Al in september 2017 stapte Greenpeace naar de rechter omdat de Vlaamse overheid te weinig doet om haar inwoners te beschermen tegen ongezonde luchtvervuiling, meer bepaald tegen het blijvend overschrijden van de Europese normen voor stikstofdioxide (NO2).De rechtbank van eerste aanleg legde de overheid in 2018 een dwangsom van 1000 euro per dag op, zolang een ambitieuzer luchtactieplan uitbleef. Dat vonnis werd eind vorig jaar bevestigd door het hof van beroep. Vandaag oordeelt het hof van beroep dat de Vlaamse overheid deze dwangsommen daadwerkelijk moet betalen. Het gaat intussen om 850.000 euro.

“Bijna vijf jaar gingen verloren sinds onze oorspronkelijke ingebrekestelling en nog steeds heeft de Vlaamse overheid geen werk gemaakt van een voldoende ambitieus luchtactieplan. Een echte schande als je weet dat in ons land jaarlijks meer dan 7.500 mensen vroegtijdig sterven ten gevolge van de slechte luchtkwaliteit. Onze longen, het klimaat en de natuur hebben nu nood aan gedurfd beleid dat onze mobiliteit gezonder, duurzamer en inclusiever maakt.”, zegt Joeri Thijs, expert Mobiliteit bij Greenpeace.

Fonds Gezonde Lucht

Met het grootste deel van het geld van de dwangsommen richt Greenpeace het Fonds Gezonde Lucht op. Het fonds zal actiegroepen en verenigingen ondersteunen bij lokale projecten die de luchtkwaliteit verbeteren en de leefomgeving gezonder maken.

“Wij stappen niet naar de rechter om dwangsommen te krijgen, maar om beleidsmakers op hun plicht te wijzen en verandering af te dwingen. We zullen het geld gebruiken om mensen te steunen die verandering willen creëren in hun buurt. De overheid beschermt ons onvoldoende, dus we steken zelf een tandje bij.”

Nieuw plan nog steeds onvoldoende

Op 11 maart 2022 keurde de Vlaamse regering een addendum aan het Luchtbeleidsplan 2030 goed, waarmee ze zegt tegemoet te komen aan de gebreken in het plan. Maar ook dit addendum is volgens Greenpeace niet voldoende.

“Het addendum biedt nog steeds geen duidelijkheid over hoe de overheid op korte termijn de NO2-normen zal respecteren en dus het oorspronkelijke vonnis uit 2018 zal respecteren”, zegt Joeri Thijs. “Wij zullen ons nog beraden over verdere stappen. Het is pijnlijk dat je in ons land blijkbaar aanhoudend moet procederen om te verzekeren dat onze overheid regelgeving ter bescherming van onze gezondheid en het leefmilieu naleeft.”

Image by Rebecca Humann from Pixabay