Vijay Prashad. “Ik wil niet direct over Oekraïne praten, maar veeleer over wat er zich rond die oorlog afspeelt.

Ten eerste wil ik benadrukken dat er veel conflicten zijn in de wereld, veel vreselijke conflicten. Het conflict in Afghanistan duurde twintig jaar en nooit heb ik van enige Westerse regering een reactie gehoord of gezien die enigszins te vergelijken is met hun reactie tegenover de oorlog in Oekraïne.”

“Hun reactie in verband met deze oorlog is diep racistisch. Voor de oorlogen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika … zag ik lang niet zoveel wanhoop in de VS of in Europa.”

De mensheid is in twee groepen onderverdeeld

“Dat iedereen de kleuren van de vlag van Oekraïne kent, is fantastisch. Maar hoeveel mensen kennen de kleuren van de vlag van Palestina, hoeveel mensen kennen vlag van Irak, van Libië, van Congo? We moeten dat durven erkennen: de reacties tegenover de oorlog in Oekraïne is een racistische reactie. Dat wil niet zeggen dat dit geen vreselijke oorlog is en dat wij daar onverschillig tegenover mogen staan. Dat mogen wij bij geen enkele oorlog. Maar ik ben ook woedend over reacties tegenover deze oorlog.”

“Ik ben woedend, omdat ik verslag heb uitgebracht over de oorlog in Afghanistan, over de oorlog in Irak, over de oorlog in Libië en nooit heb ik één Europese politicus gehoord, die daartegen in verzet kwam samen met de mensen van Irak, van Afghanistan, van Libië … of die zich zorgen maakte om de kinderen van die landen, omdat die kinderen nu eenmaal geen blauwe ogen en geen blond haar hebben. We leven in een wereld waarin de mensheid blijkbaar in twee groepen is opgesplitst en die opsplitsing is nog altijd niet weg.”

Euraziatische integratie

“Ten tweede gaat deze oorlog niet alleen over Oekraïne. Hij gaat ook over de angst van de Verenigde Staten voor de Euraziatische integratie, de historische en onvermijdelijke Euraziatische integratie. Na de financiële crisis van 2008 waren de VS gewoon niet in staat om de kapitaalinvesteringen te mobiliseren die wereldwijd nodig waren.”

“Veertig triljoen dollar zit in illegale belastingparadijzen, ook in Europa. Maar de VS hebben niet de nodige investeringscapaciteit, ze hebben niet de nodige publieke middelen en de privésector hebben ze niet onder controle.”

“Een Zijderoute onder leiding van de VS is totaal onmogelijk. De VS kunnen geen duizend miljard dollar bijeenbrengen voor investeringen in infrastructuur. Ze krijgen hun eigen infrastructuur niet in orde, laat staan dat ze geld hebben voor infrastructuurwerken in het buitenland. Dat gaat dus nooit gebeuren.”

Een Zijderoute onder leiding van de VS is totaal onmogelijk. De VS kunnen geen duizend miljard dollar bijeenbrengen voor investeringen in infrastructuur.

“De Euraziatische integratie is onvermijdbaar. Dat zagen we al toen Polen in 2019 zich daarbij aansloot, net als Italië. Waarom deden ze dat?
Ten eerste omdat de NAVO en de Verenigde Staten Europa energie-onzeker hebben gemaakt, door hun roekeloze acties tegen Iran, tegen Libië en vanaf 2013 tegen Rusland.”

“Europa is daardoor in die mate energie-onzeker dat Duitsland, dat op de top van de hoogste berg zit en iedereen de les spelt, dat had besloten zijn kolen- en kerncentrales uit te faseren, vandaag, met een regering onder leiding van Olaf Scholtz samen met de groenen – de groenen! – gaat afzien van hun plannen om hun kerncentrales te sluiten en mogelijk zal terugkeren naar kolengestookte centrales! Omdat de Europese landen geen toegang hebben tot de minst slechte fossiele brandstof, namelijk aardgas.”

“Aardgas is ook niet OK, maar het is veel minder schadelijk dan kolen. Daarom moet Europa, als het de meest logische energiepolitiek wil, ook kiezen voor de integratie van de Russische energiebronnen. Net zoals Japan ook na dit conflict heeft geweigerd zijn investeringen in de Sakhalin-eilanden (een Russische archipel in de Stille Oceaan, n.v.d.r.). Omdat Japan een rationeel idee heeft voor zijn energiepolitiek, waarin ze de Russische energiebronnen opnemen.”

“Ze hebben daar ook geen alternatief voor. Dat is de keuze met de laagste koolstofvoetafdruk. Ze hoeven dan geen aardgas of ruwe olie per schip vanuit de Golf aan te voeren. Ze kunnen zich bevoorraden op de Sachalin-eilanden die op amper 30 km ten noorden van hun land liggen. Ook voor Europa is het logisch dat ze de Russische energiebronnen integreren. Dat is mijn eerste punt.”

“Ten tweede is er de integratie met China. China heeft een boomende economie met enorme overschotten, die ze willen inzetten om infrastructuur te bouwen, om hun markt uit te breiden, uit eigenbelang, maar ook in het voordeel van anderen. Ze bouwen bijvoorbeeld een hogesnelheidstrein die Peking met Parijs verbindt. Dat maakt deel uit van hun visie: ze willen zich integreren in Eurazië.”

“De VS zien dat als een dreiging. Dat is de reden waarom voormalig defensieminister Jim Mattis zei dat de naaste rivalen moeten worden verzwakt en waarom huidig minister van Defensie Lloyd Austin zei dat Rusland moet worden verzwakt. Ze willen een soort ijzeren gordijn rond Rusland en China. Ze willen de onvermijdbare integratie van Eurazië stoppen.”

Rusland verzwakken

“Het conflict in Oekraïne gaat om de Donbass, om de Krim, om Marioepol, enzovoorts, maar als je je camera wat laat uitzoomen, dan zie je dat het conflict in Oekraïne en dat met Taiwan gespiegelde conflicten zijn. Ze gaan beide over het historisch proces van de integratie van Rusland en China met Europa en andere delen van de wereld.”

“Het gaat anders gezegd over Eurazië, dat in zekere zin terugkeert naar zijn normale geschiedenis van na het einde van de Koude Oorlog. Waarom pushen de NAVO en de VS premier Volodymyr Zelensky sinds mei om niet met Rusland te onderhandelen? President Poetin en buitenlandminister Lavrov zeggen dat ze willen onderhandelen.”

“Er waren al twee onderhandelingen: aan de grens met Wit-Rusland en in Istanboel. We weten dat het Zelensky is die sindsdien niet meer wil onderhandelen. We weten ook dat Olaf Scholtz en Emanuel Macron Zelensky hebben opgeroepen terug te keren naar de onderhandelingstafel.”

“Dat doet mij vermoeden dat het vooral de Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn die niet geïnteresseerd zijn in het beëindigen van het conflict of het beschermen van mensenlevens in Oekraïne. Zij leveren de meeste wapens, zij hebben er het meeste belang bij om ‘Rusland te verzwakken’.”

“De Verenigde Staten willen de mensen van Oekraïne en Taiwan opofferen om het historisch proces van de integratie van Eurazië te stoppen. Voor mij gaat het conflict dus niet over mensenrechten en dat soort dingen. Ik zie het als een conflict dat op een bepaalde manier is opgelegd door de VS.”

“Natuurlijk zijn de VS niet in Oekraïne binnengevallen, Rusland heeft dat land aangevallen en uiteraard moet Rusland zich terugtrekken. Uiteraard! Maar de bredere inzet is daarvóór al vastgelegd en die heeft te maken met de kwestie van de onvermijdelijke en noodzakelijke historische integratie. De VS proberen die nog te verhinderen.”

“Daar zou Europa eens goed over moeten nadenken. Zijn jullie bereid straks 20 euro te betalen voor een liter benzine? Zijn jullie bereid om op een koude winterdag de verwarming maar een paar uur per dag aan te zetten? Zijn jullie daartoe bereid, alleen maar om de VS en de NAVO in staat te stellen om Eurazië onder hun controle te houden? Is dat de prijs die jullie willen betalen? Dat moeten jullie zelf beslissen!”

De VS hebben het moeilijk om hun bondgenoten te disciplineren

Vraag. Ik wil het ook hebben over de impact van deze oorlog op het globale zuiden. In de Verenigde Naties bleken veel landen van het globale zuiden niet zomaar bereid om Rusland te veroordelen en willen ze de VS-richtlijnen niet langer zonder meer volgen. Hoe kijkt u daarnaar?

Prashad: “Dat is een belangrijke kwestie. Ik was de laatste tijd verschillende keren in Mexico. Ik bracht er ook een bezoek aan La Jornada, een krant in Mexico City. Ik had verschillende discussie met de uitgever en ik schreef een artikel voor zijn krant. Ik legde daarin uit dat de Verenigde Staten het sinds enige tijd erg moeilijk hebben om hun bondgenoten te disciplineren. Dat is weinig geweten en misschien iets nieuws voor jullie.”

“In 2007 creëerden de VS een groep van landen, ze brachten Australië, India en Japan bijeen om samen met de VS een nieuwe groep t vormen, de Quad. Die viel snel uiteen maar werd in 2013-201414 nieuw leven ingeblazen. Ze houden topontmoetingen en dat soort dingen.”

“Het doel van de Quad is heel duidelijk: druk uitoefenen op China. Japan, Australië en India moeten China van die kant omsingelen. Hoe reageerde de Quad op het conflict in Oekraïne? Laten we de drie landen een voor een overlopen.”

“Australië heeft sinds 2019 een regering met de sociaaldemocratische Labor-partij, maar dat is hoegenaamd geen linkse regering. Een groot deel van de kandidaten van Labor nam aan de verkiezingen deel met een programma dat ook pleitte voor verstandige relaties met China. Waarom pleiten ze daarvoor?”

“Australië’s grootste handelspartner zijn niet de Verenigde Staten maar China. De economie van Australië is sterk verbonden met die van China. Australië maakt deel uit van de grootste handelsunie van de geschiedenis, de RCEP en China is daarvan de spil. Australië gedraagt zich niet netjes en zal dat ook niet meer doen, omdat het economisch geïntegreerd is met China.”

Australië gedraagt zich niet netjes en zal dat ook niet meer doen, omdat het economisch geïntegreerd is met China.

“Japan heeft een extreemrechtse regering en ja, die heeft de inval van Rusland in Oekraïne veroordeeld, omdat Japan deel uitmaakt van de G7 en de verklaring van de G7 heeft ondertekend. Japan heeft ook de sancties van de G7 goedgekeurd. Maar ze maken daarop een uitzondering voor hun belangrijkste fonds, dat investeert in Russische olie en aardgas.”

“De Japanse regering wil die investeringen zelfs opdrijven. Omdat de Amerikaanse en Europese energiebedrijven hun activa in Rusland tegen bodemprijzen verkopen en Japan ze opkoopt. Daarom gedraagt Japan gedraagt zich niet netjes.”

“India is het interessantst. De Indiase regering is een rechtse regering. De minister van Buitenlandse Zaken van India is Subrahmanyam Jaishankar. Hij is een interessante man. zijn vader was een vooraanstaand diplomaat. zijn broer is een zeer goede historicus.”

“Hij was op een persconferentie met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en minister van Defensie Lloyd Austin. Amerikaanse journalisten vroegen hem op een agressieve toon waarom India olie van Rusland blijft kopen en de aankoop zelfs opvoert.”

“Minister Jaishankar antwoordde gedecideerd: ‘De hoeveelheid olie die India in een maand van Rusland koopt, koopt Europa in één dag. Denk daar eens over na!’ Dat soort agressieve taal, de weigering van India om Rusland te veroordelen, is opnieuw een teken van die ongehoorzaamheid, dat is echt een nieuwe stroming.”

“Er is ook Mexico, meestal een redelijk betrouwbare bondgenoot van de Verenigde Staten. President Biden heeft opgeroepen tot een top van de America’s in Los Angeles (van 7 tot 10 juni, n.v.d.r.).”

“De Mexicaanse president, Andres Manuel Lopez Obrador is een centrumlinkse figuur maar weigerde naar de top te gaan als president Biden ook Cuba, Nicaragua en Venezuela niet zou uitnodigen. Daarop weigerden ook eerst Honduras en vervolgens Bolivia om naar de top te komen. Zo werd de top van Biden een totaal fiasco.”

Het zuiden heeft zijn eigen problemen

“Vóór mijn bezoek aan Mexico was ik in Zuid-Afrika. Cyril Ramaphosa is daar president, hij is geen vriend van de arbeidersklasse, geen man van links. Hij is misschien wel de rijkste man van Afrika, maar die Cyril Ramaphosa heeft een aantal zeer interessante uitspraken over de oorlog gedaan. ”

“Hij noemt die een Europese oorlog: “Het is jullie probleem, waarom zouden wij een standpunt moeten innemen over jullie probleem? Hebben jullie een standpunt ingenomen over onze problemen? Wij hebben onze eigen problemen.“

“Die uitspraak typeert de stemming in het zuiden: die is anders, ongehoorzaam. De mensen willen niet braafjes in de rij gaan staan voor de keizer van de wereld en alles doen wat die keizer hen vraagt. De mensen zijn daar niet meer in geïnteresseerd.”

“Wat ook meespeelt: het meeste tarwegraan en veel kunstmest komt uit Oekraïne en Rusland. Dat heeft de voedselprijzen in de wereld al flink omhoog gestuwd. Die landen zijn daarom buitengewoon bezorgd over de gevolgen van de voedselinflatie.”

“Elke revolutie begint met brood, de Franse revolutie begon met brood, de opstand op het Tahrirplein in Egypte 2011 (Arabische lente) begon omdat de broodprijzen omhoog gingen.”

Het meeste tarwegraan en veel kunstmest komt uit Oekraïne en Rusland. Dat heeft de voedselprijzen in de wereld al flink omhoog gestuwd.

“De mensen maken zich daar zorgen over, ze willen dat die oorlog in Oekraïne stopt. Ze willen niet dat de door de VS opgelegde hybride oorlogssituatie overal ter wereld voortduurt. De stemming in het zuiden is onrustig, de mensen zijn het beu om zo gepest te worden.”

“En zoals blijkt uit de voorbeelden die ik heb gegeven, is dat niet alleen het geval in landen met radicale regeringen, maar ook in landen met meer pro-VS-regeringen. Ook daar willen ze niet meer leven volgens het principe “de keizer groeten en doen wat hij zegt”. Die dagen lijken voorbij, althans voorlopig.”