Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten doet een lovenswaardig voorstel in haar nieuw boek “De geëngageerde burger”. Ze wil dat u en ik zelf kunnen bepalen waarvoor ons belastinggeld gebruikt wordt. Het boek is integraal te lezen op http://www.politiekelente.be
Nieuw is Ruttens idee niet. Dat beschrijft ze trouwens zelf in hoofdstuk 3 over de overheid. In andere landen bestaan er al initiatieven die mensen op een begrijpbare manier uitleggen waar hun geld naartoe gaat. In het Verenigd Koninkrijk kan je bijvoorbeeld terecht op de website http://www.wheredoesmymoneygo.org . Informatief, transparant en duidelijk, meer heb je niet nodig.
Zelf de controle nemen
Burgers de vrijheid geven om een deel van hun belastingen naar believen toe te wijzen aan de domeinen van hun voorkeur, is de juiste manier om de democratie te versterken. ‘Een deel’ is hier wel een cruciaal woord, want als je een domein de volle pot kunt geven, krijgen enkel de populaire domeinen geld. Dat kan niet de bedoeling zijn. De logische vraag is dan hoeveel? Hoeveel van je belastinggeld mag je zelf ronddelen. Een te klein percentage heeft weinig effect en dus weinig zin. Ik pleit voor een 30%-70%-verdeling. 30% in een algemene pot voor de overheid en 70% die je volgens persoonlijke voorkeur mag toewijzen.
Deze vorm van burgerlijke vrijheid is nuttig op vele vlakken. Wie niet wil meebetalen aan oorlog, hoeft zijn geld niet aan defensie te geven. Wanneer je gading niet meer vindt op de openbare omroep, kan je langs deze weg een sterk signaal geven. Hoe collectiever de (on)tevredenheid over het beleid in een bepaalde sector, hoe groter het effect.
Niet te hard van stapel lopen
Hoe mooi een idee ook mag zijn, het moet realistisch en praktisch haalbaar zijn. In dit digitale tijdperk is er technisch veel mogelijk. Een centraal forum waar overheid en burger kunnen interageren, belastingen verdelen of misschien volksraadplegingen houden. Grenzeloze mogelijkheden. Helaas is er dan wel een rotsvast vertrouwen nodig in digitalisering, vertrouwen dat de overheid onze privacy niet zal schenden of ons zal manipuleren in onze keuzes. Dat vertrouwen is niet aanwezig. Zeker na o.a. het privacyschandaal in de VS.
Een tweede groot obstakel is het aantal regeringen in ons land. Onze complexe politieke structuur zal sowieso een complex systeem van geldstromen opleveren. Rutten pleit eveneens voor structurele afslanking van het overheidsapparaat en diens regeringen, maar hoe wil ze dat aanpakken? Daar rept ze met geen woord over.
Vele zaken die ze in haar boek beschrijft, ogen mooi op papier.Net zoals politici van andere partijen die hun visie in een boek uitbrengen, wil ze vooruitgang, welvaart en vrijheid voor iedereen. Als iedereen dit wil, wat houdt hen dan tegen?
Tekst: Matthias Verstappen
