Voor een ‘straat zonder soldaten’
Opinie -

Voor een ‘straat zonder soldaten’

Het Franstalige vredesplatform CNAPD, la Ligue des droits de l'Homme, de LIga voor Mensenrechten en Vrede vzw, juridisch bijgestaan en gesteund door Progress Lawyers Network, lanceren een procedure tegen de aanwezigheid van militairen in de straten en roepen het middenveld op om hun actie te ondersteunen.

dinsdag 5 mei 2015 12:44
Spread the love

Op 9 maart jl.,
besliste de regering om verder soldaten te ontplooien in de straten,
ondanks de beslissing van OCAD (Coördinatieorgaan voor de
Dreigingsanalyse) om het dreigingsniveau te verlagen van 3 (ernstig)
naar 2 (gemiddeld). Op 30 april werd de militaire aanwezigheid via een
eenvoudige elektronische procedure opnieuw verlengd. Zoals we kunnen vaststellen moeten deze beslissingen zorgen voor een
normalisatie van de militaire aanwezigheid (zoals ook blijkt uit de
meeste verklaringen van de ministers van Binnenlandse Zaken en
Defensie).

Onrustwekkende
maatregel…

Die militaire
aanwezigheid in de steden is nochtans onrustwekkend en te
bekritiseren om verschillende redenen. Eerst en vooral installeert de
maatregel een permanent angstklimaat, zorgt ze voor een schadelijke
sociale atmosfeer en verhoogt ze het subjectieve gevoel van
onveiligheid. Het leger is bovendien niet bevoegd om de openbare orde te
waarborgen en daar ook niet voor opgeleid. Tenslotte lijkt deze
regering de normalisering van de aanwezigheid van het leger in de
straten na te streven. Dat wekt de legitieme vrees op dat het
voortaan kan ingezet worden op momenten van sociale of politieke
spanningen, waarbij sociale bewegingen worden geviseerd. Dat blijkt
ook uit een incident in de stad Antwerpen begin 2014. Naar aanleiding
van een conflict met foorkramers werden er afspraken gemaakt tussen
het ministerie van Defensie, de Antwerpse provinciegouverneur Cathy
Berx en de Antwerpse burgemeester Bart De Wever over het eventuele
inzetten van het leger. In het regeerakkoord staat ook vermeld dat het
leger vanaf dreigingsniveau 3 kan worden ingezet. Maar dat is niet
conform de wetgeving.

… en onwettig

De ontplooiing van
het leger kan slechts een laatste redmiddel zijn in een democratische
rechtsstaat. Artikel 43 van de wet van 1998 inzake de organisatie van
een geïntegreerde politiedienst voorziet twee voorwaarden voor het
inzetten van het leger in de straten: 1. bij een “ernstige en
nakende dreigingen van de openbare orde en 2. als de lokale en / of
de federale politie over onvoldoende middelen beschikt om een
antwoord te bieden aan het gestelde dreigingsniveau.

Volgens de
dreigingsniveaus van OCAD speelt een dergelijke ernstige en nakende
dreiging zich af op het niveau 4 en niet op dreigingsniveau 3 (en al
zeker niet op dreigingsniveau 2). In een reactie zegt minister van Binnenlandse Zaken Jambon dat het bewuste artikel 43 niet van
toepassing is, omdat het de regering is die de beslissing neemt om het
leger in te zetten. In een opiniestuk
op Knack.be
weerlegt erevrederechter en justitiewatcher Jan Nolf
die stelling: “Voor de inzet van het leger volstaat volgens het
regeerakkoord een dreigingsniveau 3. Het regeerakkoord is op dat punt
echter nergens wettelijk verankerd.” In een verwijzing naar de
wetgeving en het KB over de dreigingsanalyses besluit Jan Nolf: “De
inzet van het leger kan dus in ieder geval nog steeds maar vanaf
niveau 4: de troika van burgemeester De Wever, defensieminister
Steven Vandeput en binnenlandminister Jan Jambon verwart bijgevolg
een regeerprogramma met een wet.”

Minister Jambon
neemt bovendien een loopje met de waarheid. Op Radio 1 beweert hij
dat terreurdreigingsniveau 3 een uitzonderlijke omstandigheid is.
“Daar zijn alle grondwetspecialisten het over eens. Waar vzw
Vrede het vandaan haalt dat alleen niveau 4 het leger op straat
toelaat, is mij een raadsel.” en verder: “Het is onze
ambitie om tot een genormaliseerde situatie te komen, tot
terreurdreigingsniveau twee of lager. Maar dat bepaalt de politiek
niet, maar wel het OCAD, elke maand opnieuw.”

De waarheid is dat
OCAD het algemene dreigingsniveau al twee maanden op niveau 2 heeft
gezet en niet 3 zoals Jambon beweert. Zo staat het zelfs te lezen in
een mededeling van zijn eigen ministerraad
van 13 maart 2015
: “Het OCAD verlaagt het algemene
dreigingsniveau tot niveau 2 met bijzondere waakzaamheid en behoudt
niveau 3 voor een aantal instellingen en specifieke belangen.”. Jan
Jambon manipuleert door de indruk te wekken dat het hele land onder
dreigingsniveau 3 valt, terwijl dat enkel op een aantal uitzonderlijke
plaatsen het geval is. Als de politiediensten niet in staat zijn om die
enkele plaatsen te beveiligen, dan schort er iets aan de inrichting
van de politiemacht en dat is nu net de bevoegdheid van minister
Jambon.

De wetgever is in
elk geval ook duidelijk wat betreft de tweede voorwaarde voor het inzetten van
militairen. Als we de wet, zoals dat in een rechtsstaat
hoort te zijn, boven een regeerakkoord plaatsen, moet vastgesteld
worden of de middelen van de lokale en federale politie daadwerkelijk
ontoereikend zijn.

Klachtenprocedure

Er is geen plaats
voor het leger in onze straten. Dat is simpelweg niet de rol die
in een democratie van het leger wordt verwacht. Het CNAPD, de
Ligue des droits de l’Homme, de Liga voor Mensenrechten en Vrede vzw zullen daarom officieel
klacht neerleggen op dinsdag 5 mei. De gekozen weg is die van een
klachtenprocedure bij de Gouverneurs van de betrokken provincies waar
het leger is ontplooid (Antwerpen, Brussel en Luik). Deze procedure
is het resultaat van de voorbereiding en het juridisch advies van
Progress Lawyers Network, dat ons ook juridisch zal bijstaan.

Noten:

(1) Met het oog op
een zo breed mogelijke steun van het middenveld en om ons toe te
staan om de aanzienlijke juridische kosten verbonden aan dit dossier
te dekken, doen we een beroep op u.

We vragen aan
organisaties en burgers om hun steun uit te spreken voor deze zaak alsook om dat
te bevestigen middels een storting op het rekeningnummer BE49 0010
6244 8171 met mededeling ‘Straat zonder Soldaten’ + (eventl) de naam van de
organisatie.

(2) ‘Straat zonder
Soldaten’ is een initiatief van CNAPD, la Ligue des Droits de l’Homme
en Vrede VZW met de steun van Progress Lawyers Network.

take down
the paywall
steun ons nu!