In de periode 2003-2009 zou voormalig Kroatisch eerste minister Ivo Sanader zichzelf en zijn partij hebben verrijkt met overheidsgeld (foto Flickr CC/cvrcak1)
Nieuws, Wereld, Europa, Politiek, Corruptie, Kroatie, Sanader -

Voormalige Kroatische eerste minister en zijn partij veroordeeld voor fraude

Voormalig Kroatische eerste minister Ivo Sanader is schuldig bevonden aan het verduisteren van overheidsgeld. Opvallend is dat zijn partij, de Democratische Unie van Kroatië (HDZ), ook werd veroordeeld. De veroordeling van een politieke partij is een precedent in de geschiedenis van Kroatië.

zaterdag 15 maart 2014 11:24
Spread the love

De conservatieve HDZ is maar liefst 16 jaar aan de macht geweest sinds de onafhankelijkheid van Kroatië in 1992. Het corruptieproces tegen de voormalige president en zijn partij startte in april 2012 en maakt deel uit van een nationale campagne tegen corruptie. Die kwam er met het oog op de toetreding tot de EU op 1 juni 2013. De HDZ is de eerste politieke partij in Kroatië die rechtstreeks wordt veroordeeld.

Fimi Media-schandaal

Sanader was eerste minister in de periode 2003-2009. Hij zou toen, samen met enkele andere mandatarissen, verschillende miljoenen hebben verduisterd via het PR-bedrijf Fimi Media. Sanader werd daarvoor veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen jaar. Daarnaast moet hij ook meer dan 15 miljoen kuna (ongeveer 2 miljoen euro) terugbetalen aan de staat. De vier andere veroordeelden, partijmedewerkers Mladen Barisi?, Ratko Macek, Branka Pavosevi? en directeur van Fimi Media Nevenka Jurak kregen straffen tussen de één en drie jaar.

Het opvallendste aan het proces is echter dat ook de Kroatische conservatieve partij HDZ zelf werd veroordeeld. Volgens de USKOK, de Kroatische anti-fraudedienst, hield de partij meer dan zes miljoen euro over aan de hele operatie. De partij moet nu 24 miljoen kuna terugbetalen. Dat komt neer op ongeveer 3,2 miljoen euro. Een derde van dat bedrag werd al terugbetaald bij het begin van het onderzoek door de USKOK.

Ivo Sanader was het land ontvlucht nadat hij in 2010 werd aangeklaagd in twee andere corruptiezaken. Hij werd in Oostenrijk aangehouden en uitgeleverd aan Kroatië. Sanader zit reeds sinds 2012 in de cel voor zijn betrokkenheid in een andere zaak. Hij zou tussen 1994 en 1995 zijn positie als minister van buitenlandse zaken hebben misbruikt om zichzelf te verrijken aan de oorlog in de Balkan.

Veroordeling politieke partij

De Kroatische partij HDZ gaat in beroep tegen de uitspraak. De leider van de partij, Tomislav Karamarko, zegt dat een partij niet verantwoordelijk kan zijn voor het gedrag van enkele hooggeplaatsten. “Honderdduizenden mensen kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de daden van een vijftal.” De rechtbank volgt die denkpiste niet. Ze vindt dat de HDZ als organisatie wel mede verantwoordelijk is. “Iedereen die er van wist maar niets heeft gezegd, heeft bijgedragen aan een klimaat waarin dit kon gebeuren”, klinkt het.

De partij was ooit het symbool van de Kroatische onafhankelijkheidsstrijd. Tijdens de oorlog werd die geleid door Franjo Tudjman, de latere eerste minister. De veroordeling komt op een slecht moment met de Europese verkiezingen in het vooruitzicht. De regerende sociaal-democraten leiden nog altijd in de opiniepeilingen, maar verliezen wel stemmen omdat ze de economische malaise niet kunnen omkeren. De conservatieve HDZ volgt momenteel nog op een kleine afstand.

De uiteindelijke uitkomst van de zaak staat nog niet vast. Het is maar de vraag of het hoger gerechtshof dezelfde lijn aanhoudt als de rechtbank in eeste aanleg. Toch is de veroordeling op zich al opvallend. Het is immers de eerste keer in de Kroatische geschiedenis dat een partij verantwoordelijk wordt gesteld voor corruptie. Veel Kroaten zien het als een signaal aan de elite dat niemand onschendbaar is en dat het land wil breken met de praktijken van het verleden.

take down
the paywall
steun ons nu!