In november en december volgde DeWereldMorgen.be de drie procesdagen in Mons. Dit is wat u moet onthouden over het proces.

1. Amir Perhast en Ali Shamdin zijn niet alleen een jonge moeder en vader die hun kind op een gruwelijke wijze verloren zijn. Het zijn twee ouders die na die dood ook nog eens op een schandalige manier behandeld zijn. Terwijl agenten hen in bedwang hielden, zagen zij de ziekenwagen met het lichaam van hun dochtertje wegrijden. Zelfs het pijnlijke afscheid werd hen ontnomen. Op het moment dat ze daar geknield zaten op de asfalt van een snelwegparking werd de leugenmachine rond de dood van hun dochtertje in werking gezet. Zij zouden zelf het hoofd van Mawda als sloophamer gebruikt hebben. Of zij zouden haar uit het raam gegooid hebben. De meest waanzinnige theorie was goed om te verhullen dat een agent een kogel had afgevuurd.

Die mensonterende behandeling zette zich gewoon verder tijdens de eerste minuten van het proces. De rechtbank had er een tolk bijgehaald, maar die sprak niet de taal van Amir en Ali. De taal die Iraakse Koerden spreken is een andere taal dan die van Turkse Koerden. Uit dat misverstand doemt een vooroordeel op. Alleen in Westerse landen worden talen gesproken (een rechtbank zou nooit de fout maken om een Italiaanse tolk voor een Spaans slachtoffer in te schakelen), op andere continenten spreken ze enkel dialecten.

2. Dit proces ging over de schuldvraag bij het overlijden van Mawda. Wie de eerste procesdag volgde, zou dat niet meteen vermoed hebben. Met veel passie onderzochten de openbaar aanklager en de medische expert op welke plaats Mawda zat in de bestelwagen. In de armen van haar moeder, hebben de ouders van Mawda altijd volgehouden. De openbare aanklager probeerde aan te tonen dat dat misschien niet zo was. Is dat relevant voor de schuldvraag? Nee, totaal niet. Ze stierf door een kogel. Waarom moesten de ouders dan tijdens die eerste procesdag uren luisteren naar een openbaar aanklager die probeerde te bewijzen dat zij logen over hun laatste herinneringen aan die traumatische minuten?

3. Daarna ging het wel over de schuldvraag. Was het dodelijk schot een ongeluk of niet? De openbaar aanklager haakte op dat moment af alsof die hele vraag hen niet interesseerde. De advocaten van de ouders van mawda stonden er alleen voor. Er zijn drie elementen die het excuus van een ongeval in vraag stellen. De agent heeft het wapen geladen, zijn vinger lag op de trekker en er is een kracht van 28 newton nodig om de trekker over te halen. Bij sportwapens is dat 10 newton. Waarom hebben agenten een wapen waar veel meer kracht moet op worden uitgeoefend? Antwoord van de expert: om ongelukken te vermijden. Gaat het in dit geval om een ongeluk? “Dat kan ik niet uitsluiten.” De rechter liet aanvankelijk dat antwoord schrappen uit het verslag en de advocaten moesten hemel en aarde bewegen om het er toch in te houden.

4. De openbaar aanklager eist 1 jaar cel met uitstel voor de agent die het schot loste. De vermoedelijke chauffeur van de bestelwagen en de vermoedelijke smokkelaar riskeren respectievelijk 10 en 7 jaar gevangenisstraf (zonder uitstel).

Dit proces ging over de dood van Mawda. Hoe roekeloos de chauffeur misschien ook gereden heeft, Mawda stierf door een kogel, niet door een auto-ongeval. Waarom dan zo’n verschil in de strafmaat? Ze hadden maar niet moeten vluchten, schreeuwt extreemrechts op sociale media. Alsof angst een reden is om geëxecuteerd te worden. Maar door een chauffeur die vlucht tien keer zwaarder te straffen dan de agent die schoot, gaat het openbaar ministerie mee in die redenering.

De bewijslast tegen de chauffeur is bovendien zeer dun. Het is niet onwaarschijnlijk dat de verkeerde persoon in de beklaagdenbank zit. Er zijn aanwijzingen dat de echte chauffeur gewond raakte en wist weg te vluchten.

5. De politie en het parket hebben net na de dood van Mawda verschillende groteske leugens verspreid. Dat waren geen onschuldige vergissingen. Alles wijst er op dat die leugens deel uitmaakten van een plan om de agent vrij te spreken. Het openbaar ministerie heeft die opzet niet ontrafeld.

Wel kwamen er op het einde excuses en de belofte dat er maatregelen zouden genomen worden om dat in de toekomst te vermijden. Volgens de advocaten is dat een kleine overwinning die op het conto mag geschreven worden van de solidariteitscampagne in de aanloop naar het proces.

6. De Belgische overheid was als werkgever van de agent wel aanwezig op het proces, maar was niet het onderwerp van de verhoren. Volgens het Openbaar Ministerie behoort de verantwoordelijkheid van de Belgische overheid tot de vragen die dit proces overstijgen.

Dan moeten die maar op een andere plaats gesteld worden, tijdens een parlementaire onderzoekscommissie bijvoorbeeld. Daar moet het gaan over de vraag waarom vluchtelingen wegens de onmogelijkheid om legaal te vluchten wel hun toevlucht moeten nemen tot illegale kanalen zoals smokkelaars. Daar moet het ook gaan over de Operatie Medusa waarvan Mawda het slachtoffer werd. Tijdens die operatie wordt consequent jacht gemaakt op vluchtelingen met de expliciete bedoeling om hen af te schrikken. De mythische naam van die politieoperatie zegt genoeg. Maar zoals de advocate van de ouders het zegt: ‘Wanneer je een jacht organiseert, open je de kans op jachtongevallen.’

7. Maar of er een onderzoekscommissie komt en of die vervolgens doorbijt, zal afhangen van de mobilisatie in de samenleving. #Justice4Mawda dus, niet alleen vrijdag, maar voor altijd.