onze samenleving blijft nog te verankerd in een wereld uitgedacht door en voor mannen, waar de vrouw haar vaste plaats in het gezin heeft en waar ze niet in haar eentje tegen alles moet opboksen. Een situatie die intussen door maatschappelijke evoluties achterhaald is.

Vandaar ook het belang van een ‘verenigingsweefsel’ waar migrante vrouwen kunnen op terug vallen. Die verenigingen hebben steeds meer als missie om te informeren en migrante vrouwen te steunen in de vele taken en obstakels en hen tegelijkertijd de kans te geven zich verder te ontplooïen en zo ook onze samenleving rechtvaardiger en completer te maken.

Armoede van vrouwen wordt overigens onderschat. In België heeft 16% van de vrouwen en 14% van de mannen een (gezins)inkomen dat lager ligt dan 60% van het inkomen van een gemiddeld huishouden. Maar: 36% van de vrouwen (tegen 11% van de mannen) heeft een individueel inkomen dat lager ligt dan 60% van het gemiddelde individuele inkomen. Als alleenstaande vrouw zit je dus veel sneller in slechte papieren. Wedden dat de cijfers voor de migrante vrouw in België nog schrijnender zijn?

Loredana Marchi,

Directeur Regionaal integratiecentrum Foyer

Oprichtster vrouwenhuis Dar Al Amal