De massale protesten van de studenten
begonnen in 2011. Ze schudden het Chileense bestel door elkaar. Chili heeft één
van de meest geprivatiseerde onderwijssystemen ter wereld. Dat vloeit voort uit
de ultraliberale politiek van de Pinochet-dictatuur. Scholen en universiteiten
zijn het eigendom van privé-ondernemingen en worden met maar één motief
bestuurd: winst maken. [i]
Het onderwijs volgt deze marktlogica. Mede daardoor is Chili het
Zuid-Amerikaanse land met de grootste ongelijkheid tussen de sociale klassen. De
elite kan er studeren, maar het volk betaalt zich blauw om zijn kinderen naar
de universiteit te laten gaan. De studentenbeweging wil daarmee komaf maken. Ze
eist degelijk onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is.
De protesten van de voorbije jaren hebben
hun effect niet gemist. Bij de verkiezingen van eind 2013 werd Michelle
Bachelet voor de tweede keer verkozen tot presidente. Tijdens haar eerste
mandaat weigerde ze te luisteren naar de toenmalige protesten. Nu moest ze de
hervorming van het onderwijs in haar programma opnemen. Bachelet hoopt het geld
voor goed onderwijs te vinden via een belastingshervorming. Maar daarvoor
krijgt ze felle tegenstand, van de kaste van Chileense miljardairs en van de
multinationale ondernemingen. De Amerikaanse ambassadeur in Chili waarschuwde
presidente Bachelet begin mei nog dat ze buitenlandse investeerders niet mag
afschrikken.
Er zijn ook vier ex-studentenleiders
verkozen in het parlement: de jonge communisten Camila Vallejo en Karol Cariola,
en de onafhankelijken Gabriel Boric en Giorgio Jackson. Zij zullen in het
parlement de zaak van de studentenbeweging aankaarten. Maar het spant tussen de
nieuwe diputados en hun vroegere achterban. De studentenbeweging gelooft namelijk
niet dat Vallejo, Boric en consorten in hun eentje daartegen veel kunnen
beginnen. De vier zullen moeten steunen op de mobilisaties op straat.
De beweging is overtuigd van haar kracht.
De nieuwe generatie van de studenten- en scholierenleiders vindt dat er pas
goed onderwijs komt door een sociale omwenteling. Ze slaan daarom bruggen naar
de arbeidersbeweging. En ze streven ernaar de studentenbeweging te
transformeren in een sterke politieke stroming buìten de partijpolitiek.
Soulpress onderzocht in Chili hoe deze
beweging ervoor staat. We haalden Melissa Sepulveda voor de camera, de nieuwe
voorzitster van de sterke studentenfederatie FECH; we interviewden Pablo Toro,
de ex-woordvoerder van de scholierenorganisatie ACES. En we waren erbij op 11
maart in het Chileense parlement, toen de vier ex-studentenleiders daar als vers
verkozen volksvertegenwoordigers de eed aflegden.
Hier spreken verdomd gedreven democraten.
Ze zijn het lang niet over alles eens. Maar ze hebben inzet en inzicht gemeen.
Chili kan er alleen maar zijn profijt mee doen.
Deze reportage is deel van de reeks ‘De activist, van hindermacht naar ontwikkelkracht’ gerealiseerd met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek
Zie ook: Zevenslag voor Zanon
[i] Onderzoeksjournalisten van Ciperchile beschreven zopas nog hoe de
(volkomen ontransparante) privé-onderneming Laureate voor US$80 miljoen de
controle verwierf over vier Chileense universiteiten. Laureate verdiende die
investering in vier jaar tijd terug onder andere door het inschrijvingsgeld om
hoog te jagen en te besparen op meubilair! (art. U. Andrés Bello, U. Las Américas y U. Viña del Mar: cómo Laureate tomó
el control de un lucrativo negocio http://ciperchile.cl/2014/05/05/u-andres-bello-u-las-americas-y-u-vina-del-mar-como-laureate-tomo-el-control-de-un-lucrativo-negocio/)
Met dank aan Hélène Herting voor de hulp met de vertaling.
