Ellen Verryt in Honduras (foto: Wereldsolidariteit)

 

Nieuws, Politiek, Wereldsolidariteit, UNASUR, OAS, Manuel Zelaya, Inter-Amerikaans Comité voor de Mensenrechten, Porfirio Lobo, Inter-Amerikaans Democratisch Handvest, Waarheidscommissie -

UNASUR haalt het van VS-lobby over terugkeer Honduras in OAS

Op vrijdag 30 juli hield de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) een buitengewone algemene vergadering over de situatie in het Centraal-Amerikaanse land Honduras. Vanuit de VS werd fors gelobbyt voor de terugkeer van Honduras in de OAS.

dinsdag 3 augustus 2010 17:00
Spread the love

Honduras werd vorig jaar uit de OAS (1) gezet, nadat op 28 juni 2009 de grondwettelijk verkozen president Manuel Zelaya bij een staatsgreep aan de kant werd geschoven en naar Costa Rica uitweek.

Wat vooraf ging aan de OAS-vergadering

De weken voorafgaand aan de OAS-vergadering probeerde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken – onder leiding van Hillary Clinton – heel wat OAS-lidstaten ervan te overtuigen om te stemmen vóór de heropname van Honduras in de organisatie.

Dit gebeurde overigens zonder veel rekening te houden met de vele rapporten van NGO’s en internationale organisaties (onder meer het Inter-Amerikaans Comité voor de Mensenrechten) omtrent de aanhoudende mensenrechtenschendingen die zich in het land voordoen. De belangrijkste slachtoffers van mensenrechtenschendingen zijn de leden van het Nationaal Front van Volksverzet (FNRP), maar ook journalisten, vakbondsmensen en mensenrechtenactivisten. Kortom, iedereen die opkomt voor het herstel van de democratie in Honduras.

De VS slaagde erin om juist vóór de OAS-vergadering 22 landen aan zijn kant te krijgen, terwijl negen landen – afkomstig van de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (UNASUR) (2) – zich bleven verzetten zolang er niet werd voldaan aan een aantal fundamentele voorwaarden, waaronder de onvoorwaardelijke terugkeer van Manuel Zelaya naar Honduras en een onafhankelijk onderzoek naar de mensenrechtenschendingen voor, maar ook ná de verkiezingen van 27 januari 2010, die de huidige president Porfirio Lobo aan de macht brachten.

Er zijn minimum 24 ja-stemmen nodig om een tweederdemeerderheid te behalen. Volgens het Inter-Amerikaans Democratisch Handvest (3) is zo’n meerderheid vereist om een land te laten terugkeren in de organisatie. De OAS zou uit principiële overwegingen liever een interne consensus bereiken over het thema. De onderlinge discussies worden de komende weken voortgezet.

Aanbevelingen van de OAS: Terugkeer Zelaya

Verwacht werd dat de OAS vrijdag tot een definitieve beslissing zou komen over de mogelijke terugkeer van Honduras als OAS-lidstaad. Dat gebeurde evenwel niet omdat er geen consensus kon worden bereikt. Wel werd een rapport openbaar gemaakt waarin zeven aanbevelingen staan opgenomen die een eventuele terugkeer naar de OAS zouden kunnen vergemakkelijken.

De aanbevelingen zijn zeer gelijklopend met het kader dat eerder ook al door de UNASUR was geschetst. Dit levert een interessante analyse op van de krachtsverhoudingen in de inter-Amerikaanse organisatie.

Blijkt dat het intensieve lobbywerk en de uitgeoefende politieke druk vanwege Hillary Clinton het toch niet haalde van het gewicht dat de negen leden van de UNASUR deze keer in de weegschaal konden werpen.

Samengevat schrijft de OAS in haar rapport dat alle juridische stappen die worden ondernomen tegen Zelaya moeten worden stopgezet. Bij een eventuele terugkeer naar Honduras moet zijn veiligheid worden gegarandeerd en Zelaya moet zich – als voormalig grondwettelijk verkozen president – kandidaat kunnen stellen bij het Centraal-Amerikaanse Parlement (PARLACEN), zoals dat wettelijk is voorzien.

Mensenrechten

De OAS erkent dat er inzake mensenrechten stappen in de goede richting zijn genomen door de regering-Lobo. Vooral het aanstellen van een presidentiële commissie voor de Mensenrechten en het opstarten van een extern onderzoek naar de moorden op journalisten en mensenrechtenadvocaten werd gunstig geëvalueerd.

Doch volgens hetzelfde OAS-rapport moet de regering veel meer inspanningen doen om gevolg te geven aan de aanbevelingen van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten. Zeker daar als het gaat om de bescherming van journalisten, mensenrechtenadvocaten, leden van het verzet en magistraten die zich uitspreken tegen de staatsgreep.

Ook vraagt de OAS dat de regering de reële bereidheid en politieke wil zou tonen om de mensenrechtenschendingen te doen ophouden. De interinstitutionele commissie voor de mensenrechten moet onafhankelijk haar werk kunnen doen, moet daartoe over voldoende middelen en mankracht beschikken en kunnen werken zonder constant bedreigingen te ontvangen of onder politieke druk te worden gezet.

Waarheidscommissie

De OAS pleit in haar rapport ook voor voldoende steun aan de Waarheidscommissie (4) vanuit alle sectoren van de Hondurese samenleving.

Tenminste zolang deze commissie de wil vertoont om alle mensenrechtenschendingen te onderzoeken. De commissie vond het een positief signaal dat president Lobo zich bereid toonde om een nationale dialoog met alle politieke actoren te organiseren.

Die dialoog zou een proces van nationale verzoening moeten op gang brengen. De commissie geeft evenwel toe dat dit enkel mogelijk is wanneer de vijandigheden tegenover de tegenstanders van de huidige regering ophouden. Ook hun veiligheid en bescherming moet door de overheid worden gegarandeerd.

Internationale solidariteit

De internationale civiele maatschappij en het sociale middenveld hebben de afgelopen weken intensief campagne gevoerd om een definitieve beslissing, die de terugkeer zou mogelijk maken van Honduras naar de OAS, tegen te houden. Zeker zolang niet aan de fundamentele voorwaarden hiertoe werd voldaan.

Samen met de onverzettelijke houding van de meeste UNASUR-landen hebben deze inspanningen en acties weerklank gevonden.

De regering-Lobo zal willens nillens serieuze inspanningen moeten leveren om een nationale dialoog te kunnen realiseren. Zolang er geen doorslaggevende verbetering komt in de situatie van de mensenrechten in Honduras zal alvast een belangrijke speler in de nationale dialoog, met name het Nationaal Front van Volksverzet, niet akkoord gaan met een terugkeer in de OAS. Op alle mogelijke manieren zal het veranderingen blijven eisen.

Ellen Verryt  –  2 augustus 2010

Ellen Verryt is regioverantwoordelijke Latijns-Amerika bij de NGO Wereldsolidariteit. Zij woonde enkele jaren in Honduras.

(1) OAS: Organisatie van Amerikaanse Staten: www.oas.org

(2) UNASUR: Unie van Zuid-Amerikaanse Naties: Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador, Guyana, Paraguya, Peru, Suriname, Uruguay, Venezuela

(3) Inter-Amerikaans Democratisch Handvest werd goedgekeurd op 11 september 2001 door een speciale zitting van de Algemene Vergadering van de OAS in de Peruaanse hoofdstad Lima. Het is het instument bij uitstek om de democratische instellingen van de OAS-lidstaten te versterken en te bevestigen. Het handvest is bindend voor alle 34 actieve lidstaten. Het duidt aan hoe de democratie moet functioneren en moet worden verdedigd indien ze zou worden bedreigd.

(4) Het gaat hier over de officiële ‘Waarheidscommissie’ (Truth Commission) – de parallelle commissie wordt de Ware Commissie genoemd (True Commission)

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!