‘Met vastgeroeste denkkaders raak je niet vooruit’ Het is de titel van een opinie van Steven Samyn in De Morgen op 1 mei 2013. Ik geef hem volmondig gelijk, alleen heb ik het over een ander vastgeroest denkkader. Eéntje dat verankerd zit in het brein van Steven en Frank, van menig ‘salonsocialist’ en bij uitbreiding het merendeel van de bevolking, namelijk: het neoliberale denken.

Dat de loonlasten in ons land te hoog liggen, weten we al jaren. Tot nu toe zijn alle maatregelen die ertoe moesten leiden die te verlagen verdwenen in de zakken van de vele ondernemingen en multinationals, met de notionele intrestaftrek op kop. Steven Samyn staart zich dan ook blind op de landen die zogezegd: ‘Veel grotere inspanningen hebben geleverd om die loonlasten te verlagen.’ Hij heeft het waarschijnlijk over de 1 euro jobs in Duitsland.

De werkende mensen hebben hun loon de afgelopen decennia maar met mondjesmaat zien toenemen, terwijl de regering uitverkoop heeft gehouden van al zijn dienstverlenende departementen. Openbaar vervoer, telecom, nutsbedrijven, banken en zorgverlening gingen over in privéhanden. Hun dienstverlening is abominabel, hun prijskaartje des te hoger. Ondertussen is speculeren op voedsel een nieuwe hype geworden en spreekt één of andere gek ervan het water te privatiseren. De indianen wisten het al: daar komen vodden van.

De werkmens wordt ondertussen herleid tot louter een ‘productieve’ kracht. Frank Van Massenhove bevestigt dat uitgebreid in Humo: De luiaards moeten eruit. Een mantra die blijft bijval vinden: weg met het profitariaat! Diegene die niet op een maximaal niveau kan presteren moet ontslagen. Dat niveau zullen de CEO’s en diensthoofden dan wel bepalen. Iedereen moet voldoen aan dezelfde norm. De jacht is open.

Het wordt voorspelbaar: eerst de migranten, dan de Walen, dan de doppers, dan de OCMW-klanten en nu de ‘luie’ ambtenaren. En dàn pas zullen we welvaart kennen! Maak de lonen en de sociale zekerheid betaalbaar door ze overbodig te maken en mensen aan hun lot over te laten. Tot slot maak je bedelen opnieuw strafbaar! De cirkel is rond.

Wat is men nu eigenlijk van plan? Een klasse-arbeidsstatuut in het leven roepen? Eéntje waarbij enkel wie rap, slim, fit en gezond is en veel geld in het laatje kan brengen nog recht heeft op arbeid? Dat is natuurlijk ook een manier om de werkloosheidsstatistieken te boosten: Krimp het aantal geschikt bevonden werkkrachten in.

En waar moeten die dan naartoe als op hun C4 vermeld staat: ‘te lui bevonden’? Op den dop? Onder een brug? Op een stuk karton aan de ingang van de Federale Overheidsdienst voor Sociale Zaken?

In tegenstelling tot wat Samyn beweert is Frankie wel degelijk een antisocialist en vakbondsbasher. Hij is de nieuwe Woeste, de vermomde wolf in schapenvacht. Hij heeft zelfs Paul Verhaeghe misleid. Die zei in De Morgen van 18 maart 2012:

“Dat iemand als Frank Van Massenhove overheidsmanager van het jaar wordt zegt ook veel. Hij toont dat het wel werkt om je mensen vertrouwen te geven en in hen te investeren. Volgens studies is dat zelfs goedkoper en efficiënter en in de VS zijn enkele belangrijkebedrijven dan ook al van koers gewijzigd. Niet omdat ze zo menslievend zijn,maar omdat ze merken dat het ‘rank and yank’-systeem niet de beste resultaten oplevert. Het kan anders. Mensen vertrouwen geven op hun niveau zorgt voor een betere werkomgeving, hogere creativiteit en productie. Iedereen zal hier op den duur wel iets mee doen. Dit gaat keren. Maar er is zeer veel collateral damage.”

Ik denk dat de man ondertussen op zijn woorden zal terugkomen, nu het masker is gevallen. Want de collateral damage die Frankie op zijn geweten heeft is amper nog te tellen. Zijn overheidsdienst mag dan ‘efficiënt’ zijn, zijn kwieke medewerkers oh zo content, de vele ambtenaren die hij eruit gefilterd heeft ‘genieten’ nu allemaal van een uitkering. Zijn efficiëntie kost de gemeenschap handenvol geld.

The winners/the losers. Frank wil in zijn departement enkel het eerste slag, omdat hij daar niet moet naar omzien. Neen, zoals Paul Verhaeghe zelf al zei, onbewust van de kern van waarheid van zijn woorden: Frank is niet zo menslievend. Dat mensen ‘vertrouwen geven op hun niveau’ handelt over één niveau, het hoogste.

Tot slot ‘pimp’ ik even de laatste zin van Samyn op niveau van de waarheid: Neoliberale principes zijn gevaarlijk, met die ‘vastgeroeste denkkaders’ raak je niet vooruit. Stilstaan is achteruitgaan. Net zoals uit de lasten op arbeid blijkt. Hoog tijd voor wat progressiviteit!