Na ondertussen toch al enkele dagen genoten
te hebben van de eerste prille zonnewarmte lijkt het er op dat we na de hete
herfst een vurige lente tegemoet gaan. Toch wat betreft het protest tegen het
Europese besparingsbeleid. Dan heb ik het over het soort beleid waarvan
sommigen in onze ‘centrum-rechtse’ regering wel lekker geil van worden :
systematisch afbouw van uitkeringen , dwangmatige ‘activatie’ van werklozen,
werken tot net onder de gemiddelde levensverwachting, de vakbondsmacht inperken,
het ‘ontvetten’ van de zorg-, cultuur-, en gezondheidssectoren en zo voort ,de
opsomming sociaal nefaste maatregelen lijkt soms oneindig. Aan de wijze hoe
dergelijk beleid tot stand komt hangt vaak dan ook een op zijn minst
onwelriekend geurtje: Politieke deals met werkgeversorganisaties worden in
achterkamertjes beklonken , machtige bedrijven betalen geen belastingen ,
mensen met een fout verleden worden in top posities geplaatst (Mario Draghi ,
voorzitter van de Europese Centrale Bank , ECB, was voordien nog directeur bij Goldman Sachs) . Met een glimlach op het gezicht wijzen onze
zogenaamde vertegenwoordigers lustig zondebokken aan zodat zij en de belangen
die ze dienen buiten schot blijven. Laten we duidelijk wezen de Zuid-Europese
landen hebben het nog steeds veel harder te verduren onder de neo-liberale
shock therapie van de Trojka, maar zoals een Italiaanse vriend me onlangs met
een cynische glimlach wist te vertellen : ’Welcome
to Europe , Belgium has finally arrived ‘. Reden genoeg dus om ons bij
Blockupy Frankfurt te voegen en het openingsfeestje van de ECB te verpesten.

In het hol van de leeuw

Terwijl we Frankfurt binnenrijden, valt het meteen op hoe
symbolisch beladen deze stad en dit protest eigenlijk wel zijn. De stad is een
typisch voorbeeld van wat men een ‘financieel
wereldcentrum’ noemt of een ‘belangrijke
schakel in de wereldeconomie’ , hetgeen in de praktijk meestal wil zeggen
dat men over een kankerlelijke zielloze stad spreekt. Volgepropt met torenhoge
bankgebouwen, overal spiegelglas in combinatie met strakke, kille stenen. Dit
geheel wordt dan opgefleurd met betekenisloze, door led-licht verlichte
conceptuele kunstwerken in parkjes die duidelijk ontworpen werden om yuppies
een zo aangenaam mogelijke lunch-break te bezorgen tussen al dat poen scheppen
door. In dat perspectief kon men geen betere plaats vinden voor de nieuwe toren van de Europese Centrale Bank :

“Er werd een duizelingwekkende 1,3 miljard euro uitgegeven aan een 185
meter hoog fortachtig twin tower-gebouw, omring door een hekwerk en een
kasteelgracht. Deze intimiderend machtsarchitectuur is een perfect symbool
voor de afstand tussen de politieke en financiële elite, en de bevolking. […]”  (bron:blockupy)

Gelukkig echter leven er in Frankfurt
ook mensen met verstand en uitmuntende organisatorische vaardigheden. De
voorbereidingen om van de Blockupy actie een succes te maken besloegen langer
als een jaar . Zo’n gigantisch evenement in goede banen leiden is niet
vanzelfsprekend , zeker niet als men het aantal deelnemers vooraf op 10 000
schat. Dat de politie vooraf ook al liet verstaan dat ze met evenveel
manschappen als dat er betogers verwacht werden aanwezig ging zijn, moet
natuurlijk ook voor de nodige stress gezorgd hebben[1].

Dat de organisatoren van Blockupy dit niet aan hun hart hebben laten komen en
vastberaden voor een strak georganiseerd evenement zijn gegaan was al duidelijk
aan de website: 

” Hand in hand met de Europese Commissie en de Europese Raad, is de ECB
voorstander van bezuinigingen, privatisering en precariteit. Ze hebben zelfs
geen probleem gehad met het chanteren van gekozen regeringen om die te dwingen
om hun aanvallen op de sociale rechten van de bevolking uit te voeren. 

Terwijl de crisis zich ontwikkelde is de EU steeds meer een autoritair
regime geworden met een overduidelijk gebrek aan democratische deelname. Het
moorddadige grensregime en de toenemende militarisering van het
buitenlandbeleid komt nog bij dit proces. Zij kunnen en willen ons zelfs niet
meer vertegenwoordigen. De heersende elites hebben niets waardevols meer aan
ons te bieden. Maar nieuwe krachten ontstaan in alle hoeken van het leven en
het zal aan ons zijn om solidariteit op te bouwen van onderaf.

 […]Tegelijkertijd moeten we ons zeer bewust zijn van de gevaren van groeiend
racisme en de opkomst van extreemrechts […]. Terwijl het hun doel is om de
grenzen te verstevigen binnen en buiten Europa, is ons doel precies het
omgekeerde: het afbreken van de muren van Fort Europa. 

[…] Voor sommige landen is de shock-strategie bepaald niet voorbij en
worden nieuwe harde bezuinigingsmaatregelen doorgevoerd. Voor andere landen
betekent het dat we een nieuwe normaliteit beleven van onzekerheid en armoede.
Hoe dan ook is het sinds lang duidelijk dat de maatregelen die tijdens de
crisis genomen werden niet als tijdelijk bedoeld waren – ze zijn veilig
verankerd in de Europese en nationale instellingen. Dit heeft de weg
vrijgemaakt voor een nieuwe fase, een maatschappelijk model van precariteit en
sterk ingeperkte sociale rechten. Maar wij weigeren om daar aan te wennen!”   

(bron:blockupy)

Toen we na aankomst te voet naar onze slaapplek gingen, zagen we
doorheen de stad groepjes activisten, vermoeid van het lange reizen richting hun aangewezen slaapplaatsen
trekken. Dit was al een eerste aanwijzing over de grootte en de schaal van het protest en de solidariteit. Op voorhand werd er
al op de website van Blockupy uitgelegd hoe de dag zou verlopen. In de ochtend zouden er op
verschillende centrale toegangspunten naar het ECB-hoofdkwartier blokkades
opgeworpen worden, binnendringen in de veiligheidszone en de
feestelijke opening effectief tegenhouden was duidelijk een hoogst hypothetische optie
wegens de massale politie aanwezigheid. Later in de dag was er nog een betoging
van de vakbonden gepland , gevolgd door een samenkomst met verschillende
sprekers en muziek, om dan af te sluiten met een grote betoging.

Toen we om 1 uur ’s nachts gebrieft
werden, bleek echter dat op het laatste moment de blokkades een uurtje vervroegd
waren. Buiten het nogal evidente nadeel dat opstaan om 4u15 met zich meebracht
(3 uur slaap is echt te weinig voor een volledige dag actie op top niveau) , was
er ook wel een onverwachte voordeel aan. Namelijk dat de massale politiemacht
blijkbaar nog rustig aan het slapen of frühstücken
was. Dat de politie niet paraat stond dat zullen ze geweten hebben in het
financiële district van Frankfurt. Verschillende banken en andere symbolen van
het kapitaal werden dan ook op hoogst professionele wijze ‘kaput gemacht’ door goed georganiseerde Duitse actievoerders van de
‘gemaskerde vleugel’. 

De aloude discussie over de zinvol of
-loosheid van dit soort explosieve uitingen van politieke woede is echter niet het belangrijkste hier. De totale onmacht van de ordediensten
daarentegen om te verhinderen dat een duizendtal activisten amok maken in het
financieel centrum van Europa (London City buiten beschouwing gehouden), opent
wel zéér interessante perspectieven voor mensen die zichzelf, op zijn minst in
hun denken, als revolutionair bestempelen. Ook voor de mensen in Zuid-Europa die al jaren actie voeren tegen het asociale en ondemocratische beleid van de Trojka moet het een hart onder de riem geweest zijn om te zien dat hun jarenlange protest aan het groeien is tot in het hart van de Europese moloch. Hun militaristische uitrusting en
grote getalen ten spijt,  kon de Polizei niets beters bedenken dan deze
vorm van zelfverklaarde straat gerechtigheid te komen begroeten met een vijftal verouderde
politievoertuigen. Moeten er nog veel woorden aan vuilgemaakt worden om
duidelijk te maken dat de waakhonden van het kapitaal hetzelfde onheils lot te
wachten stond als de symbolen van het kapitaal? Ik dacht het niet.

Neen kort samengevat, de ochtend was: té vroeg, géén politie,  véél
materiële schade, slaaptekort en enkele flikken die een jaartje bij de
arbeidspsycholoog mogen gaan praten over hoe traumatisch het is om één van de
meest gehate instellingen van Europa te verdedigen. Oh ja, en natuurlijk het
plezier om te weten dat Mario Draghi zijn feestje doorging in een dikke zwarte
rookwolk van verbrand rubber met een concert van sirenes en slogans op de
achtergrond… 

Voor de rest: bakken in de zon

Zo, en dan nu de rest van de dag. Om
12 uur was er een vakbondsbetoging, daar kan ik kort over zijn: niet geraakt
wegens te lang stappen in combinatie met slaaptekort en vermoeide kuiten.
Volgend puntje op het programma: grote bijeenkomst op een plein ergens in
Frankfurt. Ook hier hoeven er niet veel woorden aan vuil gemaakt worden. Exact
wat je je zou inbeelden: een nogal bont gezelschap van sprekers dat door een
extreem slecht afgestelde microfoon afwisselend eens wat interessant zegt en
dan weer iets onverstaanbaar. Hoogtepuntje was een Italiaanse vakbondsmilitante
die zowaar moeite had haar stem de baas te blijven naar het einde van haar
speech toe. Mooi toch als mensen een beetje emotioneel worden door al die
internationale solidariteit met hun strijd, daar doen we het voor: solidariteit.[2]

 Nu dan was het tijd om te vertrekken met de
grote betoging van die dag (schattingen gaan van 20 000 tot 30 000 aanwezigen).
Op voorhand was er opgeroepen om geen aparte blokken te vormen en allemaal samen
op te stappen,  om zo de diversiteit
achter Blockupy in de verf te zetten. Maar zeker ook om te voorkomen dat de
politie al te gemakkelijk mensen van de ‘gemaskerde
vleugel’  kan criminaliseren. Dit zorgde dan ook voor een militante, vrolijke, kleurrijke, maar toch hoofdzakelijk zwart en rood gekleurde
betoging. In tegenstelling tot de vroege ochtend was er hier wel veel politie
aanwezig, die dan ook op de nodige spot onthaald werden. Aangekomen aan het
eindpunt van de betoging, die overigens zonder incidenten verliep , bleken we
op exact diezelfde plek te zijn waar 12 uur eerder de eerste bankruiten waren gesneuveld, maar dan nu met duizenden politieagenten, allicht om te
verhinderen dat de ruiten geen twee keer gebroken worden die dag. Te laat
mannen , véél te laat, de straat is van ons en wij zitten overal ….  🙂  

[1]
Naast de 10.000 manschappen, had de politie ook alle waterkanonnen van heel
Duitsland naar Frankfurt laten afzakken. Aan het gebouw van de ECB zelf was een
veiligheidsperimeter van 1km² ingesteld met prikkeldraad waar scheermesjes op
vastzitten (de zogeheten ‘nato-draad’) , actievoerders hadden van de politie
duidelijk te verstaan gekregen dat al wie zich over de met verf aangeduide
grensmarkering op 10 meter afstand van de perimeter waagde zich vrijwillig aan
politie geweld onderwierp.

[2] Naomi Klein hebben we jammer genoeg moeten missen
wegens te veel cafeïne in het lijf om drie uur lang op dezelfde plek te
blijven staan.