Sinds enkele weken regent het onophoudelijk in grote delen van Niger, Burkina Faso, Benin, Nigeria, Kameroen en Tsjaad. Verschillende rivieren zijn overstroomd. Het dagelijks leven van iets meer dan anderhalf miljoen mensen wordt er grondig door elkaar geschud.
De teller van het aantal dodelijke slachtoffers staat al op 421 mensen. Honderdduizenden woningen zijn beschadigd of vernietigd door het wassende water. Duizenden hectaren landbouwgronden zijn vernietigd en duizenden stuks vee zijn omgekomen. Epidemieën liggen overal op de loer.
Het kleine West-Afrikaanse land Benin is het zwaarst getroffen. Verschillende hulporganisaties zijn het er al over eens dat het hier om een nieuwe klimatologische tragedie gaat.
Spijtig genoeg is het tragische nieuws amper doorgedrongen tot de westerse massamedia. Het meest recente bericht over Benin in de Belgische pers gaat over de ‘Vlaamse’ ontdekking van een nieuwe antilopensoort.
Klimatologische tragedie in herhaling
De aanhoudende regenval en de overstromingen die erop volgen, zijn natuurlijk een cyclisch, meteorologisch fenomeen. Tijdens het regenseizoen – met als hoogtepunt de maanden juni en juli – regent het in Benin enorm veel. Soms kan dat blijven aanhouden tot in oktober.
Maar de huidige extreme weersomstandigheden hebben ook iets te maken met de verandering van het klimaat. Het waterpeil stijgt en de seizoenen kennen een onregelmatig verloop.
Massale regenval en overstromingen zorgden al voor enkele catastrofen in 2009 en vooral in 2008. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) moesten toen 150.000 mensen noodgedwongen verhuizen. Vooral de streek rond Adjohoun, gelegen in de vallei van de Ouémérivier, in het zuidoosten van Benin, werd zwaar getroffen. 25.000 hectaren slavelden werden vernietigd. 30.000 dieren kwamen om en 18.000 huizen kwamen onder water te staan.
Volgens verschillende Beninese kranten is de huidige stortvloed van regen en de overstromingen van de Ouémé en de Mono de ergste ramp tot nu toe. Het waterpeil staat buitengewoon hoog. De regering heeft op 1 oktober de nationale noodtoestand uitgeroepen. 33 van de in totaal 77 gemeenschappen staan onder water. De gemeenschappen Dangbo, Ouinhi, Bonou, Zagnanado en Sémé Podji zijn er het ergste aan toe.
Totnogtoe zijn er in Benin ongeveer 80 mensen omgekomen. Duizenden hectaren slavelden zijn opnieuw vernietigd, net zoals er duizenden stuks vee zijn verdronken. 90.000 inwoners hebben hun huis al verloren. Vele dakloze mensen worden opgevangen door familie of in openbare gebouwen, zoals scholen.
Toch moeten er heel wat mensen de nacht doorbrengen onder de blote hemel. Door de overstromingen worden dorpen van de buitenwereld afgesneden waardoor de voedseltoevoer dreigt te worden onderbroken en de volgende oogst is pas voor april 2011.
In vele dorpen waar de armoede het ergst is, is geen voedsel meer te krijgen. Er zijn ook nauwelijks nog muskietennetten beschikbaar om zich te beschermen tegen malariamuggen die vooral goed gedijen in vochtige perioden.
Het sterk vervuilde water zit vol bacteriën – epidemieën staan klaar om overal toe te slaan. De overheid vreest vooral voor het uitbreken van diaree en cholera.
Enkele getuigenissen
We belden met Gervais Thikpé. Hij is gemeenteraadslid in het arrondissement Toviklin in het departement Mono/Couffo, in het zuidwesten van Benin. Hij vertelde dat de inwoners van de wijk Cadjéhoun van Cotonou, de grootste stad van Benin, nog meer last hebben van de overstromingen dan vroeger.
‘Vroeger kwam het water tot aan de rand van de trapjes. Nu is het water de huizen ingelopen, met alle gevolgen van dien (nvdr: Cadjéhoun ligt op 1 km van de Belgische ambassade). Verschillende zandwegen staan ook onder water. De zandweg naar Hévie, een dorp dicht bij de universiteitsstad Abomey-Calavi, die ze in maart/april nog aan het versterken waren, staat nu volledig onder water. Je kunt er wel nog te voet door of met je auto doorwaden.”
Volgens Ahmad, die ook in Cotonou woont, doen zich de grootste problemen vooral voor langs de oevers van de Ouémérivier. Die mondt uit in de golf van Benin.
Volgens Scholastide Hounkpatin staan de wijken Akpaka, Fifadji, Gbèdjromèdé, Ahouanssou, Ste-Cécile, Akogbato en Jericho onder water. Het water stroomt overal de huizen binnen en mensen zijn genoodzaakt de kano als vervoermiddel te gebruiken.
In het stroomgebied van de Mono, in het zuidoosten van Benin, zijn – al enkele weken geleden – in minder dan 48 uur een aantal dorpen in de arrondissementen Atchannou, Athiémé, Dédékpoè en Adohoun onder water gelopen.
Vooral het bijzonder sterk verarmde vissersdorp Athiémé, dat tegen de grens met Togo ligt, is zwaar getroffen. Ook in het noordoosten van Benin, in de buurt van Malanville, staan dorpen en bepaalde wijken in steden onder water. Onze contactpersonen in de buurt van Parakou melden dan weer dat het er niet regent en dus niets onder water staat.
De zoveelste crisis op rij
De situatie in Benin is precair en een nieuwe zware slag voor de sterk verarmde bevolking. In sommige gebieden, zoals in het departement Mono/Couffo, is de bevolking nog niet hersteld van de vorige overstromingen.
Onlangs is nog gebleken dat het land redelijk zwaar heeft geleden onder de financieel-economische crisis van 2008. In juli brak er een oplichtingschandaal los, waardoor duizenden mensen, vooral in het zuiden hun bezittingen en spaargeld kwijtraakten. Het zuiden is nu ook het zwaarst getroffen door de overstromingen.
Bovendien bevindt het land zich in een diepe politieke crisis. De afgelopen maanden werd er geregeld gestaakt en werden verschillende vakbondsbetogingen verboden door de regering van president Thomas Boni Yayi.
De regering vraagt om internationale hulp. Sinds enkele dagen is een hulpploeg van Verenigde Naties al ter plaatse en de NGO Caritas steekt ook de handen uit de mouwen.
Op dit moment is er 34 miljoen dollar nodig voor de voorziening van zuiver drinkwater. 121.000 dollar om water te zuiveren en 216.000 dollar voor basisgezondheidsvoorzieningen.
De regering heeft al 980 ton maïs en 111 ton rijst ter beschikking gesteld voor 20.000 getroffenen in de gemeenschappen Karimama, Zagnanado, Bonou en Dangbo. De oppositiepartij Union fait la nation heeft ook al 21.000 dollar overhandigd aan de minister van Binnenlandse Zaken, Martial Souton.
Bronnen
– Verenigde Naties
– Inondation à Athiémé: Le maire réclame les 42 millions F collectés par la CCIB
– Mobilisation autour du débordement du fleuve Ouémé: L’un donne 10 millions aux victimes des inodations
