Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag mag tien jaar na zijn oprichting in 2002, zijn eerste voltooide proces op zijn palmares schrijven. Op 14 maart 2012 besloten de rechters van het Hof tot de veroordeling van Thomas Lubanga Dyilo, opperbevelhebber van de zogeheten Force patriotique pour la libération du Congo (FPLC), de militaire arm van de overkoepelende Union des patriotes congolais (UPC), een van de vele milities die actief waren in het oosten van Congo.
Lubanga werd unaniem schuldig bevonden voor oorlogsmisdaden wegens de rekrutering en het inzetten van kindsoldaten in het gewapend conflict in Ituri, een district in het noordoosten van de Oostprovincie van Congo. De feiten dateren van de periode tussen september 2002 en augustus 2003.
Opgetogen over de veroordeling van Lubanga
Het Réseau National des ONGs des Droits de l’Homme de la République Démocratique du Congo, kortweg RENADHOC, reageert alvast erg opgetogen op de veroordeling van Lubanga in zijn persbericht van 18 maart. “Le RENADHOC accueil avec satisfaction le jugement rendu par la Cour Pénale Internationale”, waarna het communiqué een gedetailleerdere beschrijving geeft van de oorlogsmisdaden waaraan Lubanga zich heeft schuldig gemaakt.
Eerst en vooral wordt gewag gemaakt van de systematische rekrutering en aanwerving van jongens en meisjes onder de vijftien jaar. Het militieleger FPLC zette de kinderen actief in bij gewapende conflicten die in de Oostprovincie woedden, onder meer tussen de FPLC van Lubanga en andere milities zoals het Armée populaire congolaise en de Force de résistance patriotique. De inzet was de militaire, politieke en economische controle over de grondstoffenrijke regio.
Lubanga coördineerde de activiteiten van de UPC en ondersteunde in het bijzonder de rekruteringscampagnes, onder andere via toespraken voor de lokale bevolking, waarbij hij jonge adolescenten aanzette zich bij zijn militieleger te voegen.
Het verslag van het proces, openbaar gemaakt door het ICC op 14 maart, heeft het ook nog over zijn invloed bij het plannen van militaire operaties, logistieke ondersteuning en de bevoorrading van zijn troepen met wapens, voedingsmiddelen, uniformen, etc.
Persoonlijke lijfwachten en ‘huishoudhulpjes’
Bovendien heeft Lubanga als commandant gedwongen persoonlijke lijfwachten in dienst genomen, jonger dan vijftien jaar. Ook andere kopstukken van de UPC/FPLC hadden volgens hem lijfwachten in dienst. Volgens de tekst van het ICC werden ook jonge meisjes in dienst genomen als ‘huishoudhulp’.
Via getuigenissen kwamen er ook verhalen van seksueel misbruik en verkrachtingen aan het licht. Aangezien die feiten geen deel uitmaakten van de beschuldigingen tegen Lubanga, deed het Hof daar geen uitspraak over, zeer tot ongenoegen van mensenrechtenactivisten.
RENADHOC hoopt dat het ICC zijn onderzoeken voortzet zodat gerechtigheid kan zegevieren voor de families van de slachtoffers van de oorlogsmisdaden en dat de nog vele onberechte oorlogsmisdadigers uit Congo gestraft zullen worden. Impunité zéro! is de doelstelling van de Congolese mensenrechtenkoepel.
De strafmaat voor Thomas Lubanga wordt pas later dit jaar bekend gemaakt. Hij riskeert in principe levenslange opsluiting.
