Vreemden worden buren na zelfmoord in huis

Vreemden worden buren na zelfmoord in huis

dinsdag 24 februari 2015 09:21
Spread the love

Vorige week kwam ik met mijn zoontje thuis van de jeugdbeweging. We hadden een feestje gepland, maar vonden aan de voordeur een situatie van absolute chaos: Politie druk in de weer, brandweer haastig naar binnen en buiten lopend en het licht in de winkel beneden uit. We hoorden gehuil en geroep: wat is hier toch aan de hand?

We wonen in een oud huis dat met liefde voor het verhaal van de geschiedenis herbouwd is in flats, een mix van grote en kleine woningen als een puzzel in elkaar gepast. De eigenaars houden van de buurt en zorgen voor een goede mix van mensen, elk met een eigen verhaal, prachtig congruent. De traumatische chaos aan de voordeur was veroorzaakt door de onverwachte zelfmoord van een geliefde buur. Het bracht de hele buurt tot een abrupte stilstand. 

Trauma en moeder-instinct

Als je zoiets meemaakt als moeder, dan voel je je tegelijk twee polen aangetrokken. Ik hoorde het nieuws van een huilende buur die mij bij de arm greep en naar de kant trok: je kind mag dit niet horen. Samen met de anderen stortte ik in een staat van shock, ik wou huilen, mijn gedachten raasden sneller dan ik kon denken, ik vond geen woorden om te spreken. 

Verdwaasd stond mijn kind een eindje verderop met vragen in zijn ogen: wat gebeurt hier? Mag ik naar binnen gaan? Wil ik naar binnen gaan? De sequentie van de eerste momenten is aan mij voorbij gegaan. Iedereen hielp om mijn kindje te omringen. Geen van ons slaagde erin. Toch blijf je moeder en vind je ergens in jezelf de kracht om je kind te beschermen van het trauma dat je meemaakt. Ik besliste om weg te gaan en mijn eigen nood aan mensen te negeren. Zelfdoding, daar kunnen kinderen niet bij, daar mogen kinderen niet bij kunnen.

We bleven weg van thuis tot alles terug kalm was: de enig haalbare optie voor ons. Dan kom je thuis en alles is stil, absoluut stil. Je vindt de deur van je buur verzegeld met politiestickers, de fietsen in de gang staan overal uit de weg om de doorgang vrij te maken. Sprakeloos vind je je eigen voordeur en je doet die zo snel mogelijk dicht. Gruwelijk. Ik legde die avond mijn kind in bed en smolt weg in shock en verdriet. Buurman toch, wat heeft je bezield? Wist je niet dat je hier kon komen? Ik had je zo graag kunnen tegenhouden. Wat nu? Ik kijk naar buiten en zie zijn dak. Zo dicht, wat voor een buur ben ik als ik niet eens wist dat hij in de dieperik verzonk? 

Dag 1 was raar 

Er werd niet gesproken. Iedereen was binnen en bleef binnen. Het was alsof mijn buurman als lucht verdwenen was. Er was een klein moment van troost. Een snelle ontmoeting in de vrieskou op straat. Voor de rest waren er vragen: is het echt gebeurd? Weten de buren het al? Was iedereen thuis die avond?

Dag 2 kon ik niet meer 

Ik ging naar beneden en zag bij de voordeur mijn buurvrouw die net toekwam om haar winkel te openen. onze ogen vonden elkaar heel even en we vlogen elkaar in de armen en huilden bittere tranen. De onmacht, schuldvraag, waarom? Voor het eerst kwam ze bij mij binnen. Met warme tas koffie vonden we troost in elkaars verdriet om de dag door te maken. Zij ging terug werken en ik gebruikte mijn kracht om familie van mijn buurman op mijn schouder te nemen en troostende woorden te plakken op de gruwel die hun leven doordrongen had.  

Dag 3 moesten we allemaal vooruit

De buurt kwam enigszins terug tot leven – traag en zwaar, als een soort overlevingsinstinct zonder verlangen. Als ik anders buitenkijk, zie ik het gezellige leven in het koffiehuis aan de overkant. Nu was het routine, een zucht. In het nisje bij de voordeur lagen intussen bloemen en briefjes. Klein en stil, het was een einde dat niet onopgemerkt voorbijgaat, een gemis dat gedeeld wordt door velen.

Ik bracht een bezoekje aan een buur. Ook hij deelde het verdriet en ook nu vonden de woorden de weg terug naar de monden met koffie. Onderweg terug zag ik nog een buur en werd ook hier de shock bevestigd. De lijn tussen inbeelding en het echte leven is vaag. Allemaal hadden we dezelfde ervaring van onze buurman gezien te hebben, en dan toch niet. Ik bleef ook ergens de man verwachten, het geluid van zijn rammelende fiets, de geur van zijn cigarette door de gang, de stem van jonge mensen met ideeën. Het kon niet meer. De gang bleef bijna akelig stil. 

Dag 4 werden plannen gemaakt 

Er was geen ontkomen meer aan. Het einde, het afscheid kwam dichter. Een van de buren in het huis stelde voor om in groep bloemen te bezorgen aan de familie. Er kwam nog meer koffie, meer woorden, vragen zonder antwoorden, we beleefden een vreemd samenzijn in verdriet, een gedeeld gemis, een buren-verhaal met een gruwelijke scheur. Met de bloemen kwam een idee om ook samen afscheid te nemen. Wij, de mensen die zo dicht waren en het drama niet hadden zien aankomen, niets hadden gemerkt, niets gehoord of gezien en niets hadden kunnen doen. Geen van ons had genoeg kracht om zelf afscheid te nemen. Samen ging het wel lukken.  Die avond nog ging ik bij de buren met een enveloppe voor bloemen. Iedereen deed mee. 

Dag 5 werd georganiseerd 

De dag erna werden de bloemen besteld en bezorgd en het vertrek afgesproken met alle buren. Mijn buren hielden een bedragje over speciaal voor mijn kind zodat hij op latere dag een plantje op het graf kan zetten. Hij is het kind dat we allemaal willen beschermen voor het rauwe verdriet, waarvan het zich maar al te bewust was. Het trauma had zich intussen getoond in een tekening. Als ouder voelde ik mij gedragen, mijn onmogelijkheid de gapende realiteit op te vullen met moederliefde werd voorzien van gedeelde inhoud.

Er is geen dag 6, er is alleen de rest van het leven

Afscheid nemen viel zeer zwaar, maar door de kracht van mijn buren, hield ik mij recht. Nieuwe linken kwamen tot stand deze week en mensen die elkaar enkel kenden door geluiden in de gang of de toevallige ontmoetingen in de buurt, hebben elkaar gevonden bij het delen van een koffie met de gezamenlijke ervaring van abrupt gemis. Nooit zullen wij nog iemand laten glijden naar de dieptes van het einde. Wij zijn buren voor het leven, sterk als een rots, een micro gemeenschap met een ziel. We zullen het verdriet opnemen in ons gedeeld verhaal, een context die we kregen van de buurman die we missen. Lieve buurman, het is erg dat je er niet meer bent. We wilden dat je er anders over besliste maar laten je nu gaan. Rust in vrede, je blijft voor altijd in ons hart.

take down
the paywall
steun ons nu!