Vanaf april
2016 zullen binnenlandse en buitenlandse vrachtwagens op de meeste Vlaamse autosnelwegen moeten betalen. Bond
Beter Leefmilieu (BBL), vindt de kilometerheffing een goede zaak, want ze houdt
rekening met het gewicht en de emissieklasse van de vrachtwagens.

Aangezien zwaardere vrachtwagens meer schade aan onze
wegen toebrengen, vallen ze in een hoger tarief. Daarnaast betalen de meest
vervuilende voertuigen (Euronorm 0) meer. “We verwachten dat het systeem een
stimulus is voor transportfirma’s om hun oude voertuigen sneller te vervangen.
Dat is positief voor de volksgezondheid, want de nieuwste Euro-6-vrachtwagens*
stoten opvallend minder stikstof en fijn stof uit”, aldus Mathias Bienstman, BBL-beleidscoördinator.

Toegevingen

Toch vindt Bienstman dat de Vlaamse regering te ver gaat
in haar toegevingen aan de transportsector. De oudere Euro-5-vrachtwagens
vallen immers in hetzelfde lage tarief als de recentere Euro-6-voertuigen, ondanks het feit dat
ze gemiddeld dertig keer meer
stikstofoxiden uitstoten. “In het eerste voorstel van de Vlaamse Regering hadden
die nog een verschillend tarief. Er werd echter druk uitgeoefend door de
transportsector, waardoor Euro-5 en Euro-6-vrachtwagens toch gelijkgeschakeld werden.”

Die gelijkschakeling zou echter maar voor twee jaar
gelden. Nadien zal het tarief voor Euro-5-vrachtwagens toch hoger worden. “We hadden
gehoopt dat de tarieven van bij het begin verschillend zouden zijn, want het
huidige plan stimuleert de firma’s niet om hun vervuilendere Euro-5-voertuigen te
vervangen door milieuvriendelijkere vrachtwagens.”

Opbrengsten

Naar schatting zal deze nieuwe kilometerheffing 300 miljoen euro
opleveren. Die inkomsten zullen grotendeels terugvloeien naar de
transportsector in de vorm van een vermindering op de verkeersbelasting. Een
ander deel van de opbrengsten gaat naar de uitbreiding van de weginfrastructuur.
De resterende 100 miljoen zou naar de algemene begrotingsmiddelen gaan.

Ook de publieke opinie is te vinden voor de kilometerheffing
voor vrachtwagens. Uit een rondvraag van
onderzoeksbureau IPSOS, in opdracht van de BBL, blijkt dat 76 procent van de Belgen vóór deze vrachtwagentaks is.  Daarnaast zijn de meeste respondenten (74 procent)
voorstander van meer transport via spoor- en waterwegen.

“Je zou eigenlijk een
deel van de opbrengsten van de kilometerheffing moeten investeren in vervoer
via de binnenvaart of het spoor. In die zin ligt het accent niet helemaal goed”, aldus Bienstman.

De Brusselse Raad voor het Leefmilieu (Bral) pleitte eerder
al om de inkomsten te benutten voor een groene tax shift. “De
extra inkomsten kunnen gebruikt worden voor het verminderen van
de werkgeversbijdragen of de personenbelasting”, aldus Jeroen Verhoeven in Brussel Nieuws. “Op
die manier kunnen extra jobs gecreëerd worden.” 

Toch is de BBL tevreden met het plan. “Vrachtwagenritten
worden dankzij deze heffing iets duurder en daardoor kan de concurrentiepositie
van transport via spoor- en waterwegen verbeteren.”

*Euro 6 is een emissienorm, gebaseerd op een wetgevend programma van de EU
dat de emissienormen voor diesel van vrachtwagens en bussen regelt. Hoe
lager het cijfer, hoe meer vervuilend het voertuig, Euro Nul is daarbij
de meest vervuilende categorie (nvdr).