Ik ben boos en ontgoocheld in het Franse vluchtelingenbeleid, boos op Europa. Men faalt op alle vlakken. Het vertrouwen is weg zowel bij vluchtelingen als vrijwilligers. Aanleiding van mijn boosheid ligt bij het sluiten van diverse vluchtelingenkampen, het provoceren en pesten van mensen in nood, het vernielen van duurzaam vrijwilligerswerk en het totaal gebrek aan beleid en menselijkheid bij de Franse overheden.

Vandaag verblijft een recordaantal vluchtelingen in Calais. Het aantal blijft stijgen. Maar wat doet de Franse overheid? Gedeeltelijk het kamp opdoeken met de bedoeling het aantal vluchtelingen af te bouwen. Het gaat hier niet om rebelse onruststokers, het zijn mensen op de vlucht. Ik ken er die daar al jaren vertoeven. Welk belang heeft de overheid bij het verwijderen van de eetstandjes of de voedingswarenhuisjes uit een kamp. Het nog mensonwaardiger maken? Wil men zo de mensen verdrijven? Moeten ze dan op zwerftocht gaan op zoek naar voeding en onderdak?

In het centrum van Calais zijn er niet veel problemen met de vluchtelingen. In de omgeving van de Terminals richting England daarentegen is het een hectische toestand. En de Franse overheid steekt geen poot uit om de problemen preventief te verhelpen waar nodig. Integendeel! Tijdens de herfst en winter liet men bewust en moedwillig de vluchtelingen verkommeren in regen en sneeuw. Vrijwilligers zorgen steeds voor de noodzakelijke voorzieningen. Vraag de overheid geen voedsel of dekens want dat krijg je nooit…

En wat met Duinkerke? Daar verbleven honderden gezinnen in de modder, tot Artsen zonder Grenzen (MSF) samen met de burgemeester van Duinkerke Damien Carême aan de bel trok en naar een oplossing zocht. Er kwam een nieuw kamp enkele kilometers verder. De vluchtelingen zijn er gevestigd in sobere maar degelijke houten shelters. Wie betaalde deze realisatie? MSF voor 2 miljoen euro en de burgemeester zorgde voor een half miljoen euro. Het nieuwe kamp werd uitgebaat door de Franse organisatie Utopia die haar best deed, maar helaas kon de organisatie dat niet aan.

En MSF deed nog meer financiële inbreng. Zo kochten ze onder meer verwarmingsvuurtjes voor de shelters waar een aardig prijskaartje aan vast ging. De Franse staat deed geen euro inbreng. Je begrijpt mijn kwaadheid over hoe de Franse Staat MSF liet ophoesten voor de volle realisatie. En nu wordt MSF bedankt voor bewezen diensten en mogen ze afdruipen. Frankrijk, is dat niet één van de G7, de zeven welvarendste industrielanden ter wereld? Maar Frankrijk is ook het eerste West-Europees land waar MSF noodhulp moest bieden. Normaal is deze organisatie actief in straatarme landen of in noodsituaties. Is het geen schande dat Frankrijk niet met eigen middelen hulp wil bieden? Waarom hebben ze wel centen om de speciale politie-eenheid te laten logeren in hotels?

Na een drietal maanden neemt de Franse overheid dus het nieuwe kamp in Duinkerke over met andere intenties en valse beloftes. Een vergoeding voor de investering van ruim 2 miljoen euro die MSF betaalde is er nooit gekomen uiteraard. Na vier maanden is het afgelopen voor MSF. Nog nooit heeft een Franse autoriteit één euro voeding aangekocht. Utopia wordt vervangen door Afiji dat nu het kamp runt volgens de spelregels van de staat.

Het kamp werd uitgebouwd door vrijwilligers. Er is een school opgericht, er zijn kookgelegenheden er zijn uitdeelpunten gerealiseerd waar vluchtelingen kledij konden verkrijgen. Er is een keuken, volledig gerund door vrijwilligers en betaald door giften – financieel en in natura. Er is een professionele wasruimte. Kortom het kamp heeft dankzij deze vrijwillige hulp alle faciliteiten die er nodig zijn.

En nu… verdwijnt Duinkerke stilzwijgend

De Franse staat beloofde dat nieuwe vluchtelingen het kamp binnen kunnen indien er plaats voor hen is. Maar men zorgt ervoor dat er geen plaats is. Systematisch worden de shelters die leegkomen, doordat de vorige vluchtelingen weg zijn, opgeladen en uit het kamp verwijderd. Het is zelfs zo dat men op de plaatsen waar shelter stonden mest uitstrooit, om te voorkomen dat er vluchtelingen tenten zouden optrekken. Hoe bijzonder cynisch. Het nieuwe kamp is al voor meer dan een derde ontruimd. Op heden vertoeven er nog een 400 tal vluchtelingen in wat het beste kamp van Frankrijk op vlak van faciliteiten was geworden. Feitelijk is er plaats voor zeker 1000 tot 1500 vluchtelingen. Maar neen, helaas ontruimen ze liever dat duurzaam kamp en vernielen systematisch het sanitair.

Waar zijn al die vluchtelingen in Duinkerke dan heen?

Een groot aantal heeft Engeland bereikt. Het is verbazend hoe ze plots vlotjes de plas kunnen oversteken. Dat is niet normaal. Soms heb ik het gevoel dat dit bij de strategie hoort om het Duinkerkse kamp te ontruimen.

De Franse overheid heeft een houten wand geplaatst tussen het kamp en de autostrade om twee redenen. De eerste is gekend, het vermijden dat vluchtelingen op de autostrade lopen. Maar reden twee is om er voor te zorgen dat geen nieuwe vluchtelingen het kamp binnenkomen.

Het is niet te snappen dat er geen massale vluchtelingenstroom onderweg is richting Duinkerke, als de grens daar zo lek is. Toch is er een systeem in deze waanzin: Zuid Soedanezen en Eritreeërs zijn niet welkom in Duinkerke. Het klikt niet met de aanwezige Syriers, Iraniërs en Irakezen, terwijl ze zitten wel samen in het kamp te Calais. Onbegrijpelijk dat Calais potdicht zit terwijl in Duinkerke de oversteek redelijk vlotjes gaat.

En toch kan het anders… Ik was in Lille (Rijsel) bij een klein vluchtelingenkamp. Daar was geen politiemacht nodig. Daar helpt en begeleidt de buurt deze mensen. Iedere week zitten ze samen en bespreken ze de werking. Het kamp en bijliggend park zijn proper en er is geen overlast. Iedereen praat met elkaar, kinderen spelen samen, MSF verzorgt het sanitair en ze hebben er een dokter en psychologe beschikbaar. Kortom dit kleine kamp is nergens tot last.

Slecht beleid…

Besluit is dat de Fransen geen visie hebben inzake het vluchtelingenbeleid in Calais en Duinkerke. Het ene kamp sluiten ze terwijl ze op een andere plaats er een willen openen. En dan is er het racistische tintje in Frankrijk. Ik spreek me nog voorzichtig uit, dit is nog wisselend van streek tot streek. Hoe kan een land denken dat vluchtelingen asiel gaan aanvragen op een plaats waar ze niet aanvaard worden, aan een land dat hen verjaagt, onderdrukt en geen noodhulp biedt. Daar bovenop zich haatdragend opstelt. Totaal geen ‘wir schaffen das’ in Frankrijk. Je zou voor minder naar de UK willen doorreizen.

Europese oplossingen…

Eerst oplossingen zoeken voor de mensen in de huidige kampen zodat die spontaan leeg komen te staan. Opgepast, mensen verjagen is GEEN oplossing uiteraard.

Daarna moet men Griekenland 100% ondersteunen bij de relocatie van ongeveer 43.000 vluchtelingen die er nu in kampen geblokkeerd zitten. Voor zo een grote groep kan Griekenland niet voldoen aan de basisbehoeften, of gewoon alleen maar deftige voeding voorzien. Tot vandaag worden er interviews gehouden met de vluchtelingen over hun wensen en het land van hun finale bestemming. Griekenland beloofde de vluchtelingen een maand later uitsluitsel te bieden. Nu laat men weten dat de wachttijd 9 maanden is. Dit wil zeggen overwinteren in de kampen.

Als men op Europees vlak nu eens een aantal vluchtelingen toekent per lidstaat op basis van bevolkingsdichtheid, oppervlakte en dergelijke criteria… kortom via een faire en objectieve verdeelsleutel. Als men deze toepast rekening houdend met familie die vluchtelingen in het land van hun keuze hebben, of de goede redenen om een land toegewezen te krijgen. En als men niet direct de herplaatsing kan realiseren, waarom de mensen dan niet in een open verblijf plaatsen voor hun wachttijd tot de paperassen geregeld zijn.

Ten derde is er wat ik noem de “derde lichting”. Dat zijn de vluchtelingen, niet in Calais en omgeving, niet in Griekenland maar die nu nog toestromen vanuit Noord Afrika, Libië onder meer. Deze worden het grootste probleem. Voorlopig moet men ze minstens onderdak bieden in tenten. Europa moet daar dringend werk van maken.

Het is nu reeds vijf voor 12 en als Europa niet oplet gaan we hetzelfde meemaken als vorig jaar: totale chaos, vluchtelingen die niet weten waar naartoe, geen voedsel, ziekten… Als ieder Europees Land egocentrisch en op zichzelf blijft tewerk gaan, zal men NOOIT een oplossing vinden voor deze vluchtelingenproblematiek.

Ik ben boos omdat de beleidsmakers, Angela Merkel uitgezonderd, te lang stilzwijgen en de Eurocraten ieder land maar laten handelen naar eigen goeddunken. Het Europees Parlement en de Europese Raad moeten duidelijkheid scheppen zodat zelfs de vluchtelingen er een structuur in zien.

Zolang men vluchtelingen niet waardig behandeld kan men geen resultaten verwachten. Met tweedracht en een negatieve instelling geraakt men nergens. Ik verwijs naar Frankrijk, naar de toestanden destijds in Idomeni en Polykastro In Griekenland… Zelfs in België dient men in eigen boezem te kijken. De ingesteldheid van de West-Vlaamse gouverneur… het beleid van Theo Franken die zich verstopt achter holle slagzinnen : “vluchtelingen terugsturen indien men iets misdaan heeft!” Maar de vluchtelingen die vrijwillig willen terugkeren worden door IOM naar een kamp gebracht in een land dat onveilig is!

Heren van de pers en media, dat is nu eenmaal de realiteit zoals ik ze als vrijwillig hulpverlener en vele vrijwilligers met mij ervaren. Ze wijkt sterk af van de mooie beelden die de beleidsmakers ons voorspiegelen. Er is géén “goede werking” van de overheden, niet in Frankrijk, nergens in Europa. Kortom, imago bouwen en zieltjes winnen is prioritair en belangrijker dan mensen op de vlucht waardig op te vangen.