Ivan Van Praet herinnert aan de eerste succesvolle dag in maart 2010. En – ook al geeft hij toe dat de verwachtingen misschien hoger waren – aan de initiatieven die intussen zijn genomen, voor de oprichting van een openbare bank, en van een volksuniversiteit, diverse opiniestukken. Het kan telkens op instemmend applaus rekenen.

Het debat over het socialisme in de 21ste eeuw, dat is wat we met deze dag willen stimuleren, aldus Van Praet. Het gaat ons niet om electorale ambities, maar om sociale, ecologische en vakbondsambities. We willen iedereen verenigen in die grote stroom, die een naam heeft, socialisme, tegen een falend kapitalisme.

Het neoliberalisme Tony Blair, Dominique Strauss-Kahn, Luc Van den Bossche, hun neoliberalisme wordt hen verweten, hun inhaligheid onder het mom van socialisme. De spreker citeert burgemeester Daniel Termont die op de eerste dag sprak over de mislukking van een al te pragmatisch socialisme.

Wie er nog van langs krijgt, zijn de media: “Ze spannen een cordon sanitaire omheen het linkse gedachtegoed. U zal in de klassieke media niets kunnen lezen, horen of zien over deze samenkomst. U bent hier niet geweest. Gelukkig is er een alternatief in de vorm van DeWereldMorgen.be.”
“Maar dat cordon mag niet blijven bestaan, het is ook voor de massamedia niet mogelijk te blijven zwijgen over Occupy Wall Street, over armoede, over ongelijkheid.”

Verzet groeit wereldwijd

De tweede dag van het socialisme komt er op een ogenblik dat er op veel plaatsen in de wereld protest groeit tegen de crisis. Bart Vandersteene hangt er zijn speech aan op:

“Er is een stroomversnelling bezig, de Arabische lente, de Griekse stakers de rekening van de crisis wordt niet enkel betaald door Grieken, Spanjaarden en Portugezen. Ook in België zullen wij straks de factuur van de crisis betalen. Er is verzet, maar er moet meer zijn, een matschappelijk alternatief. Daarom schuiven we het socialisme naar voren.”

Maar wat betekent dat dan nog ‘socialisme’? “Socialisme is niet enkel excessen aanpakken, beter reguleren of eerlijke belastingen. Het betekent ook de essentie van het systeem in vraag stellen”, zegt Bart Vandersteene van de Ronde tafel van socialisten. “Socialisme zorgt er voor dat een kleine elite de samenleving niet langer organiseert in haar eigen belang en dat de gemeenschap de controle verwerft over de productiemiddelen.”

Of zoals in het citaat van een Italiaanse vakbondsman dat Vandersteene aanhaalde: “We willen niet alleen een groter stuk van de taart, we willen ook de bakkerij.” De Dag van het socialisme is volgens Vandersteene een leerproces. Leren uit ervaringen en sterke argumenten vinden. “Het moet ons ook helpen vertrouwen en energie te vinden om terug fier naar buiten te treden.”

In de namiddag waren er een reeks workshops over onder meer de rol van vakbonden, de mogelijkheid van sociale verandering, het belang van taal, cultuur en de media. In de werkgroep over taal ging het over de opmars van de overdrijvingen in het maatschappelijk debat (zijn broek laten zakken, plat op de buik gaan, …). “Links moet hameren op taalhygiëne. Taal gaat over macht. Wie je dwingt om zijn woorden te gebruiken, heeft de macht”, zei professor Jan Blommaert.

In de werkgroep over vakbonden verzekerde Gaby Jaenen van het ABVV (Algemene Centrale in Limburg) dat vakbonden nog altijd een zeer grote mobilisatiekracht hebben. “Al zijn velen het ook stilaan beu om van noord naar zuid te stappen in Brussel om dan niet eens het nieuws te halen. Maar welke acties moeten we dan wel voeren om impact te hebben? In Egypte zijn de mensen er toch ook in geslaagd iets te veranderen door op straat te komen”, aldus Jaenen.

Aan het eind van de dag mocht Marc Goblet van ABVV-Luik de zaal toespreken. “Als we de samenstelling van het parlement beijken, moeten we vaststellen dat ook veel werknemers en zelfs uitkeringsgerechtigden rechts of extreemrechts stemmen. We moeten dus nog veel mensen overtuigen. We moeten ook stoppen met elkaar te bekritiseren. We moeten mensen samenbrengen en elkaar versterken”, aldus Goblet.

Tijdens de werkgroepen was er weinig ruimte voor de nieuwe Occupy-beweging. Gelukkig was er onderzoeker Thomas Decreus. “Niets is bedreigender dan een beweging zonder concrete eisen die kunnen ingewilligd worden. De Occupy-beweging kan mensen doen ontwaken zoals ik jaren geleden ontwaakt ben door de andersglobaliseringsbeweging”, aldus Decreus.

“De komende jaren zal het niet meer rustig worden. Wat we zien in landen als Portugal of Griekenland is pas het begin van het verzet”, zegt PVDA-voorzitter Peter Mertens. “De Ronde tafel van socialisten (de organisator van de Dag van het socialisme, nvdr) is juist zo belangrijk omdat wij een hand reiken naar iedereen die zich verzet. Werk met ons mee. Er is nog veel plaats aan onze tafel.”