Aan de vooravond van de Turkse verkiezingen schetsen 11.11.11 en haar partners een verontrustend beeld van de leefomstandigheden van Syrische vluchtelingen. Intimidatie, geweld en discriminatie bij de verdeling van noodgoederen in de nasleep van de verwoestende aardbevingen blijken een harde dagelijkse realiteit voor Syriërs in Turkije. ​

“Turkse politici gebruikten Syriërs meer dan ooit als zondebok. Allemaal om lijk te scoren op de kap van mensen die een oorlog en aardbevingen overleefden.” (Willem Staes, 11.11.11-expert)

“Het afgelopen jaar gebruikten Turkse politici Syriërs meer dan ooit als zondebok. De verkiezingskoorts zorgde voor een opbod aan forse maatregelen”, zegt 11.11.11-expert Willem Staes. “Raids en arrestaties gaan hand in hand met politieke haatspraak en gedwongen terugkeer. Allemaal om makkelijk te scoren op de kap van mensen die een oorlog en aardbevingen overleefden.”

11.11.11 voerde de afgelopen maanden een onderzoek uit naar de behandeling van Syrische vluchtelingen in Turkije na de ernstige aardbeving die daar afgelopen februari plaatsvond. Dit onderzoek deed 11.11.11 in samenwerking met haar partners Upinion en Basmeh & Zeitooneh en hierbij hebben ze meer dan 400 Syrische vluchtelingen in Turkije ondervraagd. De belangrijkste uitkomsten uit dit onderzoek die naar boven komen zijn de volgende:

Van de bevraagde Syriërs in Turkije gaf 67 procent aan meer dan een maand na de aardbeving onvoldoende toegang te hebben tot noodhulp. Vooral vrouwen (74 procent) geven dit aan (tegenover 64 procent bij mannelijke correspondenten). Bovendien benadrukt bijna een op drie respondenten (27 procent) de ongelijke, discriminatoire, toegang tot noodondersteuning. Ook in interviews die 11.11.11 ter plekke uitvoerde trad fysieke en verbale intimidatie bij verdeling van hulpgoederen naar voren.

Daarnaast gaf 25 procent van de Syriërs aan geen onderdak te vinden in het Turkse aardbevingsgebied. 10 procent gaf zelfs aan dat ze uit hun bestaande opvangplaatsen werden gezet. Maar liefst 24 procent van de respondenten slaagde er niet in om psychosociale hulp te vinden.

Meer dan de helft van de respondenten, 57 procent, voelt zich onveilig of deels onveilig in de huidige politieke context. Vooral gedwongen terugkeer naar Syrië treedt naar voren als angstfactor (92 procent). Zes op de tien Syriërs (63 procent) geeft aan dat die angst is toegenomen sinds de aardbevingen.

53 procent verwijst naar haatspraak in (sociale) media, 44 procent geeft aan discriminatie of mishandeling door politici of ambtenaren te ervaren. ​

Tot slot, 85 procent van de respondenten gaf aan dat de sociale spanningen tussen Turken en Syrische vluchtelingen de afgelopen zes maanden gevoelig toenam. ​ En 35 procent van de respondenten wil komende 6 maanden Turkije verlaten door de verslechterende omstandigheden, waarvan het gros naar de Europese Unie. Slechts 2% van alle ondervraagden plant naar Syrië terug te keren. ​

11.11.11 vraagt in het licht van deze uitkomsten aan de EU en ons land om in actie te komen. “Het veelbesproken model van ‘opvang in de eigen regio’ kraakt immers al lang in zijn voegen. De andere kant op kijken terwijl het leven van miljoenen Syriërs elke dag onleefbaarder wordt, en vervolgens wanhopige Syriërs met brutaal geweld terugdrijven aan de Europese buitengrenzen, is geen ernstig beleid. Meer ambitie om een effectieve bescherming van vluchtelingen in de regio te garanderen en meer Syriërs te hervestigen is dan ook dringend nodig”, zegt 11.11.11-expert Willem Staes.

Een nauwere samenwerking met lokale organisaties is daarbij eveneens cruciaal, volgens 11.11.11. “Ondanks alles is er ook steeds hoop aan de horizon. Syrische organisaties en Turkse vrijwilligers sloegen onmiddellijk na de aardbevingen de handen in elkaar. De steun die diezelfde Syrische organisaties momenteel bieden aan Turkse aardbevingsslachtoffers kan leiden tot meer wederzijds begrip en solidariteit.”