Obama bezocht de herdenking in Japan, maar bood geen excuses aan. Ook al stellen een aantal historici dat Japan zich al zou overgeven zonder de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki zien velen Westers oorlogsgeweld als ‘noodzakelijk kwaad’. Logisch, want “de geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars”. En onze kijk op huidige conflicten – rond Rusland of China bijvoorbeeld – wordt helaas beïnvloed door een vertekend beeld van de geschiedenis.

Obama bezoekt de herdenking in Japan en biedt geen excuses aan, terwijl bekende historici zoals Howard Zinn (1922 – 2010) stellen dat de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki niet nodig waren om Japan tot overgave te dwingen.

De VS is tot dusver het enige land dat atoomgeweld pleegde tegen burgers van een ander land, met als gevolg zo’n 140.000 (Hiroshima) plus 70.000 (Nagasaki) plus 130.000 (Hiroshima & Nagasaki in de 5 jaar na de bommen) = 340.000 doden, volgens Zinn.

Zinloos, aldus Zinn. Waarom dan wel? De behoefte van de VS om Pearl Harbor te wreken speelde mee.

De VS bombardeert andere landen op basis van valse beschuldigingen van het bezit van massavernietigingswapens (Irak) of dreigt met oorlog op basis van de mogelijke ontwikkeling van kernwapens (Iran, hoewel de dreiging verminderd lijkt).

En ditzelfde land weigert excuses aan te bieden voor haar eigen zinloos atoomgeweld. En wordt bovendien met open armen ontvangen door de president van het land dat 340.000 burgers verloor door “Little Boy” en “Fat Man”, zoals de bommen werden genoemd.

De VS is een wereldmacht in verval, ongetwijfeld, maar alleen een echte hegemoon kan zich zulk gedrag veroorloven.

VS & Duitsland

De Amerikaanse socioloog/historicus Immanuel Wallerstein ziet WO1 en WO2 als één en dezelfde strijd om de wereldhegemonie tussen de VS en Duitsland. Een “30 years’ war” noemt hij het, uiteindelijk gewonnen door de VS. Weliswaar met wapenstilstanden en kleinere conflicten tussendoor.

“Geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars”, zei de Britse premier Winston Churchill.

Dus worden de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki nog steeds gezien als een noodzakelijk kwaad – een noodzakelijke massamoord om de oorlog met Japan voorgoed te beëindigen.

Niet om de oorlogsmisdaden van de VS tijdens de Tweede Wereldoorlog gelijk te stellen aan die van Nazi-Duitsland, maar..

Indien Nazi-Duitsland zou hebben gewonnen en de nazi’s nog steeds de macht hadden, wie weet; zouden moderne, progressieve Duitsers het geweld van Nazi-Duitsland enigszins betreuren maar ook accepteren als een “noodzakelijk kwaad”? Ik vind dat niet ondenkbaar.

As van het Kwaad

De overwinnaars romantiseren hun rol in de geschiedenis natuurlijk en verdedigen hun eigen geweld.

Met het romantiseren van de historische rol van de overwinnaars vertekenen we niet alleen de geschiedenis maar ook het heden.

In vrijwel elk geopolitiek conflict tussen het Westen en een ander – zoals Rusland, China, Iran, of een opstandig Latijns-Amerikaans land – wordt het Westen geportretteerd (door media en politici) als de historische hoeder van vrijheid en democratie en de ander als lid van de As van het Kwaad oftewel de Axis of Evil.

Alleen dit woordgebruik al toont hoe de geschiedenis van WO2 nog in de 21e eeuw misbruikt wordt om agressie van het Westen goed te praten.

Volgens de Amerikaanse president George W. Bush waren landen die bescherming boden aan terroristen onderdeel van de Axis of Evil, daarmee verwijzend naar de asmogendheden van de Tweede Wereldoorlog (Duitsland, Italië, Japan).

Alsof WO2 nooit is afgelopen en elke huidige “vijand” van het Westen vergelijkbaar is met Nazi-Duitsland en haar bondgenoten. Alsof elk oorlogsgeweld vanuit het Westen even legitiem is als verzet tegen de nazi’s was. Een erg effectief argument.

Rusland

Het vertekend beeld van de geschiedenis vertekent het beeld van huidige geopolitieke conflicten.

Zoals de kwestie Oekraïne/Rusland. Rusland is de agressor volgens veel Westerse politici en media. Het Westen verdedigt vrijheid en democratie. Maar in Foreign Affairs legt John J. Mearsheimer (professor politieke wetenschappen aan de University of Chicago) uit hoe het Westen Rusland provoceert door de grenzen van de EU en de NAVO uit te breiden tot de grenzen van Rusland zelf.

De Amerikaanse linguïst/filosoof Noam Chomsky stelde het volgende gedachte-experiment voor om Rusland’s gedrag te begrijpen, in een interview met Democracy Now: stel je voor dat gedurende de Koude Oorlog Moskou het Warschaupact zou uitbreiden en Latijns-Amerika, Mexico en Canada erin zou betrekken. In andere woorden, de VS omcirkeld zou worden door een vijandige, militaire alliantie. Natuurlijk zou de VS dan reageren.

Haast geen krant of tijdschrift die deze kant belicht.

Het is misschien historisch gezien ondenkbaar voor veel journalisten: het Westen reageert immers altijd vanuit de verdediging (tegen de As van het Kwaad), niet als agressor, is het idee.

Of: andere machten verdedigen hun geopolitieke belangen, maar het Westen komt op voor vrijheid, vrede en welvaart overal op aarde.

China

Vorig jaar was China de boeman. China bouwt kunstmatige eilanden met landingsbanen in de Zuid-Chinese Zee er raakt daarover in conflict met kleinere Aziatische landen, zoals de Filippijnen. De NOS legde de belangen uit: “China beschouwt vrijwel de gehele zee als zijn grondgebied. In het gebied zit veel vis en de verwachting is dat er olie- en gasvelden in de bodem zitten.”

Een lust naar grondstoffen, een uitbreiding van territorium. Dat klinkt gevaarlijk.

Het feit dat de Verenigde Staten al enige tijd bezig is China militair te omcirkelen werd niet genoemd. Wel door de bekende Australische journalist John Pilger in Counterpunch; de VS bouwt militaire bases rondom China, van Australië tot de Filipijnen, van Thailand tot Korea en nog veel meer landen vanuit waar militaire aanvallen op China mogelijk zijn. Geen vreemde reactie van China, die landingsbanen in de Zuid-Chinese Zee, is de boodschap van Pilger.

Geen woord hierover in het NOS bericht. Is het bij hun journalisten zo onvoorstelbaar dat buiten de grenzen van het Westen het Westen wel eens wordt beschouwd als een gevaarlijke agressor waartegen men zich moet bewapenen? Dat soms juist andere staten handelen vanuit de verdediging tegen een mogelijke aanval van het Westen, in plaats van andersom.

Niet om het Chinese militaire beleid te romantiseren en goed te praten. Noch dat van de Russen. Iedere staat handelt vanuit bepaalde belangen. Maar eis van journalisten dat ze het volledige verhaal vertellen.

Een eenzijdige berichtgeving maakt een gezonde zelfreflectie in het Westen onmogelijk. En zo’n ongezonde, zelfingenomenheid  – zoals er vandaag heerst onder veel Westerse politici en burgers – heeft nog nooit een wereldoorlog voorkomen.

WO3

Een aantal wetenschappers aan Harvard concludeerden dat een volgende grote oorlog tussen de VS en China denkbaar is, op basis van vergelijkbare situaties in het verleden (waarin de positie van een hegemoon werd bedreigd door een nieuwe, opkomende macht).

Mocht die gewonnen worden door de VS en haar bondgenoten, dan is de geschiedvervalsing al begonnen.

Zo’n oorlog is niet onvermijdelijk, stellen de Harvard-wetenschappers.

Maar wie ooit een ruzie heeft bijgelegd, weet dat verdere escalatie alleen te voorkomen is wanneer alle partijen hun volledige rol in het ontstaan van de ruzie erkennen. Dat is volgens mij geen teken van zwakte. Integendeel.