De vraag- en aanboddiscussie Verpleegkunde is als een perpetuum mobile, het houdt zichzelf in stand en enige objectivering van argumenten en debat is soms ver te zoeken.

Ter Zake pikt bijvoorbeeld recent in op een ‘steekvlamoplossing’ en trekt mee naar Boekarest op zoek naar enkele verpleegkundigen voor een geriatrische kliniek uit Brasschaat. In feite komt het er op neer dat zij een enquête doen waarom mensen migreren.

Intussen wordt het beeld bevestigd van alle gemeenplaatsen die door commerciële firma’s zoals Moving People, directies en de verpleeglobby’s maar al te graag wordt voorgehouden: tekort, geen aantrek meer, slechte verdienste, verlaten van het beroep, Belgen willen (zoals destijds voor het werk in de mijnen) het beroep niet meer uitoefenen en wat al meer.

Argumenten die in feite tot doel hebben specifieke voordelen voor verpleegkundigen te bewerkstellingen, los van het andere personeel, en voor commerciële firma’s of uitzendkantoren om binnen te breken in een markt waar zij vooralsnog geen voet aan de grond hebben.

De dag van de Boekarest-uitzending in Ter Zake op 18 mei 2010 vielen de laatste cijfers in de bus om het jaarlijkse overzicht van het aantal verpleegkundestudenten te vervolledigen. Alle records werden gebroken, een stijging van eerstejaarsstudenten verpleegkunde met 14,7 procent.

De 1ste jaars ‘gediplomeerd verpleegkunde’ (het vroegere A2) stijgt met 354 (+17,5 procent) en bij de bachelors (het vroegere A1-verpleegkunde) is dat zelfs 388 (+12,7 procent).

Eerstejaars bereiken een recordhoogte van 5.815 of 7,8 procent t.a.v. het aantal 18-jarigen. Nog nooit waren er zoveel verpleegkundestudenten en laatstejaars verpleegkunde als nu: 13.158 totaal verpleegkundestudenten (+9,7 procent), waarvan 3.316 laatstejaars.

Verdwijnen de verpleegkundigen in het zwarte gat van de overkwalifcatie? Dus just-in-job-kwalificatie van verpleegkundigen, verzorgenden en logistiek? 

Ter Zake focust op een marginaal fenomeen: headhunting van buitenlandse verpleegkundigen door commerciële firma’s, in dit geval Roemenië, tegen de kost van een halve jaarwedde per aangetrokken verpleegkundige.

Maar op tien jaar tijd is het aantal Roemenen, waarvan de helft vrouwen, in België verviervoudigd tot 21.451. Een reserve om met andere allochtonen een studie verpleegkunde aan te vatten, en daarop te investeren? Of een grotere aandacht voor de gelijkschakeling van diploma’s?

Een update van het onderzoek naar taakinhoud en taakuitoefening zoals Tijd voor Zorg in 2000 dringt zich op, waarbij de taakinhouden en wie ze uitoefenen op een zorgafdeling in een ziekenhuis, bejaardenzorg en gehandicaptenzorg 24 uur op 24 uur geobeserveerd werd. Dit leverde  verrassende, ontstellende en zelfs ontluisterende conclusies op.

En is een sanering van de vraag en het aanbod in feite geen sanering van de taakinhoud van de verpleegkundigen, de verzorgenden en de logistieke assistentie? Zodat patiënten en zorgbehoevenden de zorg krijgen door wie er specifiek voor opgeleid is en er de bekwaamheden voor bezit, de just-in-jobkwalificatie van het verzorgend personeel.

De volledige analyse met tabellen, grafieken en commentaar is online te vinden op onderstaande links.