Een zelfde strategie geldt voor British Petroleum (BP) dat sinds 2007 over een exploratievergunning beschikt voor de Libische kust. Het gaat om een gebied dat even groot is als België.

Maar Vitol voert dus de Zwitserse vlag. Zwitserland dat iedereen als een neutraal land beschouwt. De grote olieverkopers worden echter beschermd door de Zwitserse façade en de Zwitserse fiscale voordelen.

De in Genève gevestigde groep Vitol werd in 1966 in Rotterdam opgericht. Vitol koopt en verkoopt allerlei soorten brandstoffen, maar toch vooral olie. Op die manier biedt Vitol actief steun aan de opstand in Libië. Begin april charterde Vitol het eerste schip om Libische olie in te laden in de buurt van de oostelijke havenstad Tobrouk, die toen al stevig in handen was van de rebellen.

Later bleek dat de verkoop van deze olie de opstandelingen 129 miljoen dollar had opgeleverd. Drie weken later voorzag Vitol de Libische opstandelingen van dieselbrandstof. De brandstof was op het eiland Malta gebunkerd in het tankschip Delos, dat eveneens door Vitol was gecharterd. Vitol probeert gewoon overal geld aan te verdienen.

In 2010 werd Vitol door Washington op de vingers getikt wegens het leveren van geraffineerde olie aan Iran ondanks het Amerikaans embargo tegen dat land. Dat heeft Vitol er niet van weerhouden in juli 2011 4 miljoen vaten van de strategische reserve van de Verenigde Staten op te kopen en tegelijkertijd de handel met Iran te hervatten.

De groep Vitol is ontoegankelijk en gesloten, zoals vaak het geval is met verkopers (‘traders’), en is in handen van een beperkt aantal eigenaars. De groep maakt officieel geen omzetcijfers bekend. Maar volgens het persagentschap Reuters bedroegen de inkomsten van Vitol in 2009 143 miljard dollar (99 miljard euro). Vitols invloed overtreft evenwel elke verbeelding.

In het begin van 2010 bezat Vitol 25 procent van de per schip getransporteerde olie op alle wereldzeeën. Maar het toppunt speelde zich af in 2008, op het moment dat de prijs per vat ruwe olie enorm snel steeg.

Op 6 juni 2008 had Vitol een totaal van 57,7 miljoen vaten olie opgekocht. Volgens een waarnemer is dit drie maal het dagelijks olieverbruik van de Verenigde Staten. Deze trader-speculant kan dus letterlijk grote delen van de wereldeconomie gijzelen.

Raf Custers

Raf Custers is journalist en onderzoeker ‘extractive industries’ bij Gresea.

Dit stukje verscheen op 30 augustus 2011 in het Frans als ‘Newsflash nr.91‘ op de website van Gresea.

(vertaling uit het Frans: Lene Cools)