opinie TRANSGENDER

Nee, er is geen groeiende groep die gendertransitie betreurt

Joz Motmans & Senne Misplon

Is coördinator van het Transgender Infopunt, intredend-voorzitter van EPATH, professor genderstudies aan de UGent en trans man; geeft lezingen over gender- en seksuele diversiteit, is trans man en woordvoerder van Wel Jong Niet Hetero.

dinsdag 3 augustus 2021 om 3.25 uur

Joz Motmans en Senne Misplon benadrukken het belang van correcte informatie over gendertransitie en kwaliteitsvolle transzorg. Misinformatie geeft de antitransbeweging munitie.

Jip van den Toorn

Het opiniestuk over ‘detransitioners’ – mensen die terugkomen op onderdelen van een sociale of medische gendertransitie – van columniste Griet Vandermassen (DS 31 juli) sloeg ons met verstomming. Gender­zoekende mensen en hun families hebben nood aan correcte en onderbouwde informatie, niet aan opinies. Zo ook detransitioners. Verhalen van die laatsten misbruiken en misinformatie verspreiden, is niet onschuldig.

De groep detransitioners is, net zoals de groep trans personen, bijzonder divers en onmogelijk te vertegenwoordigen door één verhaal. Met hoeveel ze precies zijn, is niet geweten, want wetenschappelijk onderzoek is schaars en recent. Stellen dat hun aantal toeneemt, zoals Vandermassen beweert, is dan ook uit de lucht gegrepen. Zoals chirurg Piet Hoebeke al aangaf, is er slechts een minimaal percentage dat na de medische transitie een ander pad kiest (DS 2 augustus). Wel is het zo dat de aandacht voor trans personen en transzorg toeneemt, en dus ook voor detransitieverhalen.

In het veld van transzorg komen we in Vlaanderen gelukkig al enige tijd los van de one-method-fits-all-aanpak uit het verleden. De focus ligt op cliënten goed en correct informeren over alle zorgaspecten. Transzorg is voor veel genderzoekende personen levensnoodzakelijk voor een kwaliteitsvoller leven. Het kan ook inhouden dat je beslist om bepaalde stappen net niet te zetten, omdat je goed geïnformeerd en weloverwogen zélf deze keuze maakt. Want uiteindelijk is het aan de jongere (en de ouders) om de voor- en nadelen van deze behandeling te overwegen. Ondanks alle inzet om correcte informatie en kwaliteitsvolle zorg te leveren, kunnen we niet voorkomen dat er in het zorgtraject beslissingen worden genomen die mensen (uiterst zelden) achteraf betreuren. Sommige behandelaars zijn volgens het do-no-harm-principe weigerachtig om jongeren te behandelen, maar in realiteit is het meestal schadelijker om niets te doen. Daar zijn hulpverleners én trans activisten het volmondig over eens

Geen spijt

Een detransitie is niet noodzakelijk een negatieve gebeurtenis: vaak beschouwen mensen het als een deel van hun ontwikkelingsproces

Detransitieverhalen staan vaak in relatie met andere ingrijpende levensgebeurtenissen en met veranderingen in politieke of religieuze opvattingen. Soms vinden mensen alternatieven om met hun dysforie (een gevoel van onbehagen door een ervaren verschil tussen hun genderidentiteit en geboorte­geslacht) om te gaan. Een detransitie is ook niet noodzakelijk een negatieve levensgebeurtenis. Vaak beschouwen mensen het als een deel van een persoonlijk ontwikkelingsproces, waarbij ze de genderbeleving als complex en fluïde ervaren. In zulke verhalen is het correcter om te spreken van een volgende ‘transitie’ of ‘retransitie’ en is er geen sprake van spijt over de eerdere transitie. In het veld van transzorg is het dan ook veel belangrijker om te onderzoeken wat detransitioners nodig hebben.

In de zeldzame gevallen dat mensen kiezen om onderdelen van een medische of sociale transitie opnieuw aan te pakken, is het cruciaal dat ook zij gehoor en toegang vinden tot de zorgverleners in het veld van transzorg. Uit recent onderzoek blijkt dat bijna 40 procent daar een andere hulpverlener voor zoekt. Dat gebeurt niet altijd omdat de eerdere hulpverlener weigerachtig staat tegenover de vraag, maar ook omdat detransitioners de al lange wachtlijsten in de zorg niet willen overbelasten. Ook zij moeten degelijke ondersteuning krijgen en correcte informatie op medisch en juridisch vlak ontvangen. Dat gaat concreet over informatie en hulp om te stoppen met hun hormonale therapie of om die aan te passen, of over eventuele ‘reversal’ chirurgie en over de mogelijkheid om juridisch terug te keren naar oorspronkelijke geslachtsregistratie of voornaam. Met het Transgender Infopunt zijn we al enkele maanden in contact met de organisatie Post-Trans, en ontwikkelen we wetenschappelijk onderbouwde infor­matie voor op onze website.

Hongarije en Polen

Misinformatie verspreiden kan schadelijk zijn. 2021 is nu al het jaar waarin er de meeste antitranswetsvoorstellen zijn ingediend in onder andere de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Ook Hongarije en Polen voeren wetten in die de mensenrechten van trans personen en specifiek trans kinderen stelselmatig opnieuw ter discussie stellen en afnemen. Het is helaas een bekend fenomeen: verhalen van detransitioners zoals Elie Vandenbussche, die Vandermassen vermeldt, worden gebruikt als brandstof voor een groeiende antitransbeweging. Dat is nochtans niet wat de meeste detransitioners zelf willen. Zo schrijft de Belgische groep Post Trans, waarvan Vandenbussche een van de oprichters is, in haar visietekst: ‘We do not agree for the stories shared here to be taken out of their context and instrumentalised in favour of any political ideology.’

Detransitieverhalen zijn geen argument om transzorg in vraag te stellen of in te perken. Als we iets moeten leren, dan is het dat we nog meer onderzoek en expertise nodig hebben, en meer informatie daarover moeten aanbieden. Detransitieverhalen hebben mogelijk implicaties voor transzorg: ze leren ons dat het belangrijk is om opties aan te reiken om op een niet-affirmatieve manier om te gaan met genderdysforie; dat genderidentiteit benaderd moet worden als een fluïde en evoluerend gegeven – wat ingaat tegen het transitieverhaal als een rechtlijnig proces – en dat er nood is aan een kader voor ondersteuning van cliënten tijdens een detransitieproces.

Ook daar zetten we hard op in. Volgende week komen meer dan 400 weten­schappers en clinici samen op het congres van de Europese organisatie voor transgendergezondheid (EPATH). De nieuwe behandelingsrichtlijnen voor transzorg, het verhaal van de- of retransitioning, de nood aan big data … het staat allemaal op het wetenschappelijke programma. Het ‘debat’ over detransitioners is dan ook geen louter debat, maar een onderdeel van een sterk groeiend wetenschappelijk veld in beweging. Wetenschappers, clinici en vertegenwoordigers uit het middenveld voeren deze dialoog, en onderzoeken hoe de transzorg nog kan verbeteren. Op basis van klinische expertise, wetenschap en feiten. Zoals onze favoriete prof altijd zegt: ‘Without data, you’re just another person with an opinion.’

Meer info:

Verschenen op dinsdag 3 augustus 2021

__________________________________________________________________

Reacties

SHS  a.  Ik geef volgende citaten even opnieuw, en dan een reactie:Citaten: “In het veld van transzorg is het dan ook veel belangrijker om te onderzoeken wat detransitioners nodig hebben. In de zeldzame gevallen dat mensen kiezen om onderdelen van een medische of sociale transitie opnieuw aan te pakken, is het cruciaal dat ook zij gehoor en toegang vinden tot de zorgverleners in het veld van transzorg. (…) “Ook zij moeten degelijke ondersteuning krijgen en correcte informatie op medisch en juridisch vlak ontvangen. Dat gaat concreet over informatie en hulp om te stoppen met hun hormonale therapie of om die aan te passen, of over eventuele ‘reversal’ chirurgie en over de mogelijkheid om juridisch terug te keren naar oorspronkelijke geslachtsregistratie of voornaam”.

Commentaar: beseffen de schrijvers en voorstanders hoe onredelijk dit is? Voortdurend is “onderzoek” nodig en “zorg” voor deze figuren. Komt de beroepsgroepen goed uit! Waar eindigt dit? Is er ooit geld, zorgpersoneel, tijd genoeg?

Is de onzekerheid over je sekse misschien o.a. niet ook een gevolg van een vreselijk complex geworden maatschappij? Die vormt ook juist een uniek en nieuw historisch fenomeen, zeker in deze mate. Nooit gingen de veranderingen zo snel; nooit werden mensen ouder. Nooit had een brein zich dermate aan te passen, dus. Daarom valt te vermoeden dat het genderfluïd worden is gelinkt aan dat andere unieke historische feit: nooit was Europa zo lang zonder oorlog. Zware eisen vormen de persoon ook juist. Soldaat zijn. Heilzaam. Onzekerheid in de sekse, misschien is ze ook aangevuurd door nooit geziene woekering van… Handel. Markten, reclame, salaris, ereloon. Productie en consumptie. Laat ons drastisch trachten vereenvoudigen. Less is more. En onszelf niet gemakkelijk maken. Teveel tijd hebben, en te weinig eisen om aan te beantwoorden, kon weleens immens veel onzekerheid meebrengen. Tot en met niet meer weten of je man bent of vrouw. Afschuwelijk. Dan zijn kinderen in de jungle beter af, toch?

• dinsdag 3 augustus 2021 door Ann R.:

“Dysgender problematiek is een medisch probleem waarvoor je niet kiest.” Dat je er niet voor kiest is evident maar ik vraag mij af in welke mate dit ‘medisch probleem’ kinderen, jongeren aangepraat wordt. Je weet wel, het goedbedoelde: ‘we moeten dat bespreekbaar maken voor jongeren ‘. De lgbtqi+ gemeenschap vindt het haar taak om kinderen in te lichten, voorlichting te geven, dat naast de normale man vrouw relatie er nog tal van andere seksuele relaties mogelijk zijn. En uiteraard, die zijn er. Maar de vraag is : Help je daar kinderen mee of maak je het net erger? Maak je de verwarring net niet groter? Schep je eigenlijk niet een probleem waar er geen is? Moeten kinderen daar mee geconfronteerd worden? Helpt hen dat vooruit? Zouden we kinderen niet beter gerust laten daarover? Creëert de lgbtqi+ beweging en in haar kielzog de medische wereld, hierdoor net “problemen” waar er daarvoor geen (noemenswaardige) waren? Is het niet de LGBTQI+ beweging zelf, die met een probleem zit?

1. dinsdag 3 augustus 2021 door Stefaan H.:

Inderdaad. Als historici leren wij dadelijk in de aanvang van de studie hoe je een tekst, een mededeling op haar gezag en waarheidswaarde kunt toetsen. Een van de grote regels is: kijk wie aan het woord is. Kijk naar de belangen. Kijk naar de doelgroep. De schrijvers van dit stukje doen het uitschijnen dat zij werken met ‘facts’. Maar een heel belangrijk gegeven, voor hen en voor de betrokken ‘topchirurgen’ is… het Loonzakje! Geen wonder dat een chirurg, (dat zijn ook juist mensen die met zeer dure wagens rijden! Die wellicht meer schade aan mensenlongen berokkenen dan iemand die voorzichtig tabak rookt. Die de natuur naar de maan helpen en het klimaat ontregelen!) pleidooien uit zijn mouw schudt om vooral de huidige politiek en ideologie aan te houden! ‘Laat ze maar komen, de onzekere patiëntjes. Ik snij zeer goed!’. Die verdoken belangen zijn ongetwijfeld een groot onderdeel van de ideologie en het debat.

dinsdag 3 augustus 2021 door Philippe V.:

Tattoo is een keuze. De dysgender problematiek is een medisch probleem waarvoor je niet kiest.

SHS: Medisch. Ja, en zoals alles bij de mens, ook een  maagzweer, een hartaanval, een kanker aan de long, speelt ook de geest, de persoonlijkheid mee. Veel lichamelijke kwalen kunnen opgelost worden door in gesprekstherapie te gaan. Omgekeerd speelt de mentaliteit van “welkom in de club! Voel je niet raar als je twijfelt aan jezelf, aan je geslacht!” zeker ook mee. Hoe kan het anders dat in het verleden, waar kinderen veel dichter thuis werden opgevangen, meer eisen kregen om mee aan de slag te gaan, en vaker werden bevestigd in hun identiteit, ook als jongen en meisje, deze ongelukkige, spookachtige klachten veel minder voorkwamen? Deze samenleving heeft misschien een monster van een probleem gecreëerd ook juist als keerzijde van een overmaat aan comfort, luxe, vrije tijd, professionele hulp en geld

• dinsdag 3 augustus 2021 door Koen P.:

Als ik moet kiezen tussen diegenen die in elke gewone aandacht voor en noodzakelijke representatie van transmensen ineens ‘propaganda’ zien (omdat ze het moeilijk hebben met wie niet is als zijzelf) enerzijds, en diegenen die wel weten waarover ze het hebben anderzijds, dan ga ik toch voor die laatsten. De reacties spreken overigens weer boekdelen: uiteraard wordt er wel lippendienst bewezen aan de zogezegde ‘verdraagzaamheid’ tegenover iedereen (ook transmensen), maar voor het overige blijft men het eigen spiegelbeeld als ‘de norm der dingen’ beschouwen, en tolereert men SLECHTS op voorwaarde dat de àndere zich slaafs conformeert aan wat de conservatieve goegemeente ‘gepast’ gedrag vindt.

SHS

“Diegenen die wel weten waarover ze het hebben”: u  bedoelt de transgendermensen. Dat die alleen maar expert zijn? Maar wacht even. Hebben wij allen niet een beetje twijfel gekend? Weten wij, als wij een goed geheugen hebben over wat er in ons omging in de kindertijd en de pubertijd niet een beetje waar het hier over gaat? Mijn geheugen is goed genoeg om dat te stellen. Ik heb die  keuze vrij bewust moeten maken. Ik heb mijzelf mee tot de gevoelige jongen, de dappere jongen, de nadenkende jongen, de fijngevoelige jongen, de man, de strijdbare man, de gevoelige man, de denkende man, de goede vrijer, de open-van-geest-man, de reizende man, de intens van erotiek levende man, de meevoelende man, de hulpvaardige man, de luisterende man, de onvolkomen, de nog altijd geregeld onzekere, de ervaren, de zoekende man… gemaakt die ik geworden ben..

____________________________________

Leestip

Aurndathi ROY, Het ministerie van opperst geluk, 2017.

Illustratie

Shawn. Portret door een vriendin in 2009. Een meisje dat transman wilde worden, voor het verwijderen van de borsten is aangevat. (Flickr)