De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Voorbij de vrijheid van meningsuiting: het spreekrecht op de helling

Voorbij de vrijheid van meningsuiting: het spreekrecht op de helling

vrijdag 2 april 2010 14:17
Spread the love

Mag je iemand verhinderen om te spreken? Kan je een spreker het spreekrecht ontnemen? Geroep, gebrul en bedreigingen van extremisten zorgden er woensdag voor dat Benno Barnards provocerende lezing niet doorging. Ooit raakte Noam Chomsky in een gelijkaardige polemiek verwikkeld en kwam hij op een lezing nauwelijks aan gesprek toe. Hij nam het toen op voor het recht op de mening van de negationist Robert Furisson. “Meneer, ik verafschuw uw mening, maar ik wil vechten voor uw recht om ze te verkondigen.” Deze zestien woorden, toegeschreven aan Voltaire, verwoorden de democratische paradox: het spreekrecht verdedigen is niet gelijk aan het verdedigen van de inhoud. Dat is zonneklaar sinds de Franse revolutie (1789) of de Engelse glorieus revolution (1688).

Wie dit niet wil inzien draait de klok een stevig eind terug of heeft dringend geschiedenisles nodig. Vrijheid van mening geldt wel of niet en altijd of nooit. Een tussenweg is er niet. Een beetje vrije meningsuiting bestaat er niet. En die vrijheid is er voor welgevallige én voor onwelvoeglijke meningen. Wie bepaalt anders wat kan en wat niet kan? Dit alles houdt natuurlijk in dat je allereerst de kans moet krijgen om te kunnen spreken. Benno Barnard kreeg niet eens de mogelijkheid om zijn uiteenzetting te doen. Dat staat gelijk met censuur, een instrument dat alle totalitaire regimes kenmerkt.

Eén voor één hebben die een uitgebreid instrumentarium om afwijkende meningen uit te wissen en hun eigenaars, als het moet een kopje kleiner te maken. Intellectuelen en kunstenaars vonden in ons land in het verleden bescherming op hun vlucht voor intolerante regimes. Dirk Verhofstadt slaat de nagel op de kop als hij schrijft dat België een lange traditie van verdraagzaamheid en vrije meningsuiting heeft en dat het beter zo kan blijven.

Dit is geen conservatief, maar een progressief standpunt. In een parlementaire democratie is Freedom of Speech immers even delicaat als vitaal. Delicaat? Het principe is makkelijk onderuit te halen door geroep en getier, door moddergevechten of vuilspuiterij. Vitaal? Eenmaal het principe onderuit is gehaald, staan totalitaire poorten open en functioneert de democratie niet meer. Het moddergevecht aan de universiteit van Antwerpen zet verworvenheden van de verlichting op de helling, met het risico ons terug te katapulteren naar een of ander ancien regime.

take down
the paywall
steun ons nu!