Voor Brussel-Halle-Vilvoorde voorziet Bart De Wever in een splitsing van de kieskring zonder dat daartegenover de instelling van een federale kieskring staat.

Zo worden de Franstaligen in Vlaams-Brabant het recht ontzegd om eventueel te stemmen op Franstalige politici. Nederlandstaligen in Waals-Brabant verliezen het recht eventueel op Nederlandstalige politici te stemmen. Zo blijft het communautaire opbod bestaan. Het bestaande democratische deficit: “wie federaal bestuurt, wordt niet op federaal niveau verkozen”, blijft eveneens bestaan. “Wie betaalt en uitgeeft moet politiek kunnen afgerekend worden op dat niveau”, zo argumenteert men responsabilisering en bijkomende regionaliseringen.

Op het federaal niveau weigert men deze redenering door te trekken. Als N-VA of om het even welke partij België wil besturen, moeten zij ook verantwoording afleggen in heel België. De voorgestelde splitsing geldt bovendien niet alleen voor de verkiezingen van de Kamer maar ook voor de verkiezingen van de Senaat en Europa.

Bij de splitsing van het kiesarrondissement voorziet De Wever in de faciliteitengemeenten een verzachting van de omzendbrief-Peeters (die verplichtte de gemeentebesturen alle berichten in het Nederlands te bezorgen aan de Franstalige inwoners die dan telkens opnieuw een Franstalig document konden aanvragen). Nu zou dat nog om de drie jaar moeten.

De benoeming van de democratisch verkozen burgemeesters in deze overwegend Franstalige faciliteitengemeenten blijft ondergeschikt aan de goedkeuring van de Vlaamse overheid. Betwistingen komen voor de Nederlandstalige Kamer van de Raad van State waaraan eventueel een Franstalige rechter kan worden toegevoegd. De gemeentelijke autonomie en de wil van de burgers in die gemeenten worden hierdoor niet gerespecteerd. En een behandeling van meningsverschillen door een eenzijdig samengesteld rechtscollege zal de taaltwisten alleen maar aanwakkeren.

Onrustwekkend is ook dat De Wevers nota niet rept over de bestaande faciliteiten in die gemeenten. Blijven ze behouden,of niet? En indien behouden, hoe lang dan? Nergens maakt hij gewag van de bescherming van deze Franstalige inwoners van Vlaanderen. Of is het de bedoeling te blijven doorgaan met het communautaire gehakketak?

De nota van Bart Dewever voert ook de splitsing door van het gerechtelijk arrondissement in Brussel-Halle-Vilvoorde. Het voorstel van CDV-senator Vandenberghe waarnaar De Wever verwijst, voorziet een niet strikt territoriale opsplitsing maar een functionele opslitsing.(1)

De rechtbanken in Halle-Vilvoorde worden eentalig Nederlands en ze zijn ook bevoegd voor de Nederlandstalige zaken in Brussel. De Franstalige rechtbanken zien hun bevoegdheden beperkt tot Brussel-19 gemeenten. Daardoor verliezen de Franstaligen buiten de 19 gemeenten het recht in hun taal voor de rechtbank te verschijnen en gehoord te worden. Hoeveel logischer en simpler zou het niet zijn om de sociologische realiteit van het leven te erkennen en in heel Brabant de mogelijkheid te voorzien dat men in de rechtbanken in de eigen taal kan gehoord worden, zelfs als men officieel tot het Nederlands en Franstalige gebied behoort.

In Brussel zelf wordt de logica van de opsplitsing op taalbasis doorgetrokken. Symptomatisch hiervoor is de toewijzing van de bevoegdheid voor de kinderbijslag aan de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. De bevoegdheid van deze Gemeenschappelijke Commissie voor persoonsgebonden materies is wettelijke beperkt tot “advies en coördinatie”.

Meteen wordt dat ook een middel om in de praktijk deze bevoegdheid onder toezicht van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap te plaatsen. De verordeningen van de Gemeenschapscommissies in Brussel gebeuren immers onder wettelijk toezicht van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap.

Naast de bevoegdheden voor onderwijs wordt het actieterrein van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op deze manier verder ingeperkt.

Ongelijke behandeling voor Brusselse Gewest (2)

In plaats van alle drie de gewesten gelijke bevoegdheden toe te kennen, krijgt het Brusselse gewest een ongelijke behandeling.
In het (onzinnige) voorstel over de opsplitsing van Justitie worden de Vlaamse en de Franstalige gemeenschappen bevoegd, maar voor de 19 gemeenten blijft de gerechtelijke bevoegdheid federaal.

De autonomie van het Brusselse gewest wordt verder ontkend door het voorstel om de toewijzing van een extra som van 50 miljoen euro voor Brussel afhankelijk te maken van het advies van een expertencommissie over de interne organisatie van het gewest.

In de N-VA plannen voor de opsplitsing van het land vormt de invoering van deze betutteling van de Vlaanderen en Wallonië over Brussel een wezenlijk onderdeel om op langere termijn Brussel bij Vlaanderen in te kunnen lijven.

Op democratisch vlak zet deze tweespalt zich ook verder door. Nergens is  voorzien in de mogelijkheid van tweetalige lijsten bij de Brusselse Gewestverkiezingen. Het blijft bij taalgesplitste lijsten.

Onderfinanciering Brussel gaat verder

Het hele plan van Bart De Wever is gebouwd op de regionalisering van de personenbelasting. Voor het Brusselse Gewest hanteert hij daarbij een verdeelsleutel van 20 % voor de Nederlandstaligen en 80 % voor de Franstaligen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft ook duidelijk ondergefinancierd. Alle studies ten spijt die wijzen op een chronisch aanslepend en jaarlijks tekort van 500 miljoen euro.

Het Plan van De Wever voorziet weliswaar in een hoger aandeel van de personenbelasting maar vermindert ook de solidariteitsbijdrage voor het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest   (55 miljoen euro). Het eindresultaat komt dan uit op 913 miljoen euro of ongeveer 65 miljoen euro meer.

Het becijferde plan De Wever voorziet verder in een extra tegemoetkoming voor de internationale en hoofdstedelijke functie van Brussel van 300 miljoen euro vanaf 2013 (in 2011 zou dat 100 miljoen euro en in 2012 200 miljoen euro zijn). In dat bedrag rekent hij de al verworven meerinkomst van 80 miljoen euro mee.

Met andere woorden de extra benodigde financiering voor Brussel zal uiteindelijk uitkomen op jaarlijks 220 miljoen euro. Dus zelfs minder dan de helft van de benodigde 500 miljoen euro voor het Brusselse gebied.

Van de  oorspronkelijke som van de personenbelasting in Brussel wordt respectievelijk 121 miljoen en 487 miljoen euro doorgestort naar de Vlaamse gemeenschap en de Franstalige gemeenschap.(3)

De Wevers nota houdt ook nog in, 50 miljoen euro bijkomende financiering voor voor Brussel: “Een additionele jaarlijkse financiering van 50 miljoen euro wordt toegekend na validatie door de federale regering van een akkoord dat binnen de Brusselse regering tot stand komt en voorbereid door een expertencommissie ter zake, over een meer transparante en efficiënte bestuurlijke organisatie op het territorium van Brussel-19.”(4)

Op die manier wordt het Brusselse Gewest onder voogdij geplaatst en heeft het niet de zelfde rechten op autonoom bestuur als Vlaanderen en Wallonië.

Lucien Materne is medewerker van en auteur voor Marxistische Studies 

1De basistelling van het voorstel van Hugo Vandenberghe dateert van 7 augustus 2007 en luidt: “Een ‘functionele’ splitsing voorziet niet in een opdeling van het gerechtelijk arrondissement op strikt territoriale basis, maar opteert voor het behoud van het gerechtelijk arrondissement, waarbinnen telkens twee (eentalige) rechtbanken van eerste aanleg, arbeidsrechtbanken, arrondissementsrechtbanken en rechtbanken van koophandel worden ingericht, naargelang de taal van de rechtspleging (Nederlands of Frans).
Aldus worden alle Nederlandstalige zaken behandeld door een Nederlandstalige rechtbank, die territoriaal bevoegd is voor het grondgebied Halle-Vilvoorde-Brussel-Hoofdstad; de Franstalige zaken door een Franstalige rechtbank, die territoriaal bevoegd is voor het grondgebied Brussel-Hoofdstad : een horizontale, asymmetrische splitsing.”
(http://www.hugovandenberghe.be/index.php?id=wetsvoorstel&nid=2026&sn=Hugo%20Vandenberghe%20-%20Luc%20Van%20den%20Brande)

2De tekst is geschreven voor dat de studie van prof. André Decoster over de gebruikte rekenkunde in de nota van Bart De Wever bekend raakte. In die nota klaagt de professor aan dat de cijfers in werkelijkheid alleen kunnen gehaakld worden indien in Brussel (en in Wallonië) de belastingen zullen verhogen. Voor Vlaanderen daarentegen zou een ruimer overschot boeken en eventueel belastingsverlagingen kunnen doorvoeren. Zie: https://www.econ.kuleuven.be/ew/academic/econover/Papers/Andr%C3%A9/2010b%20Decoster.pdf.

3Nota Bart De Wever, p. 47.

4Nota Bart De Wever, p. 37.