Wanneer president Obama spreekt, horen de meeste Amerikanen wat ze willen horen: wollige retoriek en een ‘progressieve’ visie. Juist onder de oppervlakte heeft de president echter een subtiele boodschap aan de 1 procent, wanneer hij hun geliefkoosde woorden gebruikt.

Obama’s speech voor het Congres vorige week was zo een toespraak – een agenda voor de grote bedrijven overdekt met een laagje chocoladeretoriek voor de massa, gemakkelijk om door te slikken maar dodelijk giftig. Het grootste deel van zijn speech was aangenaam om horen, maar er waren een paar sleutelmomenten waarin hij zich exclusief tot de 1 procent richtte.

Om de verborgen agenda achter de speech te ontrafelen kunnen we best het wollige gedoe negeren en Engels spreken zoals de 1 procent dat doet. Dat doe je best door telkens wanneer Obama het woord ‘hervorming’ of ‘besparing’ gebruikt, die te vervangen door ‘afschaffing’. Hier zijn enkele van de meest gemene momenten in zijn State of the Union speech: ??

“En zij onder ons die veel geven om programma’s zoals Medicare moeten de noodzaak voor bescheiden hervormingen (lees ‘afschaffing’) omarmen …”

Nvdr: Medicare is een overheidsprogramma voor ziekteverzekering van alle 65-plussers en bepaalde categorieën andersvaliden. Het werkt goed en heeft een gezonde financiële basis. Net daarom wordt het door rechts aangevallen, die er een lucratieve handel voor de privésector in zien.

Nvdr: Medicaid is eveneens een overheidsprogramma voor ziekteverzekering van arme gezinnen. Het is niet zo alomvattend als Medicare en zeker niet te vergelijken met ziekteverzekering hier. 

“Voor Medicare ben ik bereid hervormingen (lees ‘afschaffing’) te beslissen die hetzelfde bedrag aan besparingen gaan opbrengen tegen het begin van het volgende decennium als de hervormingen (lees ‘afschaffing’) voorgesteld door de tweepartijencommissie Simpson-Bowles.”

Nvdr: De Simpson-Bowles commissie, officieel de ‘National Commission on Fiscal Responsibility and Reform‘, was een speciale commissie van het congres waarin beide grote partijen samen zaten om op lange termijn de VS terug ‘fiscaal gezond te maken’. In werkelijkheid is het een politieke neoliberale aanval op de laatste restanten van de sociale welvaartsstaat in de VS. 

Die ultravage zinsnede was uitsluitend voor de 1 procent bedoeld. Wat zijn enkele van de aanbevelingen van die rechtse Simpson-Bowles commissie? Dat zegt Obama niet. Meer uitleg vind je hier in deze Talking Points Memo:

– dwing meer lage inkomens in de ziekenzorg;

– verhoog de niet door Medicaid gedekte betalingen;

– versnel de reeds voorziene besparingen in Medicaid en in de programma’s voor thuisverpleging;

– leg een bovengrens vast voor de groei van Medicaid en Medicare, die het Congres zal dwingen de premies en de eigen betaling te verhogen;

– verhoog de leeftijdgrens voor Medicare;

– en nog een aantal opties voor het geval de kosten stijgen in de komende vijf jaar.

Er waren nog wel meer subtiel verborgen aanvallen op Medicare in Obama’s speech, die allemaal werden genegeerd door de meeste vakbonds- en progressieve bewegingen, omdat ze verkozen te blijven hangen in de ‘progressieve’ mist die Obama hen in het gezicht blies.

Obama’s speech bevatte ook een beangstigende visie op nationale privatiseringen van openbare diensten. Dat gaf hij zo begeesterd weer dat alleen de 1 procent het leek op te merken:

“Ik stel ook een ‘Partnerschap om Amerika herop te bouwen’ voor dat privékapitaal zal aantrekken (lees ‘rijke investeerders’) om te upgraden wat onze bedrijven het meest nodig hebben: moderne havens om onze goederen te vervoeren, moderne pijplijnen die stormen kunnen weerstaan, moderne scholen die onze kinderen waard zijn … we gaan de scholen belonen die nieuwe partnerschappen aangaan met universiteiten en werkgevers (lees ‘bedrijven’) …”

Obama’s stelt voor ‘om Amerika herop te bouwen’ naar het beeld en gelijkenis van de rijken en de grote bedrijven, zij die hun privékapitaal alleen op tafel leggen als het tot een lucratieve investering zal leiden. Diensten die vroeger bestonden voor het algemeen belang zullen nu in de zakken van de rijken eindigen, ten nadele van alle anderen.

De rijken toelaten om het openbaar onderwijs en de openbare infrastructuur (havens en pijplijnen) te privatiseren en er aan te verdienen, is al jaren een natte droom van rechts. Dit zal resulteren in enorme gebruikstarieven voor de rest van ons, terwijl openbaar onderwijs verder wordt ontmanteld, iets wat Obama’s ziekelijk mis benaamde onderwijsprogramma ‘Race to the Top’ reeds succesvol toepast.

Obama’s speech duwt ook twee enorme internationale vrijhandelsakkoorden vooruit voor de grote bedrijven, die de lonen nog verder naar omlaag gaan drijven in de VS:

“We zijn van plan de onderhandelingen af te ronden voor een Trans-Pacific Partnership (een enorm vrijhandelsakkoord met vooral Aziatische landen). Deze avond kondig ik ook aan dat we besprekingen gaan beginnen voor een alomvattend Transaltlantic Trade en Investment Partnership met de Europese Unie – omdat handel, die vrij en fair is over de Atlantische oceaan, miljoenen goedbetaalde Amerikaanse jobs zal voortbrengen.”

Terwijl hij vrijhandel de hemel in prijst, heeft Obama arbeiders- en progressieve bewegingen ontwapend door er het betekenisloze woord ‘fair’ tussen te gooien.

Ten laatste werd Obama’s dronemoordbeleid verder verankerd in zijn speech. Dronemoorden zijn overduidelijk oorlogsmisdaden (zie de Conventie van Genêve) terwijl ze ook die vervelende vereiste van geldige rechtsgang in de Grondwet opzij schuiven – het idee dat je onschuldig bent tot bewijs van het tegendeel.

Obama zei dat die programma’s ‘wettelijk’ en ‘transparant’ zijn, dat is blijkbaar goed genoeg voor de meeste progressieve bewegingen om over deze zaak geen commotie te veroorzaken.

Er waren nog wel meer voorbeelden van in stroop gedrenkt gif in de speech van Obama. Die legt een compleet rechtse agenda vast zonder enig plan om de banencrisis aan te pakken – alles mooi ondergesproeid met mooie woorden als ‘inspirerend’ en andere buzzwoordjes.

Een paar vakbondsleiders en een aantal ‘progressieve’ organisaties leken wel betoverd door deze toespraak. Richard Trumka, voorzitter van de vakbondskoepel prees Obama’s anti-arbeidersspeech: ??

“Deze avond heeft president Obama een duidelijke boodschap gegeven aan de wereld dat hij er zal staan en zal vechten voor de waarden en prioiriteiten van werkend Amerika. Met de basis die hij hier heeft gelegd zullen werkende gezinnen aan zijn zijde strijden voor een economie die werkt voor ons allen.”

Hier is dus een echt probleem. Terwijl Obama in de voetstappen van G. W. Bush stapt, zijn de stemmen van arbeiders- en progressieve organisaties verstomd.

De nauwe banden tussen deze organisaties en de Democratische Partij zijn zware ketens geworden voor de werkende mensen, die nu aangevallen worden zonder leiderschap dat bereid is hen in te lichten over de waarheid. Laat staan dat ze een nationale tegenstrijd zouden organiseren om een massaal programma voor werkgelegenheid af te dwingen, om de afschaffing van sociale programma’s te voorkomen en om openbaar onderwijs volledig de subsidiëren.

Obama’s tweede termijn zal miljoenen mensen een harde les leren.

Shamus Cooke

Shamus Cooke is sociaal werker, vakbondsmilitant en schrijver voor Workers Action. Je kan hem bereiken op shamuscooke@gmail.com?. Dit artikel is een vertaling uit het Engels. Het origineel vind je hier.  

Vertaling door Lode Vanoost.