De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Vooral veel open deuren en platitudes
Krant, De Morgen, De Standaard -

Vooral veel open deuren en platitudes

dinsdag 4 mei 2010 09:48
Spread the love

Zowel De Morgen als De Standaard publiceerde een column waarin respectievelijk Jeroen Olyslaegers en Stijn Meuris aankondigden niet te zullen gaan stemmen. Kunstenaars met een engagement, heet dat. Geloof ik. Olyslaegers roept op om zijn voorbeeld te volgen, Meuris houdt het liever bij een particuliere boodschap. Natuurlijk staan de politieke redacties van De Morgen en De Standaard daar niet achter. Nee, dat zijn columns, waar enkel de schrijvers verantwoordelijk voor zijn. Die zeggen helemaal niets over welke mening onze twee kwaliteitskranten er op na houden. Wat denken die daar eigenlijk wél?

Maandag zijn we in Engeland de laatste rechte lijn in gegaan naar polling day. David Cameron kondigde maatregelen aan die hij zal nemen vlak na zijn verkiezingsoverwinning, Nick Clegg doet zich voor als werkelijke kanshebber en Gordon Brown vecht voor zijn leven. Ook de kranten en tijdschriften hebben de afgelopen dagen niet stil gezeten. The Times maakte bekend Cameron te steunen, hoewel die krant de afgelopen drie verkiezingen steeds aan de kant van Blair en New Labour stond. Ook The Economist gaat voor de Conservatives, maar dat is gezien het economische liberalisme dat het tijdschrift aanhangt geen verrassing. The Independent – steunde vorige verkiezingen Liberal Democrats – maakt woensdag bekend op welke partij de krant wil stemmen. The Mirror blijft bij Labour, The Telegraph en The Mail steunen als steeds de Conservatives.

Op die manier heeft de afgelopen tijd elk medium standpunt gekozen. Soms liggen bijzonder bedenkelijke redenen daaraan ten grondslag. Zo maakte The Sun enkele maanden geleden al bekend voor Cameron te gaan. Deze rioolkrant is in handen van de News Corporation van Rupert Murdoch en staat erom bekend steeds tegen de winnaar aan te willen schurken. De afgelopen jaren stond The Sun dan ook aan de kant van New Labour. Murdoch wil enkel zo makkelijk als mogelijk zijn zaakjes met de overheid geregeld krijgen. Dat maakt de krant overigens niet minder fanatiek. Op de site van The Sun loopt een teller mee waarop het overheidstekort in real time aantikt. Labour´s lost us…

Het kan ook anders. The Guardian heeft een traditie om elke verkiezing opnieuw een redactiebreed beraad te houden waarna de politieke redactie uiteindelijk de knoop doorhakt. Elke redacteur, en sinds deze verkiezingen ook elke lezer, mag argumenten aanbrengen waarom de krant voor welke partij zou moeten gaan. Een vorm van basisdemocratie waar ik een krop van in m´n keel krijg. Deze keer steunt The Guardian de Liberal Democrats. Vooral vanwege de kieshervorming naar proportioneel model die deze partij voorstaat, want ook Labour krijgt goede punten. Momenteel is The Guardian het enige dagblad dat de partij steunt – waarschijnlijk volgt The Independent nog -, wat sommigen hun wenkbrauwen deed fronsen. Vreemd is dat, want bij verkiezingen van 1945, 1950, 1951, 1974 (twee keer) en 2005 stond The Guardian achter dezelfde partij. Elke keer opnieuw wordt alles afgewogen.

Alle Engelse kranten durven kiezen. En dat heeft helemaal niets te maken met een ander bedrijfsmodel. De commerciële logica waar alle Vlaamse kranten aan onderworpen zijn, is tenslotte komen overwaaien uit Angelsaksische richting. Ook de kritiek al zouden zij enkel hun lezers napraten, of zich bezighouden met tactische spelletjes die eigenlijk weinig van doen hebben met het inhoudelijke politieke debat, maakt weinig indruk. Alle Engelse kranten durven kiezen.

Dat ligt hier wel even anders. Moet gezegd dat het verschil weleens wat te maken zou kunnen hebben met het politieke landschap. Tot voor kort telde in Engeland twee partijen echte mee – een werknemer van The Sun gaf laatst toe dat de krant jarenlang bewust de Liberal Democrats had genegeerd. Twee machtsblokken waar je uit moet kiezen, en een alternatief partij´tje voor de kranten die zich als zodanig willen profileren. Welke keuze je ook maakt, eigenlijk is er nooit een man overboord. Het imago van een krant kan sowieso nooit meer dan de helft van de bevolking aantrekken. Dat ligt in Vlaanderen wel even anders. Tijdens de verzuiling kozen kranten openlijk partij – drie mogelijkheden had je toen ook maar -, maar nu het hele landschap uit elkaar is gespeeld, wordt dat ondenkbaar. In het beste geval zou de keuze van een krant overeen stemmen met twintig procent van het kiezerskorps. Dan pas je op. Er zijn gewoon te veel partijen om uit te kiezen.

Mijns inziens gaat deze redenering niet op. Niemand gooit zijn krant het huis uit omdat zij in een redactioneel een partij zegt te steunen waar je zelf niet op stemt. De kranten hebben te kiezen uit veel partijen, maar de lezers hebben maar weinig mogelijkheden voor wat kranten betreft. Desalniettemin kan het enkel schrik om lezers te verliezen zijn die kranten ervan weerhoudt standpunt in te nemen. De laatste keer dat ik mij het herinner was toen Het Nieuwsblad onder aanvoering van Peter Vandermeersch bij een zoveelste mislukte onderhandelingsronde Waalse vrienden, ça suffit over de hele voorpagina had gedrukt. Niet enkel een federale kieskring zou dit land goed doen. In 2007 gaf Yves Desmet vijf of wat redenen waarom hij niet op Yves Leterme zou stemmen, en een hele tijd daarna zei De Standaard haar vertrouwen in diezelfde man op. Een negatief verdict valt blijkbaar makkelijker.

Wat staat er dan wel in de kranten te lezen? Zowel De Morgen als De Standaard hebben nog steeds elke dag een redactioneel, waarin zogezegd een standpunt van de redactie uiteen wordt gezet. Die onschuldige schrijfsels bevatten echter vooral veel open deuren en platitudes. Voorzetten worden ingekopt die de avond ervoor al in een teeveerubriek werden gescoord. Het is wat met justitie. Het asielbeleid moet efficiënter en menselijker. Brussel-Halle-Vilvoorde moet maar eens worden opgelost. Ik wil niet terug naar verzuilde tijden waar elk artikel gekleurd was, maar er is niets mis met heldere standpunten innemen en onderbouwen.

De redacties weten zelf ook wel dat die stukken nog maar weinig voorstellen, en investeren daarom in uitgebreide opiniepagina´s. Ook daar worden geen keuzes gemaakt, maar is het de bedoeling dat alle meningen die momenteel van tel en populair zijn worden weerspiegeld. Al-le-maal. Populaire analisten als Carl Devos en Paul De Grauwe kunnen op die manier hun hersenspinsels twee keer verkopen. Dat wil ook zeggen dat wanneer een malloot als Stijn Meuris aankondigt niet te zullen gaan stemmen en daar bijval mee oogst, De Standaard voor deze opinie anderhalve pagina vrijmaakt. Anderhalve pagina bagger, gestut door facebookgroepen en andere hysterie´tjes. Dan heb ik liever dat Guy Tegenbos op pagina twee een keer netjes uitlegt waarom hij precies CD&V stemt.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!