De beslissing kwam er na overleg tussen de verschillende onderwijspartners en Ben Weyts. De leerlingen uit de vier hoogste jaren zitten al een half jaar halftijds thuis. Voor heel wat leerlingen begint dit zwaar door te wegen op het mentaal welzijn. Samen met kinderartsen en jeugdpsychiaters trokken de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB) hierover aan de alarmbel. Zij waren vragende partij om de leerlingen zo snel mogelijk weer voltijds voor de klas te krijgen. Hun alarmsignaal is meer dan terecht.

De meeste leerlingen, ouders en leerkrachten snakken naar ‘het rijk van de vrijheid’ en willen zo snel mogelijk terug naar het ‘normale’ lesgeven, alsof we het virus achter ons hebben gelaten. De realiteit echter is dat het virus nog onder ons is, en geen klein beetje. In het onderwijsveld roept de beslissing in elk geval heel wat vragen op.

1. Onderwijs en jongeren prioriteit?

Sinds het begin van de coronacrisis werd met stelligheid beweerd dat het onderwijs, en dus de jongeren, een absolute prioriteit zijn. Dat is een flagrante leugen.

Prioriteit met stip zijn de grootbedrijven. De belangrijkste actieve clusterbesmettingen doen zich voor in de grote bedrijven terwijl een derde van de ondernemingen niet in orde is met de veiligheidsmaatregelen. De maatregelen daartegen zijn ondermaats. We horen regelmatig van onze leerlingen die op stage gaan dat ze de enigen zijn die daar een mondmasker dragen.

Moest het mentaal welzijn van jongeren – en van de bevolking in het algemeen – een absolute prioriteit zijn, dan had men de curve van in het begin plat geslagen. Dan hadden de leerlingen van de tweede en derde graad geen maandenlang halftijds thuis moeten zitten. Dan hadden ze zonder probleem naar de jeugdbeweging of naar de sportclub kunnen gaan. In landen als Singapore, Nieuw Zeeland, Taiwan, Vietnam, enz. is dat gelukt. Waarom dan niet bij ons?

2. Is corona plots verdwenen?

Met de huidige versoepelingen, te weten terrassen, winkels, kappers en nu ook scholen terug voltijds, lijkt het erop dat we de situatie onder controle hebben, dat corona zich heeft gewonnen gegeven. “Is corona plots verdwenen?” vroeg een collega zich af.

De realiteit is heel anders. Na de tweede golf in het najaar was er afgesproken dat er pas opnieuw kon versoepeld worden bij 800 nieuwe besmettingen en 75 ziekenhuisopnames per dag. We zitten daar op dit moment drie keer boven en we zitten bijna aan de maximumbezetting van de IC-bedden.

Volgens de WHO moet de positiviteitsratio (het aantal positieve gevallen op honderd afgenomen tests) minstens twee weken onder de 5 procent liggen om van een redelijke situatie te spreken. We zitten nu rond 8 procent. Bij de leeftijdscategorie over wie de huidige versoepeling in het onderwijs geldt (10 tot 19 jaar) is die ratio op dit moment hoger dan 12%! Momenteel zijn er bij de Vlaamse leerlingen bijna driemaal zoveel besmettingen als in januari. De Britse variant blijkt voornamelijk de oorzaak van die zorgwekkende cijfers. De vraag is wat de impact van nieuwe varianten zoals de Braziliaanse of Indische zal zijn.

Leerlingen willen een mooie en zorgeloze zomer. Met de nieuwe versoepelingen vrezen sommigen daarvoor. “Laat ons dit jaar zo snel mogelijk afwerken in het huidige systeem zodat we op zijn minst kunnen genieten van onze zomer”, zei een leerling van het zesde jaar.

Sommige leerkrachten hebben schrik dat door de nieuwe regeling nog meer leerlingen dan nu het geval is in quarantaine zullen terechtkomen. “Ik vrees” aldus een collega “dat er veel leerlingen in quarantaine gaan zitten tijdens de examens en wat gaan we dan doen? Herexamens of toch maar meteen een C-attest? Of allemaal door laten?”

Elke dag sterven 40 personen aan COVID-19. Een collega merkte op dat dit twee Boeings 737 zijn per week of één terreur aanslag à la Maalbeek per dag.

3. Zal de situatie veilig genoeg zijn?

Weyts heeft het nagelaten om vanaf vorige zomer te investeren in degelijke HVAC-systemen (heating, ventilation, en air conditioning). Heel wat klaslokalen zijn onveilig om grote groepen in te ontvangen. Er wordt vanuit de gemeenten bijna nergens accommodatie aangeboden aan de scholen om die onveilige situatie op te vangen. Leerkrachten met grote klasgroepen weten niet hoe zit dit op een veilige manier kunnen organiseren. Zij hebben terecht vrees.

De bussen en treinen zitten op de spitsuren nu al vrij vol. Met de terugkeer van voltijds onderwijs zal dat nog meer het geval zijn. Leerkrachten maken zich, net als veel andere werknemers, echt zorgen om zich op een veilige manier naar school te begeven. Niet iedereen verkeert in de mogelijkheid om zich te verplaatsen met de auto of de fiets.

Iemand merkt op: “Als er meer leerkrachten zullen uitvallen omwille van quarantaine of omdat ze zich te onveilig voelen, dan kan dat de goede organisatie in het gedrang brengen. Zo vlak voor de examens lijkt me dit geen goed idee.”

Als onderwijs de absolute prioriteit is, waarom worden leerkrachten dan niet prioritair gevaccineerd, zoals politie, cipiers, matrozen? Bij veel van mijn collega’s gaat dit er niet in. Het is alsof ze naar het front gestuurd worden zonder wapens.

Inge Maes is leerkracht in het secundair onderwijs.