De achterkamerpolitiek
Als er één politiek dossier is dat ondemocratisch wordt behandeld, dan zijn het wel de staatshervormingen die sinds 1970 doorgevoerd zijn in België. Geen enkele Vlaming, Waal, Brusselaar of Duitstalige heeft daar ooit zijn democratische mening over mogen geven. De staatshervormingen werden altijd bedisseld door de voorzitters van de politieke partijen (inclusief linkse partijen) in achterkamertjes en/of kastelen. Bij geen enkele stemming in het parlement over een staatshervorming werd de kiezer geraadpleegd of werd er informatie verspreid over welke impact een staatshervorming zou hebben op België. De beslissing tot oprichting van verschillende regionale parlementen werd nooit voorgelegd aan de kiezer. Hier in België gelooft men niet in het laatste woord van de kiezer.
Dezelfde logica is nu bezig richting de EU. Bevoegdheden worden zonder inspraak van de kiezer overgedragen aan de Europese Unie. Het Europees Begrotingsverdrag is hier een goed voorbeeld van. België zal in de toekomst geen structureel begrotingstekort mogen hebben dat groter is dan 0,50% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Indien dat wel gebeurt, volgen er sancties die door de EU kunnen worden opgelegd. Van democratie is hier dus weinig sprake van.
Onafhankelijkheid is geen privilege
België heeft in de geschiedenis meermaals moeten vechten voor haar onafhankelijkheid: eerst voor haar onafhankelijkheid in 1830 tegenover Nederland en later tegen de Duitse bezettingen in WOI en WOII. Het zelfbeschikkingsrecht voor Vlaanderen moeten we dus niet als een privilege gaan behandelen. Als er een politieke roep is voor onafhankelijkheid moeten we die serieus nemen en die ook aanspreken. De tegenstanders van Vlaamse onafhankelijkheid moeten verder gaan dan de clichés zoals “België is al klein genoeg”. De waarom-vraag van Vlaamse onafhankelijkheid moet worden gesteld. Partijen, organisaties en groepen die geloven in België moeten niet louter de status-quo verdedigen maar ook een visie hebben over hoe een ander België eruit kan zien.
Ook de Vlaams-nationalisten behandelen onafhankelijkheid als een privilege. De inwoners van het Brusselse gewest identificeren zich niet met Vlaanderen en Wallonië. Toch blijven Vlaams-nationalistische partijen zoals de N-VA en het Vlaams Belang aanspraak maken op het Brussels gewest als deel van Vlaanderen. Onderzoek heeft nochtans uitgewezen dat indien België zal ophouden te bestaan, de Brusselaars ook graag onafhankelijk willen worden. Voor de Vlaams-nationalisten is dit niet bespreekbaar: ze geloven niet in het zelfbeschikkingsrecht van de Brusselaars. Daar wringt het schoentje bij het Vlaams Belang en de N-VA: de eerste partij gelooft dat Brussel de hoofdstad zal worden van een onafhankelijk Vlaanderen en de tweede gelooft dat Brussel een gedeelde hoofdstad zal zijn van onafhankelijk Vlaanderen en Wallonië. Beide standpunten weerspiegelen geen enkel realiteitsbesef. Het belangrijkste is echter dat ze met twee maten en gewichten meten.
Meer democratie alstublieft
Geloven de Vlaams-nationalisten wel in Vlaamse onafhankelijkheid? Formeel staat onafhankelijkheid ingeschreven in het programma van de N-VA en het Vlaams Belang. Het Vlaams Belang geeft geen enkele duidelijkheid over hoe ze dat wil realiseren. De partij is tegen staatshervormingen en daar blijft het bij. Bij de N-VA is het meer verfijnd: de partij gelooft dat ze door staatshervormingen uiteindelijk bij een onafhankelijk Vlaanderen zullen uitkomen. Met andere woorden, de voorzitters van politieke partijen moeten beslissen over het lot van België en niet de kiezer. Wat belet de N-VA om de verkiezingen van 25 mei in te gaan met de belofte dat er, indien de meerderheid van Vlamingen voor hen stemt, een referendum over Vlaamse onafhankelijkheid zal komen? De Vlaams-nationalisten zijn zelf bang voor de wil van de kiezer en verkiezen het ondemocratische en ondoorzichtige proces van staatshervormingen. En dan krijg je concepten zoals confederalisme et cetera.
Met de belofte van een referendum over Vlaamse onafhankelijkheid schep je duidelijkheid, een duidelijkheid die ontbreekt bij het proces van staatshervormingen. Zonder al te diep in te gaan op de details van een referendum, is het wel duidelijk dat het een manier is om de kiezers te engageren. Welke richting we ook opgaan als land, er moet een democratie komen waarin wij als kiezers vaker een stem kunnen hebben.
